پایان

و بعد. سرنوشت همه‌ی انسان‌ها فقط به این دین بزرگ وابسته شده است؛ ولی مطابق با آن‏چه پیامبرصبرای ما آورده، نه بر طبق آن چه علمای ادیان و مذاهب و فرقه‏ها. به هیچ انسانی سود و منفعت نمی‌رسد، در هر زمان و مکانی که قرار گرفته باشد که در روز قیامت نزد خداوند پروردگار جهان عذر بیاورد و بگوید:

﴿وَقَالُواْ رَبَّنَآ إِنَّآ أَطَعۡنَا سَادَتَنَا وَكُبَرَآءَنَا فَأَضَلُّونَا ٱلسَّبِيلَا۠٦٧ رَبَّنَآ ءَاتِهِمۡ ضِعۡفَيۡنِ مِنَ ٱلۡعَذَابِ وَٱلۡعَنۡهُمۡ لَعۡنٗا كَبِيرٗا٦٨﴾ [الأحزاب: ۶٧-۶۸]

«و می‌گویند: پروردگارا! ما از سران و بزرگان خود پیروی کرده‌ایم و آنان ما را از راه به در برده‌اند و گمراه کرده‌اند. پروردگارا! آنان را دو چندان عذاب کن، و ایشان را کاملاً از رحمت خود به دور دار (و کمترین ترحّمی بدیشان منما)».

حقیقت قضیه‏ی اعتقاد یک مسئله‏ی بسیار مهم و بزرگ است، زیرا مسئله‏ی اعتقاد سرنوشت دنیا و آخرت است، هرگاه تصور در اعتقاد و در امور مربوط به عبادت نادرست باشد، در حکم کردن بر دیگران هم نادرست خواهد بود، اما در آخرت قضیه خیلی مهم‏تر است، چون در آخرت سرنوشت و فرجام یا بسوی بهشت است یا جهنم (اعاذناالله).

ای شیعه‌ی آزاد، عاقل و منصف، این‏ها حقایق علمی و قواعد فکری وعقلی و اساسیات منطقی هستند، که خواستم آن‌ها را پیش روی تو بگذارم به امید این‏که خداوند منّان تو را موفق به عمل به آن‌ها و تفکر و اندیشه زیاد و مفید گرداند، و به دور از تعصب، خودگیری وسخت‏گیری برای موروثیات آباء و اجداد، و یا متأثر شدن به محیط خانواده و محیط زندگی به آن‌ها فکر کنی بدان امید که خداوند توفیق استفاده مثمر از آن را به شما عنایت فرماید و به آن‌ها بیاندیشی، پس مسئولیت در اصل و اساس فردی است:

﴿وَكُلَّ إِنسَٰنٍ أَلۡزَمۡنَٰهُ طَٰٓئِرَهُۥ فِي عُنُقِهِۦۖ وَنُخۡرِجُ لَهُۥ يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِ كِتَٰبٗا يَلۡقَىٰهُ مَنشُورًا١٣ ٱقۡرَأۡ كِتَٰبَكَ كَفَىٰ بِنَفۡسِكَ ٱلۡيَوۡمَ عَلَيۡكَ حَسِيبٗا١٤﴾[الإسراء: ۱۳ - ۱۴].

«ما اعمال هرکسی را (همچون گردن‌بند) به گردنش آویخته‌ایم (و او را گروگان کردار و عهده‌دار رفتارش ساخته‌ایم) و در روز قیامت کتابی را (که کارنامه اعمال او است) برای وی بیرون می‌آوریم که گشوده به (دست) او می‌رسد. (در آن روز بدو گفته می‌شود:) کتاب (اعمال) خود را بخوان (و سعادت یا شقاوت خویش را بدان). کافی است که خودت امروز حسابگر خویشتن باشی».

این کلام برادر دوست‏دار و مخلصی است که برای برادران شیعه‌اش تمنا و آرزوی نیل به همه خیر و خوبی‏ها را دارد، آن‏هم در زمانی‏که دوستداران و مخلصان کم‏یابند.

وآخر دعوانا أن الحمد لله رب العالمين.