آداب عیادت بیمار
در یکی از کتب ادبی آمده که شخص بی ملاحظهای به عیادت بیماری رفت... هنوز ننشسته بود که گفت: فلانی رنگت پریده!
بیمار گفت: در هر صورت الحمدلله...
گفت: ظاهرا که خستهای!
بیمار گفت: امیدم به خداست...
گفت: ولی واضح است که بیمار هستی! از کی مریض شدی؟
بیمار گفت: چند روزی میشود...
گفت: حالا بیماریات چیست؟
بیمار گفت: یک بیماری است دیگر!
گفت: چه بیماریای است؟ اسم ندارد؟ اصلا حالت خوب است؟
بیمار گفت: والا تا قبل از آنکه تو پیشم بیایی خوب بودم!
گفت: خوب میروم! کاری نداری؟
بیمار گفت: بله... میخواهم وقتی از نزدم رفتی دیگر پیشم نیایی... حتی از نماز بر جنازهام هم معاف هستی!
این زبان حال بسیاری از بیماران دربارهی برخی از عیادت کنندگان است... بعضی از آنها تا به بیمار میرسند شروع به پرسیدن پرسشها پی در پی و نظر و پیشنهاد میکنند، انگار پزشک یا مشاور پزشکی هستند! اینجا لازم است به بیان آداب شرعی وارده دربارهی عیادت بیمار بپردازیم:
١- التزام به آداب کلی دیدار و مهمانی: مثلا در زدن به آرامی و گفتن نام خود پشت آیفون و چشم فروهشتن در هنگام ورود به خانه...
٢- اینکه عیادت در وقت مناسبی باشد...
٣- اینکه برای بیمار هدیهای ببرد که باعث شادی او شود، و چه بهتر که آن هدیه چیزی سودمند باشد مانند کتاب یا سیدی یا مجلهای سودمند... اما آوردن گل و اسراف در این مورد مانند خریدن دسته گلهای گرانقیمت کار جالبی نیست مخصوصا که بیمار سودی از آن نمیبرد... حتی برخی از پژوهشگران در زمینهی تاریخ ملتها گفتهاند آوردن گل برای بیمار از جمله آداب یونانیان باستان بوده است چرا که گل را نماد خدایگان مهربانی میدانستند... تا امروز نیز مسیحیان از این اعتقاد تاثیر گرفتهاند و بر تابوت میت و قبر او گل میگذارند!
٤- شخص عیادت کننده باید نرمخو و خوش برخورد باشد... باید با ملایمت از بیمار حالش را بپرسد اما خیلی دقیق نشود و او را زیر باران پرسشهای خود نگیرد!
٥- باید نگاه خودش را کنترل کند، چرا که ممکن است از بیمار چیزی سر بزند یا بخشهایی از بدنش آشکار شود که از دیدن آن توسط دیگران خشنود نباشد، بنابراین شخصی که به عیادت بیمار میرود نباید نگاه خود را آزاد بگذارد و به هر سویی بنگرد...
٦- آنقدر نزد بیمار نماند که باعث خستگی او شود... زیرا بیمار نیاز به رفتن به دستشویی یا تغییر لباس دارد و یا حتی شاید مجبور باشد خود را آزاد کند یا بخوابد یا گرسنه باشد و به سبب ماندن زیاد عیادت کنندگان نتواند به نیازهای خود برسد، مگر آنکه عیادت کننده آنقدر به بیمار نزدیک باشد که خود بیمار بخواهد بیشتر نزد او بماند، که در این صورت اشکالی ندارد...
٧- خوشحال کردن بیمار با بیان اجری که به سبب بیماری خواهد برد...
و در پایان... از دیگر آداب عیادت بیمار این است که عیادت کننده برای بیمار دعای عافیت و صلاح بکند... در این باره دعاهای بسیاری در سنت وارد شده از جمله: «أَسْأَلُ اللَّهَ الْعَظِيمَ، رَبَّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ أَنْ يَشْفِيَكَ»(هفت بار) و خواندن سورهی فاتحه و فلق و ناس و سورهی توحید.