۱۸- نمونه دعاهای قرآنی (۴۰ ربنا و ۳۶ رب)

ابتدا چهل دعای قرآنی که همگی با ربنا شروع می‌شوند و معروف به چهل ربنا است می‌آوریم:

۱- ﴿ رَبَّنَا تَقَبَّلۡ مِنَّآۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡعَلِيمُ ﴾[البقرة: ۱۲۷]. «پروردگارا، از ما بپذیر. همانا که تویى شنواى دانا».

۲- ﴿ رَبَّنَا وَٱجۡعَلۡنَا مُسۡلِمَيۡنِ لَكَ وَمِن ذُرِّيَّتِنَآ أُمَّةٗ مُّسۡلِمَةٗ لَّكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبۡ عَلَيۡنَآۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلتَّوَّابُ ٱلرَّحِيمُ ١٢٨ ﴾[البقرة: ۱۲۸]. «پروردگارا، ما را فرمانبردارت بگردان و از فرزندانمان [نیز] امّتى فرمانبردار خود [قرار ده‏] و شیوه پرستشمان را به ما بنما و ما را ببخشاى. حقّا تویى که توبه پذیر مهربانى».

۳- ﴿ رَبَّنَآ ءَاتِنَا فِي ٱلدُّنۡيَا حَسَنَةٗ وَفِي ٱلۡأٓخِرَةِ حَسَنَةٗ وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ ﴾[البقرة: ۲۰۱]. «پروردگارا، به ما در دنیا نیکى و در آخرت [هم‏] نیکى عطا کن و ما را از عذاب آتش [جهنّم‏] ایمن بدار».

۴- ﴿ رَبَّنَآ أَفۡرِغۡ عَلَيۡنَا صَبۡرٗا وَثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ ٢٥٠ ﴾[البقرة: ۲۵۰]. «پروردگارا، بر [دل‌هاى‏] ما [باران‏] شکیبایى فرو ریز و گام‌هاى ما را استوار دار. و ما را بر [ضد] گروه کافران یارى ده».

۵- ﴿ رَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَآ إِن نَّسِينَآ أَوۡ أَخۡطَأۡنَا ﴾[البقرة: ۲۸۶]. «پروردگارا، ما را [به عقوبت آنچه‏] اگر فراموش یا خطا کنیم، مگیر».

۶- ﴿ رَبَّنَا وَلَا تَحۡمِلۡ عَلَيۡنَآ إِصۡرٗا كَمَا حَمَلۡتَهُۥ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِنَا ﴾[البقرة: ۲۸۶]. «پروردگارا، بار گران را بر [عهده‏] ما منه. چنان که آن را بر [عهده‏] آنان که پیش از ما بودند، نهادى».

۷- ﴿ رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلۡنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِۦۖ وَٱعۡفُ عَنَّا وَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَآۚ أَنتَ مَوۡلَىٰنَا فَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ ﴾[البقرة: ۲۸۶]. «پروردگارا، چیزى را که توان انجامش را نداریم بر ما تکلیف مکن و از ما درگذر و ما را بیامرز و ما را ببخشاى. مولاى ما تویى، ما را بر گروه کافران یارى ده».

۸- ﴿ رَبَّنَا لَا تُزِغۡ قُلُوبَنَا بَعۡدَ إِذۡ هَدَيۡتَنَا وَهَبۡ لَنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةًۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡوَهَّابُ٨ ﴾[آل‌عمران: ۸]. «پروردگارا، دل‌هاى ما را پس از آنکه ما را هدایت کردى [از حقّ‏] مگردان و به ما از نزد خود بخششى ارزانى دار. به راستى [که‏] بخشنده تویى».

۹- ﴿ رَبَّنَآ إِنَّكَ جَامِعُ ٱلنَّاسِ لِيَوۡمٖ لَّا رَيۡبَ فِيهِۚ إِنَّ ٱللَّهَ لَا يُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ ٩ ﴾[آل‌عمران: ۹]. «پروردگارا، بى‌شک تو گرد آورنده مردم در روزى هستى که شکى در [وقوع‏] آن نیست. بى گمان خداوند وعده [خود] را خلاف نمى‏کند».

۱۰- ﴿ رَبَّنَآ إِنَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ ﴾[آل‌عمران: ۱۶]. «پروردگارا، به راستى ما ایمان آورده‏ایم، پس گناهان ما را برایمان بیامرز و ما را از عذاب آتش [جهنّم‏] حفظ کن».

