۲- سنتهای قولی و فعلی در نماز
اولاً: سنتهای فعلی:
۱- بلند کردن دستها به هنگام تکبیر احرام.
۲- بلند کردن دستها به هنگام رکوع.
۳- بلند کردن دستها به هنگام بلند شدن از رکوع.
۴- گذاشت دست راست به روی دست چپ.
۵- قرار دادن دو دست روی سینه بعد از تکبیر احرام.
۶- نگاه کردن به سجدهگاه.
٧- گذاشتن دو دست بر روی زانوها هنگام رکوع.
۸- هموار نمودن پشت و سر در حالت رکوع.
٩- دور نگه دشتن آرنجها از بدن در حال رکوع.
۱۰- گذاشتن زانو بر زمین پیش از اینکه دست به زمین بخورد اگر توانست [۶].
۱۱- بلند کردن دو دست پیش از زانو در حال به پا خواستن و بلند شدن.
۱۲- دور نگه داشتن آرنجها در حالت سجده از بغلها و نمازگزاران.
۱۳- گذاشتن دو دست بر روی زمین در مقابل شانهها در حال سجده و چسباندن انگشتان بهم.
۱۴- رو به قبله نمودن دست و پا.
۱۵- روی کفل نشستن در تشهد آخر.
۱۶- نشستن روی پاشنه در تشهد اول.
۱٧- نشستن روی پاشنه در تمامى جلسات نماز.
۱۸- گذاشتن دست راست بر روی ران راست در حال بستن دو تا از انگشتان و حلقه نمودن با انگشت شست و میانه و بازگذاشتن انگشت سبابه.
۱٩- گذاشتن دست چپ روی ران چپ و گستراندن انگشتان.
۲۰- رو گرداندن به راست و چپ در سلام دادن.
۲۱- نشستن برای استراحت در وقت بلند شدن به رکعت دوم و چهارم.
ثانیاً: سنتهای قولی
سنتهای قولی عبارتند از:
۱- میباشد: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَبِحَمْدِكَ، وَتَبَارَكَ اسْمُكَ، وَتَعَالَى جَدُّكَ، وَلا إِلَهَ غَيْرُكَ». «خداوند تو را تسبیح و تنزیه و ستایش میکنم و نام تو مبارک و شکوهمند و عظمت تو بر تو از همه چیز است و هیچ معبودی بجز تو نیست». و یا بگوید: «اللَّهُمَّ بَاعِدْ بَيْنِى وَبَيْنَ خَطَايَاىَ كَمَا بَاعَدْتَ بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَالْمَغْرِبِ ، اللَّهُمَّ نَقِّنِى مِنَ الْخَطَايَا كَمَا يُنَقَّى الثَّوْبُ الأَبْيَضُ مِنَ الدَّنَسِ، اللَّهُمَّ اغْسِلْ خَطَايَاىَ بِالْمَاءِ وَالثَّلْجِ وَالْبَرَدِ». «خدایا مرا به اندازه فاصله بین مشرق و مغرب از گناهانم و اشتباهاتم دور گردان. خدایا مرا از گناهانم پاک گردان به همانگونه که جامۀ سفید از چرک و آلودگی تمیز و پاک گردانده میشود. خدایا مرا از گناهانم بشوی به همانگونه که جامه با آب و برف و تگرگ شسته میشود». منظور این است که تو هرگاه یکی از دعاهای استفتاح را خواندید بدانید که داری چه میگویی و معنای آن را بفهمی و فقط یک عادتی نباشد بدون اینکه معنای آن را بفهمی.
۲- به خدا پناه بردن از شر شیطان، خداوند میفرماید: ﴿فَإِذَا قَرَأۡتَ ٱلۡقُرۡءَانَ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِ مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ ٱلرَّجِيمِ ٩٨﴾[النحل: ٩۸].
«پس هنگامیکه خواستی قرآن بخوانی از وسوسههای شیطان مطرود به خدا پناه ببر».
و فرموده:
﴿وَإِمَّا يَنزَغَنَّكَ مِنَ ٱلشَّيۡطَٰنِ نَزۡغٞ فَٱسۡتَعِذۡ بِٱللَّهِۚ إِنَّهُۥ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ٢٠٠﴾[الأعراف: ۲۰۰]. «و هرگاه وسوسهای از شیطان به تو رسد، به خدا پناه بر، او شنونده و داناست».
«أعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرجیم». «پناه میگیرم به تو ای پروردگارا از شر شیطانی که از رحمت تو دور شده است».
استعاذه: یعنی گفتن أعوذ بالله سه تا صیغه دارد که عبارتند از:
أ- «أعُوذُ بِک مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیم».
ب- «أعُوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیم مِنْ نَفْخِهِ ونَفْثِهِ وَهَمْزِهِ».
ت- «أَللّهُمَّ إنّي أَعُوذُ بِکَ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجیم، مِنْ نَفْخِهِ ونَفْثِهِ وَهَمْزِهِ».
۳- گفتن «بسم الله الرحمن الرحیم».
۴- گفتن آمین بعد از ﴿وَلَا ٱلضَّآلِّينَ﴾
۵- قرائت سورهای یا چند آیه از قرآن بعد از سوره فاتحه.
۶- با صدای بلند خواندن در جای خود، و با صدای آهسته خواندن در جای خود.
٧- گفتن: «سبحان ربي العظیم» و «سبحان ربي الأعلی» بیشتر از یک بار در رکوع و سجده.
۸ - طلب مغفرت نمودن در میان دو سجده بیشتر از یک بار.
٩ - گفتن «مِلْءَ السّمواتِ والأَرضِ» بعد از حمد خداوند در اعتدال در رکوع.
۱۰- پناه گرفتن به خدا در تشهد آخر که عبارت است از: «أَعُوذُ باللهِ مِنْ عَذابِ جَهنّم، ومِنْ عذابِ القَبْرِ، وَمِنْ فِتْنَةِ الـمحیا والـممات، ومن فتنة الـمسیح الدّجال».
«بار الها من به تو از عذاب دوزخ و از عذاب قبر و از فتنههای زندگی و مرگ و از بدی فتنه دجال پناه میبرم».
برخی از اهل علم گفتن این دعا را واجب دانستهاند امام احمد/گفته کسی که از خدا به این چهار چیز پناه نبرد در نماز باید نمازش را اعاده نماید.
[۶] در این مسأله بین علماء اختلاف وجود دارد، و هر کدام انجام داد إن شاء الله خوب است.