اصول و آداب گفتگو در اسلام

اصل اول: در پیش گرفتن روش‌های علمی

اصل اول: در پیش گرفتن روش‌های علمی

از جمله:

آوردن دلایل برای اثبات یا ترجیح ادعا.

نقل کردن به شیوه صحیح در امور نقل شده.

این دو روش در اصل مشهور گفتگو آمده است: «إن کنت ناقلاً فالصّحة، وإن کنت مدّعياً فالدليل» «[اگر مطلبی را] نقل می‌کنی، آن را به شکل صحیح نقل کن، و اگر ادعایی داری، پس دلیل بیاور».

در چندین جا از قرآن کریم چنین آمده است: ﴿قُلۡ هَاتُواْ بُرۡهَٰنَكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ[البقرة: ۱۱۱، النمل: ۶۴]. «بگو اگر راست می‌گویید دلیل خویش را بیاورید».

﴿قُلۡ هَاتُواْ بُرۡهَٰنَكُمۡۖ هَٰذَا ذِكۡرُ مَن مَّعِيَ وَذِكۡرُ مَن قَبۡلِي[الأنبیاء: ۲۴] «بگو دلیل خود را [بر این شرک] بیاورید این [قرآن است که] راهنمای کسانی است که با من همراهند [و پشینیان بی‌شمارند] و این [هم تورات انجیل و کتاب‌های آسمانی دیگر که] راهنمای کسانی بوده که قبل از من زیسته‌اند».

﴿قُلۡ فَأۡتُواْ بِٱلتَّوۡرَىٰةِ فَٱتۡلُوهَآ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ[آل‌عمران: ۹۳] «بگو: اگر راست می‌گویید [که شریعت ابراهیم چنین چیزهایی را حرام نموده است، برای اثبات ادعای خویش] تورات را بیاورید و آن را بخوانید».