مُعاویهسبزرگترین شخصیت سیاسی اسلام
معاویهسنه تنها در میان مسلمانان بلکه در تاریخ در سیاست، علم و ذکاوت ضرب المثل است. شاید مشهورترین ضرب المثل در بارۀ وی، اصطلاح «موی معاویه» (شعرة معاوية)است که کنایه از سیاست و دیپلماسی در اصطلاحات جدید است.
معاویهسدر یکی از جملاتش به این مطلب اشاره میکند:
«لو أن بيني وبين الناس شعرة ما انقطعت، کانوا مدّوها أرخيتها، وإذا أرخوها مددتُها»(۱۹: ص ۴۹)
«اگر رابطۀ من با مردم جز تارمویی باقی نماند. نمیگذارم آن تار مو قطع شود، اگر آنها تار مو را بکشند من رهایش میکنم (تا پاره نشود)، و اگر رها کنند من میکشم».
خلیفهی دوم عمر بن خطابسسیاست حکیمانهی وی را با جملات کوتاه چنین تعبیر نموده است:
«تذکرون کسری وقيصر ودهاهما وفيکم معاوية».(۳۰: ص۳۶۵، ۲۰: ص۱۴۷، ۳۴: ص ۱۴۷).
«شما ار سیاست کسری و قیصر یاد آور شده و از آن تعجب میکنید، در حالی که در میان شما سیاست مدار بزرگی چون معاویه وجود دارد»!
عبد الله پسر عمروسیکی از یاران گرامی رسول الله جاو را بزرگترین شخصیت سیاسی اسلام معرفی نموده میگوید: «ما رأيت أحدا أسود من معاوية. قال: قلت: و لا عمر؟ قال: کان عمر خيرا منه، وکان معاويه أسود منه».(۱۳: ص ۱۳۵، ۳۴: ص ۴۰۹)
«هیچ یکی را در سیاست بهتر از معاویه ندیدم. از وی پرسیده شد که: حتی از عمر او سیاست دان بود؟
وی پاسخ داد: آری، عمر نسبت به وی فضیلت و برتری داشت، ولی او در سیاست بالاتر از عمر بود».
عوام بن حوشب نیز او را بزرگترین شخصیت سیاسی اسلام میداند: «ما رأيت أحدا بعد رسول الله جأسود من معاوية قيل ولا أبو بكر قال كان أبو بكر وعمر وعثمان خيرا منه وهو أسود».(۱۳: ص ۱۳۵- ۳۴: ص ۴۰۹)
«هیچ یکی را بعد از پیامبر جدر سیاست بهتر از معاویه ندیدم. از وی پرسیده شد که: حتی از ابوبکر او سیاست دان بود؟ وی پاسخ داد: آری، ابوبکر، عمر وعثمان نسبت به وی فضیلت وبرتری داشتند، ولی او در سیاست بهتر از همه بود».