تجوید وعلوم قرآن

فهرست کتاب

متشابهات در قرآن

متشابهات در قرآن

از آنجائی که اراده‌ی خداوندی مقتضی این بود که کلام کریم ذات کبریایی برای بشر معجزه باشد و مخلوقات در برابر آن به عجز خویش اذعان ورزند، روی این اساس در قرآن کریم آیاتی دیده می‌شود که در جمله و کلماتش مشابه و همانند دیگر آیات می‌باشد. مثل فرموده‌ی خداوند تعالی در سوره‌ی بقره آیه‌ی ٥٨:

﴿وَٱدۡخُلُواْ ٱلۡبَابَ سُجَّدٗا وَقُولُواْ حِطَّةٞ.

و فرموده‌ی خداوند در سوره‌ی اعراف آیه‌ی ١٦١:

﴿وَقُولُواْ حِطَّةٞ وَٱدۡخُلُواْ ٱلۡبَابَ سُجَّدٗا.

و فرموده‌ی خداوند  أ در سوره‌ی بقره آیه‌ی ١٢٠ و سوره‌ی انعام آیه‌ی ٧١:

﴿قُلۡ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلۡهُدَىٰۖ.

و فرموده‌ی آن در سوره‌ی آل عمران آیه‌ی ٧٣:

﴿قُلۡ إِنَّ ٱلۡهُدَىٰ هُدَى ٱللَّهِ.

و فرموده‌ی خداوند در سوره‌ی بقره:

﴿هَٰذَا بَلَدًا ءَامِنٗا.

و در سوره‌ی ابراهیم:

﴿هَٰذَا ٱلۡبَلَدَ ءَامِنٗا.

و فرموده‌ی‌ خداوند در سوره‌ی کهف:

﴿وَمَنۡ أَظۡلَمُ مِمَّن ذُكِّرَ بِ‍َٔايَٰتِ رَبِّهِۦ فَأَعۡرَضَ عَنۡهَا.

و در سوره سجده:

﴿ثُمَّ أَعۡرَضَ عَنۡهَآۚ.

و فرموده خداوند در سورۀ آل عمران:

﴿قَالَتۡ رَبِّ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي وَلَدٞ.

و در سوره‌ی مریم:

﴿قَالَتۡ أَنَّىٰ يَكُونُ لِي غُلَٰمٞ.

هرچند که اینگونه آیات در کلام الله مجید در صورتی که از حفظ خوانده شود بر قاری صعوبت و دشواری خلق خواهد نمود، اما نباید از یاد برد که وجود اینگونه آیات کریمه‌ی هم‌مثل (ولی با تفاوت کم، در تقدیم و تأخیر برخی کلمات) است که قاری را ناگزیر می‌سازد که همه وقت از تلاوت قرآن غافل نشده و آنچه را که حفظ نموده کراراً گردان نماید.

از همینجا است که برخی حفاظ گویند:

«لولا المتشابهات في القرآن لتغنى به الصبيان».

و من الله التوفیق

پایان

﴿فَمَن يُرِدِ ٱللَّهُ أَن يَهۡدِيَهُۥ يَشۡرَحۡ صَدۡرَهُۥ لِلۡإِسۡلَٰمِۖ وَمَن يُرِدۡ أَن يُضِلَّهُۥ يَجۡعَلۡ صَدۡرَهُۥ ضَيِّقًا حَرَجٗا كَأَنَّمَا يَصَّعَّدُ فِي ٱلسَّمَآءِۚ[الأنعام: ١٢٥].