۱۱- ﴿ رَبَّنَآ ءَامَنَّا بِمَآ أَنزَلۡتَ وَٱتَّبَعۡنَا ٱلرَّسُولَ فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ ٥٣ ﴾[آل‌عمران: ۵۳]. «پروردگارا، به آنچه فرو فرستاده‏اى ایمان آوردیم و از رسول [تو] پیروى کردیم. ما را در زمره گواهان بنویس».

۱۲- ﴿ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَإِسۡرَافَنَا فِيٓ أَمۡرِنَا وَثَبِّتۡ أَقۡدَامَنَا وَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَ ﴾[آل‌عمران: ۱۴۷]. «پروردگارا، گناهانمان و اسرافمان را در کارمان بیامرز و گام‌هایمان را استوار بدار. و ما را بر گروه کافران پیروز گردان».

۱۳- ﴿ رَبَّنَا مَا خَلَقۡتَ هَٰذَا بَٰطِلٗا سُبۡحَٰنَكَ فَقِنَا عَذَابَ ٱلنَّارِ ﴾[آل‌عمران: ۱۹۱]. «پروردگارا، این را باطل نیافریده‏اى، پاکى براى توست، پس ما را از عذاب آتش [جهنم‏] حفظ کن».

۱۴- ﴿ رَبَّنَآ إِنَّكَ مَن تُدۡخِلِ ٱلنَّارَ فَقَدۡ أَخۡزَيۡتَهُۥۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ ١٩٢ ﴾[آل‌عمران: ۱۹۲]. «پروردگارا، کسى را که تو به آتش [جهنّم‏] در آورى، حقّا که رسوایش کرده‏اى و ستمکاران یاورانى نخواهند داشت».

۱۵- ﴿ رَّبَّنَآ إِنَّنَا سَمِعۡنَا مُنَادِيٗا يُنَادِي لِلۡإِيمَٰنِ أَنۡ ءَامِنُواْ بِرَبِّكُمۡ فَ‍َٔامَنَّا ﴾[آل‌عمران: ۱۹۳]. «پروردگارا، ما شنیدیم که ندا دهنده‏اى به ایمان فرا مى‏خواند، که به پروردگارتان ایمان آورید، پس ایمان آوردیم».

۱۶- ﴿ رَبَّنَا فَٱغۡفِرۡ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرۡ عَنَّا سَيِّ‍َٔاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ ٱلۡأَبۡرَارِ ﴾[آل‌عمران: ۱۹۳]. «پروردگارا، پس گناهانمان را براى ما بیامرز و بدی‌هایمان را از ما بزداى و ما را در زمره نیکان بمیران».

۱۷- ﴿ رَبَّنَا وَءَاتِنَا مَا وَعَدتَّنَا عَلَىٰ رُسُلِكَ وَلَا تُخۡزِنَا يَوۡمَ ٱلۡقِيَٰمَةِۖ إِنَّكَ لَا تُخۡلِفُ ٱلۡمِيعَادَ١٩٤ ﴾[آل‌عمران: ۱۹۴]. «پروردگارا، و آنچه را که به [زبان‏] رسولانت به ما وعده کرده‏اى، به ما بده و روز قیامت ما را رسوا [و خوار] مگردان. که بى‌گمان تو خلاف وعده نمى‏کنى».

۱۸- ﴿ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱكۡتُبۡنَا مَعَ ٱلشَّٰهِدِينَ ﴾[المائدة: ۸۳]. «پروردگارا، ایمان آورده‏ایم، پس ما را در زمره گواهان بنویس».

۱۹- ﴿ رَبَّنَآ أَنزِلۡ عَلَيۡنَا مَآئِدَةٗ مِّنَ ٱلسَّمَآءِ تَكُونُ لَنَا عِيدٗا لِّأَوَّلِنَا وَءَاخِرِنَا وَءَايَةٗ مِّنكَۖ وَٱرۡزُقۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰزِقِينَ ﴾[المائدة: ۱۱۴]. «اى پروردگار ما، سفره‏اى از آسمان بر ما فرو فرست که عیدى براى ما- براى اوّل و آخر ما- و معجزه‏اى از [جانب‏] تو باشد و به ما روزى ده که تو بهترین روزى دهندگانى».

۲۰- ﴿ رَبَّنَا ظَلَمۡنَآ أَنفُسَنَا وَإِن لَّمۡ تَغۡفِرۡ لَنَا وَتَرۡحَمۡنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ ٱلۡخَٰسِرِينَ ٢٣ ﴾[الأعراف: ۲۳]. «پروردگارا، بر خویشتن ستم روا داشتیم و اگر ما را نبخشى و ما را نبخشایى، البته از زیان دیدگان خواهیم بود».

۲۱- ﴿ رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا مَعَ ٱلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ ﴾[الأعراف: ۴۷]. «پروردگارا، ما را در زمره گروه ستمکاران قرار مده».

