مفهوم عدالت صحابه

اجماع بر عدالت صحابه ش

اجماع بر عدالت صحابه ش

اهل سنت و جماعت بر اینکه تمام صحابه بلا استثنا عادل هستند اجماع کرده‌اند و در بین آنها فرقی قائل نشده‌اند و نسبت به آنها حسن ظن دارند با نظر به اینکه خداوند با دادن افتخارهم صحبتی با پیامبرص‌، آنها را گرامی داشته است و نیز به خاطر مفاخر آشکاری که داشتند از جمله یاری دادن پیامبرصو هجرت با او و جهاد در حضور ایشان و محافظت از امر دین و به پا داشتن حدود آن. بنابراین شهادت و روایاتشان مقبول است بدون تکلف در مورد اسباب عدالتشان به اجماع کسی که قولش معتبر است.

اجماع بر عدالتشان از جمع کثیری از علما نقل شده است؛ از جمله این نقلها‌:

۱- خطیب بغدادی در «الکفایة» (۶۷) بعد از ذکر ادله‌ای از کتاب و سنت رسول الله که بر عدالت صحابه و عادل بودن تمام آنها دلالت می‌کند‌، می‌گوید‌: این دیدگاه عامه علما و فقهایی است که قولشان معتبر است.

۲- ابن عبد البر در الإستیعاب حاشیه الإصابة (۱/۸) می‌گوید‌: اگرچه بحث احوال صحابه با اجماع اهل حق از مسلمانان یعنی اهل سنت و جماعت بر اینکه همه آنها عادل هستند ما را کفایت می‌کند‌، با این حال واجب است که بر اسامیشان واقف باشیم.

۳- حافظ ابن حجر در «الإصابة» (۱/۱۷) می‌گوید‌: اهل سنت متفق هستند بر اینکه تمام صحابه عادل هستند و جز دسته خاصی از بدعتگران در این مورد اختلاف پیدا نکرده‌اند.

و افراد دیگر غیر از اینها بسیار هستند. [نگا‌: فتح الـمغیث شرح ألفیة الحدیث (۳/۱۱۲)‌، تدریب الراوی سیوطی (۲/۲۱۴)‌، «المستصفی» غزالی (۱/۱۶۴)‌، مقدمه ابن صلاح (ص۱۴۶-۱۴۷)‌، نووی در شرح مسلم (۱۵/۱۴۷)‌، التقریب (۲/۲۱۴)‌، ابن کثیر در «الباعث الحثیث» (ص۱۸۸۱-۱۸۲)‌، شرح الفیه عراقی (۳/۱۳-۱۴)‌، سخاوی در «فتح المغیث» (۳/۱۰۸) و...].

در تمام این نقل‌های مبارک برای اجماع آن ائمه‌، بیان واضح و دلیل قاطعی هست بر اینکه ثبوت عدالت صحابه به طور عام‌، امری است قطعی و مسلم‌، پس بعد از تعدیل خدا و رسولش و اجماع امت بر آن برای کسی شک و تردیدی باقی نمی‌ماند.