بیان اعتقاد مسلمین در مورد اهل بیت و صحابهش
تردیدی نیست که شجره هاشمی بهترین نسب است، و محبت مسلمین با بنی هاشم به دنبال محبت آنان با پیامبر جاست، و این محبت فرض و واجبی است که مسلمین به خاطر انجام آن پاداش می‌بینند، مسلمین بنی هاشم را دوست دارند چون آنان اسلام آورده‌اند و در اسلام پیشگام شده و از خویشاوندان پیامبر جهستند و پیامبر جدر مورد آنان توصیه کرده است.
مردم در مورد بنی هاشم و خویشاوندان پیامبر جبه دو دسته تقسیم شده‌اند: بعضی در محبت خویشاوندان پیامبر افراط کرده و بعضی کوتاهی ورزیده‌اند، اما راه درست و سخن درست این است که محبت به آنان واجب است، اما این محبت باید به دور از افراط و تفریط باشد، همسران پیامبر جنیز از اهل بیت ایشان هستند، و گرچه اهل بیت دارای فضائل بزرگی بوده‌اند، اما کسانی وجود دارند که با توجه موارد دیگری از بعضی از اهل بیت افضل و برتر‌اند، چون فقط پیامبر جمعصوم است.
محبت اهل بیت شرایطی دارد که مهم‌ترین آن عبارت است:
- آنان مسلمان باشند، و اگر مسلمان نبودند با آنان محبت و دوستی نمی‌شود، و اگر تنها خویشاوندی با پیامبر جکافی بود ابولهب به سبب خویشاوندی ایشان نجات می‌یافت.
- پیرو رهنمود پیامبر جباشند، چنانکه در صحیح مسلم آمده است: هان آگاه باشید خاندان فلانی اولیا من نیستند ولی دوست من فقط الله و مؤمنانی صالح هستند [۱۶].
علمای اهل سنت در کتاب‌های اعتقادی به این واجب اشاره کرده‌اند، از آن جمله امام طحاوی ت (۳۲۱هـ) در کتاب عقیده معروفش، و امام بربهاری ت (۳۲۹هـ) و آجری ت (۳۶۰هـ) در الشریعه و اسفرایین ت (۴۷۱هـ)، و قحطانی ت (۳۷۸هـ) در نونیه‌اش و ابن قدامه مقدسی ت (۶۲۰هـ) در لـمعة الاعتقاد، و شیخ الاسلام ابن تیمیه ت (۷۲۸هـ) در الواسطیه و ابن کثیر دمشقیت (۷۷۴هـ) در تفسیرش و محمد بن وزیر یمانی ت(۸۴۰هـ) در ایثار الحق علی الخلق، و صدیق حسن خان ت (۱۳۰۷هـ) در کتاب الدین الخالص و عبدالرحمن بن ناصر السعدی ت (۱۳۷۶هـ) در التنبیهات اللطیفة و غیره در کتاب‌هایشان این مطلب را بیان کرده‌اند [۱۷].
[۱۶] مسلم: ۲۱۵، کتاب الایمان. [۱۷] استجلاب ارتقاء الغرف با اندکی تصرف: ۱۶۵-۱۷۸.
صحابه چه کسانی‌اند؟
حافظ ابن حجر می‌گوید: «بهترین تعریف واژه صحابه این است که صحابی کسی است که پیامبر جرا دیده و به ایشان ایمان آورده و بر اسلام وفات یافته است» [۱۸].
پس بنابراین، کسانی از اهل بیت که در زمان پیامبر جبوده‌اند و مسلمان شده‌اند آنان نیز صحابی هستند، به خاطر این بسیاری از کتاب‌ها صحابه را ذکر می‌کند بدون آنکه اهل بیت را از آنان جدا نماید.
[۱۸] الاصابة: ص ۸.