۲۲- ﴿ رَبَّنَا ٱفۡتَحۡ بَيۡنَنَا وَبَيۡنَ قَوۡمِنَا بِٱلۡحَقِّ وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلۡفَٰتِحِينَ ﴾[الأعراف: ۸۹]. «پروردگارا، بین ما و قوممان به راستى داورى کن و تو بهترین داورانى».

۲۳- ﴿ رَبَّنَآ أَفۡرِغۡ عَلَيۡنَا صَبۡرٗا وَتَوَفَّنَا مُسۡلِمِينَ ﴾[الأعراف: ۱۲۶]. «پروردگارا، بر ما [باران‏] بردبارى فرو ریز و در حالى که مسلمان باشیم روحمان را بگیر».

۲۴- ﴿ رَبَّنَا لَا تَجۡعَلۡنَا فِتۡنَةٗ لِّلۡقَوۡمِ ٱلظَّٰلِمِينَ ﴾[یونس: ۸۵]. «پروردگارا، ما را [دستخوش‏] فتنه گروه ستمکاران قرار مده».

۲۵- ﴿ رَبَّنَآ إِنَّكَ تَعۡلَمُ مَا نُخۡفِي وَمَا نُعۡلِنُۗ وَمَا يَخۡفَىٰ عَلَى ٱللَّهِ مِن شَيۡءٖ فِي ٱلۡأَرۡضِ وَلَا فِي ٱلسَّمَآءِ ٣٨ ﴾[ابراهیم: ۳۸]. «پروردگارا، بى‌گمان تو مى‏دانى آنچه را که نهان مى‏داریم و آشکار مى‏سازیم. و هیچ چیز نه در زمین و نه در آسمان بر خداوند پوشیده نمى‏ماند».

۲۶- ﴿ رَبَّنَا وَتَقَبَّلۡ دُعَآءِ ٤٠ ﴾[ابراهیم: ۴۰]. «پروردگارا، دعاى مرا بپذیر».

۲۷- ﴿ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لِي وَلِوَٰلِدَيَّ وَلِلۡمُؤۡمِنِينَ يَوۡمَ يَقُومُ ٱلۡحِسَابُ ٤١ ﴾[ابراهیم: ۴۱]. «پروردگارا، مرا و پدر و مادر مرا و مؤمنان را، روزى که حساب بر پا مى‏گردد، بیامرز».

۲۸- ﴿ رَبَّنَآ ءَاتِنَا مِن لَّدُنكَ رَحۡمَةٗ وَهَيِّئۡ لَنَا مِنۡ أَمۡرِنَا رَشَدٗا ﴾[الکهف: ۱۰]. «پروردگارا، از نزد خود رحمتى به ما ببخش و در کارمان راهیابى را برایمان فراهم بین».

۲۹- ﴿ رَبَّنَآ إِنَّنَا نَخَافُ أَن يَفۡرُطَ عَلَيۡنَآ أَوۡ أَن يَطۡغَىٰ ٤٥ ﴾[طه: ۴۵]. «پروردگارا، به راستى ما مى‏ترسیم که بر ما تعدّى کند یا از حد بگذرد».

۳۰- ﴿ رَبُّنَا ٱلَّذِيٓ أَعۡطَىٰ كُلَّ شَيۡءٍ خَلۡقَهُۥ ثُمَّ هَدَىٰ ٥٠ ﴾[طه: ۵۰]. «پروردگار ما کسى است که به همه چیز [هیئت‏] آفرینشش را داده، آن گاه او را [به جستجوى نیازهایش‏] هدایت کرده است».

۳۱- ﴿ رَبَّنَآ ءَامَنَّا فَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَا وَأَنتَ خَيۡرُ ٱلرَّٰحِمِينَ ﴾[المؤمنون: ۱۰۹]. «پروردگارا، ایمان آورده‏ایم، پس ما را بیامرز و به ما رحمت آور و تو بهترین بخشایندگانى».

۳۲- ﴿ رَبَّنَا ٱصۡرِفۡ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَۖ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا ٦٥إِنَّهَا سَآءَتۡ مُسۡتَقَرّٗا وَمُقَامٗا ٦٦ ﴾[الفرقان: ۶۵-۶۶]. «پروردگارا، عذاب جهنّم را از ما بگردان. بى گمان عذابش پایدار است * به راستى آن بد قرارگاهى و [بد] مقامى است».

