چرا خداوند همسران پیامبر صرا مخاطب چنین خطابهایی قرار داده؟
اینک باید بدانیم اگر خدا چنانکه از آیات دیگر دریافت میشود، طهارت همهی مؤمنین ـ که شامل اهل بیت نیز میشود ـ را خواسته، چرا بار دیگر جدا از سایرین[۳۷]، همسران پیامبر صرا مخاطب چنین خطابهایی قرار داده، مگر آنها شأن خاصی داشتهاند؟
آری، چنانکه میدانیم در صدر این دسته از آیات و قبل از خطابهای مذکور، به آنها گوشزد میشود که همسر پیامبر صبودن موجب مسئولیت خاصی است لذا اگر نمیخواهید یا نمیتوانید از عهدهی این مسئولیت برآیید و میخواهید به لحاظ مسئولیت، مانند سایرین باشید، بیایید به خوبی و خوشی از آن حضرت جدا شوید. (احزاب / ۲۸) سپس به آنانی که این مسئولیت را میپذیرند، میفرماید: ﴿يَٰنِسَآءَ ٱلنَّبِيِّ لَسۡتُنَّ كَأَحَدٖ مِّنَ ٱلنِّسَآءِ﴾«ای زنان پیامبر، شما همسان هیچ یک از زنان نیستید»[۳۸]. همهی چشمها به سوی شماست و طبعاً آنچه از سایرین خواسته شده، با تأکید و شدت بیشتری از شما توقع میرود شما ساکن خانهای هستید که در آن آیات حکمتآمیز الهی نازل میشود و تلاوتکنندهی آن پیامبر خداست. شما در موقعیتی قرار دارید که آبروی رسالت و حرمت پیامبر صبه شما نیز وابسته است. بنابراین، اگر تقوی پیشه کنید، تأثیر مثبت بر رسالت و تبلیغ پیامبرصدارید و دو برابر پاداش میگیرید ـ یک بار به سبب آنکه به عنوان مسلمان کار خیر کردهاید و یک بار به سبب تأثیر مثبتی که کار شما بر تبلیغ پیامبرصداشته است ـ و اگر به کجروی و اعمال ناشایست دچار شوید از تأثیر زحمات پیامبرصدر تبلیغ، میکاهید و دو برابر عذاب خواهید شد. مردم به شما نظر دارند و چون ببینند که اعمال و کردارتان چنانکه باید نیست، در پیروی از پیامبر صو پذیرش دعوت او سست شده و خواهند گفت: کسی که نزدیکترین افراد به او یعنی همسرانش که مجالست دائم بر او دارند، چنیناند و چگونه پیامبر صنتوانسته آنها را تربیت و تزکیه نماید، پس چگونه میخواهد ما را تزکیه و تربیت کند؟ از این رو میفرماید: شما باید بیش از دیگران به اوامر الهی مقید و عامل باشید و با شدت بیشتری از نواهی الهی اجتناب کنید و این خواسته نه به منظور سختگیری بر شماست بلکه برای آن است که پاک شوید و غبار گناه بر دامن شخصیت شما که مورد توجه دیگران است، ننشیند.
[۳۷]- این موضوع در قرآن کریم بیسابقه نیست و مشابه آیه ﴿وَأَنذِرۡ عَشِيرَتَكَ ٱلۡأَقۡرَبِينَ ٢١٤﴾[الشعراء: ۲۱۴] «خویشاوندان نزدیکت را [که از خاندان تو اند] هشدار ده» است، با اینکه رسول اکرمصمأمور به تبشیر و انداز همگان ـ از جمله قوم و قبیله خود ـ بوده است ولی نظر به اینکه عشیره رسول خدا صبه سبب خویشاوندی و قرابتی که با آن حضرت داشتند و مورد توجه و احترام مردم بودند و رفتار آنها در سایرین بیتأثیر نبوده لذا یک بار نیز خدا به پیامبرش فرموده، به خصوص آنها را اندرز کن. [۳۸]- درباره اهمیت این خطاب مراجعه کنید به آنچه در صفحه ۸۱ جزوه حاضر گفتهایم.