۸- آداب و امتیازات روز جمعه
بدان که شب و روز جمعه امتیازات و آدابى دارد که آن را بر سایر روزها و شبهاى دیگر برترى میدهند بعضى از آنها عبارتند از:
ألف: غسل روز جمعه، و بعضى از علماء و دانشمندان آن را واجب دانستهاند، و دلیل آنها حدیثى است که رسول الله صمىفرماید: «غُسْلُ الْجُمُعَةِ وَاجِبٌ عَلَى كُلِّ مُحْتَلِمٍ». [متفق عليه] . « غسل جمعه بر هر فرد بالغ و مکلّف واجب است».
ب: تمیز و پاک بودن، و عطر زدن، و مسواک استعمال کردن، و کوتاه کردن ناخنها، و پـوشیدن لباس تمیز و یا جدید و نو.
ج: درود و صلوات بسیار بر رسول اللهصفرستادن، چنانچه مىفرماید: «إِنَّ أَفْضَلَ أَيَّامِكُمْ يَوْمُ الْجُمُعَةِ فِيهِ خُلِقَ آدَمُ وَفِيهِ النَّفْخَةُ وَفِيهِ الصَّعْقَةُ، فَأَكْثِرُوا عَلَىَّ مِنَ الصَّلاَةِ فِيهِ، فَإِنَّ صَلاَتَكُمْ مَعْرُوضَةٌ عَلَىَّ». [أبوداود بإسناد صحيح] . « بهترین روزهاى شما روز جمعه است پس بر من بسیار درود بفرستید زیرا درودتان بر من عرضه میشود».
د: در روز جمعه ساعتى براى اجابت است، از أبوهریرهسروایت است که گفت: «أَنَّ رَسُولَ اللهِص ذَكَرَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ، فَقَالَ: فيهِ سَاعَةٌ لاَ يُوَافِقُهَا عَبْدٌ مُسْلِمٌ وَهُوَ قَائمٌ يُصَلِّي، يَسْأَلُ اللهَ تَعَالَى شَيْئًا إِلاَّ أَعْطَاهُ إِيَّاهُ وَأَشَارَ بِيَدِهِ يُقَلِّلُهَا» [متفق علیه] .
[و قول راجح در این ساعت، آخرین وقت روز جمعه قبل از مغرب و بعد از عصر میباشد].
رسول اکرم صروز جمعه را ذکر فرمود، و فرمودند در آن ساعتى است که هر بندۀ مسلمانى در این ساعت دعاء کرده و از خدا چیزى مسئلت کند خداوند دعاى او را قبول میکند، و اشاره فرمودند با دست مبارکشان که این ساعت مدت خیلى محدود و کمى است.
ر: و از این آداب زود و پیادهرفتن به مسجد است، از أبى هریرهسروایت است که رسول اللهصفرمودند:
«مَنِ اغْتَسَلَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ غُسْلَ الْجَنَابَةِ ثُمَّ رَاحَ فِى السَّاعَةِ الأُولَى فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ بَدَنَةً وَمَنْ رَاحَ فِى السَّاعَةِ الثَّانِيَةِ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ بَقَرَةً وَمَنْ رَاحَ فِى السَّاعَةِ الثَّالِثَةِ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ كَبْشًا أَقْرَنَ وَمَنْ رَاحَ فِى السَّاعَةِ الرَّابِعَةِ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ دَجَاجَةً وَمَنْ رَاحَ فِى السَّاعَةِ الْخَامِسَةِ فَكَأَنَّمَا قَرَّبَ بَيْضَةً فَإِذَا خَرَجَ الإِمَامُ حَضَرَتِ الْمَلاَئِكَةُ يَسْتَمِعُونَ الذِّكْرَ». [متفق عليه] .
«کسیکه روز جمعه مانند غسل جنابت غسل نماید و بعد به مسجد برود همانند کسى است که شترى در راه خدا قربانى کرده، و کسیکه در ساعت دوم برود همانند اینکه گاوى قربانى کرده، و کسیکه در ساعت سوم برود همانند اینکه گوسفندى نر قربانى کرده، و کسیکه در ساعت چهارم برود همانند اینکه جوجه مرغى قربانى کرده، و کسیکه در ساعت پنجم برود همانند اینکه تخم مرغى در راه خـدا قربان و صـدقه و فدا کرده، و وقتى إمام خارج شد تا بر منبر خطبه بخواند فرشتگان حاضر میشوند تا ذکر خدا و خطبه را گوش دهند».
و از أوس بن أوسسروایت است که رسول الله صفرمودند: «مَنْ غَسَّلَ وَاغْتَسَلَ يَوْمَ الْجُمُعَةِ وَبَكَّرَ وَابْتَكَرَ وَمَشَى وَلَمْ يَرْكَبْ فَدَنَا مِنَ الإِمَامِ فَاسْتَمَعَ وَلَمْ يَلْغُ كَانَ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ عَمَلُ سَنَةٍ أَجْرُ صِيَامِهَا وَقِيَامِهَا». [أبوداود والترمذي والنسائي وابن ماجه] .
«کسیکه وضوء بگیرد و بدن خود را شسـتشو داده و آب تنى کند، و صبح زود بر خواسته و آمادگى نماید، و پیاده رفته و سوار نشود، و نزدیک إمام نشسته و گوش دهد و صحبت نکند، با هر گام و قدمى که بر مىدارد أجر و پاداش یکسال روزه و قیام آن به او میرسد». (قیام: زندهکردن شب با نماز شب.
و: و از آداب آن خواندن سورۀ الکهف در روز جمعه میباشد، چنانکه از رسول اکرمصروایت است که فرمودند:
«مَنْ قَرَأَ سُورَةَ الْكَهْفِ فِى يَوْمِ الْجُمُعَةِ أَضَاءَ لَهُ مِنَ النُّورِ مَا بَيْنَ الْجُمُعَتَيْنِ». [الحاكم والبيهقي وصحيح الجامع وإرواء الغليل ۶۲۶] . « کسیکه سورۀ الکهف را در روز جمعه تلاوت کند خـداوند بین این جمعه و جمعۀ دیگرش را نورانى مىکند».