۱۳- سیر در زمین

وقتی به دیده بصیرت و واقع گرایانه در احوال مردمی که قبل از ما بودند و بسیاری هلاک شدند نگاه می‌کنیم علت نابودی چیزی جز شرک و کفر و انکار فرامین الهی نبود و در این میان اصلی‌ترین و مجهزترین دلیل نابودی اقوام شرک ورزیدن به خداوندﻷبود، چنانچه اگر حتی یک بار با دقت قرآن را با معنی بخوانید متوجه این امر می‌شوید و این (خواندن معنی قرآن) حق قرآن بر هر مسلمان و مؤمن و هر آزاداندیش است. آیاتی بسیار از قرآن به این موضوع اشاره می‌فرماید که اگر همه شما انسان‌های روی زمین مشرک و کافر شوید خداوند شما و آنچه در روی زمین است از بین می‌برد و خلقی دیگر از نو می‌آفریند شما از کدام گروهید تعجیل کنندگان در عذاب یا مستغفرین بالأسحار، از جمله این آیات: [فاطر: ۱۶، النحل: ۶۱، النساء: ۱۳۳، القصص: ۸۸ , هود: ۵۷ و ...] می‌باشد، و وقتی شما از بالای خرابه‌ها و آثار باقی مانده آن اقوام می‌گذرید آیا هرگز کوچکترین صدایی از آنها خواهید شنید؟ [مریم: ۹۸].

برای همین است که قرآن دمادم می‌فرماید: بروید در زمین سیر کنید و بنگرید که احوال و عاقبت کار آنها که قبل از شما بودند و از نظر قوت و آثار در زمین از شما بیشتر و بزرگتر بودند چگونه گردید. ﴿ أَوَ لَمۡ يَسِيرُواْ فِي ٱلۡأَرۡضِ فَيَنظُرُواْ كَيۡفَ كَانَ عَٰقِبَةُ ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِهِمۡ وَكَانُوٓاْ أَشَدَّ مِنۡهُمۡ قُوَّةٗ ﴾[فاطر: ۴۴].

و در جایی دیگر خطاب به برخی مسیحیان مشرک می‌فرماید: اگر شما از این کلمه شرکیه و کفرآلود که عیسی÷پسر خداست و ثالث ثلاثه است دست بر ندارید نزدیک است خداوند مسیح و مادر او و هرآنچه در زمین است را نابود کند و خلقی دیگر آفریند. در آیه ۹۷ اعراف خداوند به این مطلب اشاره می‌فرماید که: آیا اهل شهر و دیارها خود را ایمن می‌دانند اگر که شبانگاه در حالیکه خوابند عذاب بر آنها وارد شود و چنانچه در سالهای اخیر دیده ایم عذابها در اواخر شب که همه خوابند بر بعضی اقوام و شهرها وارد شده که این خود اعجاز قرآن است و بعد از این آیه، می‌فرماید: و آیا باز خود را ایمن می‌دانند اگر عذاب بر آنها وارد شود درحالیکه در روز مشغول بازیچه دنیایند پس نباید هیچگاه مغرور به عمل شد و نعوذ بالله دچار شرک شد البته با توجه به آیه ۳۳ انفال تا هنگامی که انسان‌ها استغفار می‌کنند عذاب بر آنها وارد نمی‌شود. آیات ۴۲-۴۶ سوره حج ابتدا به اسامی تعدادی از شهرها و دیارها که اقوامش مورد عذاب قرار گرفتند نام می‌برد و بعد از آن می‌خواهد تا در این سرزمین‌ها سیر کنید تا نه با چشم ظاهر بلکه با آن چشمی که در دل است و چشم بصیرت است آگاه شوید. چه بسیار شهرها که ویران شد، چه بسیار چاه و قنات‌ها که معطل بماند و چه بسیار قصرها که بی‌صاحب گشت و بالآخره در آیه ۲۸ سوره محمدصعلت نهایی را چنین بیان می‌فرماید که: آنها آنچه که موجب غضب الهی می‌شد را تبعیت کرده (شرک و کفر) و از آنچه مورد رضای خداست (توحید و یکتاپرستی) کراهت ورزیدند: ﴿ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمُ ٱتَّبَعُواْ مَآ أَسۡخَطَ ٱللَّهَ وَكَرِهُواْ رِضۡوَٰنَهُۥ فَأَحۡبَطَ أَعۡمَٰلَهُمۡ ٢٨ ﴾[محمد: ۲۸].