۳۳- ﴿ رَبَّنَا هَبۡ لَنَا مِنۡ أَزۡوَٰجِنَا وَذُرِّيَّٰتِنَا قُرَّةَ أَعۡيُنٖ وَٱجۡعَلۡنَا لِلۡمُتَّقِينَ إِمَامًا ٧٤ ﴾[الفرقان: ۷۴]. «پروردگارا، از همسرانمان و فرزندانمان مایه روشنى چشم به ما عنایت کن و ما را پیشواى پرهیزگاران ساز».

۳۴- ﴿ وَقَالُواْ ٱلۡحَمۡدُ لِلَّهِ ٱلَّذِيٓ أَذۡهَبَ عَنَّا ٱلۡحَزَنَۖ إِنَّ رَبَّنَا لَغَفُورٞ شَكُورٌ ٣٤ ﴾[فاطر: ۳۴]. «و گفتند: ستایش خداوندى راست که اندوه را از ما زدود. به راستى پروردگارمان آمرزنده قدرشناس است».

۳۵- ﴿ رَبَّنَا وَسِعۡتَ كُلَّ شَيۡءٖ رَّحۡمَةٗ وَعِلۡمٗا فَٱغۡفِرۡ لِلَّذِينَ تَابُواْ وَٱتَّبَعُواْ سَبِيلَكَ وَقِهِمۡ عَذَابَ ٱلۡجَحِيمِ﴾[غافر: ۷]. «پروردگارا، بخشایش و دانش تو همه چیز را فرا گرفته است. پس آنان را که توبه کرده‏اند و از راه تو پیروى کرده‏اند، بیامرز. و آنان را از عذاب دوزخ حفظ کن».

۳۶- ﴿ رَبَّنَا وَأَدۡخِلۡهُمۡ جَنَّٰتِ عَدۡنٍ ٱلَّتِي وَعَدتَّهُمۡ وَمَن صَلَحَ مِنۡ ءَابَآئِهِمۡ وَأَزۡوَٰجِهِمۡ وَذُرِّيَّٰتِهِمۡۚ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ ٨وَقِهِمُ ٱلسَّيِّ‍َٔاتِۚ وَمَن تَقِ ٱلسَّيِّ‍َٔاتِ يَوۡمَئِذٖ فَقَدۡ رَحِمۡتَهُۥۚ وَذَٰلِكَ هُوَ ٱلۡفَوۡزُ ٱلۡعَظِيمُ ٩٩ ﴾[غافر: ۸-۹]. «پروردگارا، و آنان را به باغ‌هاى جاودانه‏اى در آور که به آنان وعده داده‏اى. و [نیز به همان بهشت در آور] هر کس از پدران و همسران و فرزندانشان را که درستکارند. بى گمان تویى که پیروزمند فرزانه‏اى * و آنان را از کیفرها حفظ کن. و هر کس را که در آن روز از کیفرها حفظ کنى، در حقیقت به او رحمت آورده‏اى. و این است کامیابى بزرگ».

۳۷- ﴿ رَبَّنَا ٱغۡفِرۡ لَنَا وَلِإِخۡوَٰنِنَا ٱلَّذِينَ سَبَقُونَا بِٱلۡإِيمَٰنِ وَلَا تَجۡعَلۡ فِي قُلُوبِنَا غِلّٗا لِّلَّذِينَ ءَامَنُواْ رَبَّنَآ إِنَّكَ رَءُوفٞ رَّحِيمٌ ﴾[الحشر: ۱۰]. «پروردگارا، ما را و آن برادرانمان را که در ایمان آوردن از ما پیشى گرفتند، بیامرز. و در دل‌هاى ما هیچ کینه‏اى در حق کسانى که ایمان آورده‏اند، قرار مده. پروردگارا تویى که بخشنده مهربانى».

۳۸- ﴿ رَّبَّنَا عَلَيۡكَ تَوَكَّلۡنَا وَإِلَيۡكَ أَنَبۡنَا وَإِلَيۡكَ ٱلۡمَصِيرُ ﴾[الـممتحنة: ۴]. «پروردگارا، بر تو توکل کرده‏ایم و رو به‌سوى تو نهاده‏ایم و بازگشت به سوى توست».

۳۹- ﴿ رَبَّنَآۖ إِنَّكَ أَنتَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ ﴾[الـممتحنة: ۵]. «پروردگارا، ما را دستخوش کافران قرار مده و ما را بیامرز پروردگارا، تویى که پیروزمند فرزانه‏اى».

۴۰- ﴿ رَبَّنَآ أَتۡمِمۡ لَنَا نُورَنَا وَٱغۡفِرۡ لَنَآۖ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلِّ شَيۡءٖ قَدِيرٞ ﴾[التحریم: ۸]. «پروردگارا، نورمان را براى ما به تمام [و کمال‏] برسان و ما را بیامرز. بى‌گمان تو بر هر کارى توانایى».