مختصری در اسباب نزول آیات قرآن کریم

در مورد احیا کردن حکم رجم و سنگسار کردن توسط پیامبر

امام احمد و امام مسلم و غیر ایشان از براء بن عازب روایت می‌کنند، گفت: یک یهودی که چهره‌اش را سیاه نموده بودند و شلاق خورده بود از کنار پیامبر عبور دادند، آن‌ها را صدا زدند و گفتند: «در کتاب خود حد زنا را چنین یافته‌اید؟» گفتند: بله، یکی از عالمان، آن‌ها را خواست و به او گفت: «به آن خدایی که تورات را بر موسی نازل کرده تو را قسم می‌دهم آیا حد زنا را در کتاب خود، چنین یافته‌اید؟» گفت: نه، به الله قسم اگر چنین مرا قسم نمی‌دادی، نمی‌گفتم، حد زنا در کتاب ما رجم و سنگ سار است و لیکن زنا در طبقه‌ی اشراف ما زیاد شد، ما در مورد اشراف خود حد را ترک می‌کردیم و در مورد ضعیفان آن را اجرا می‌کردیم، بر این شدیم تا این‌که حدی را جایگزین نماییم که بر اشراف و ضعیفان اجرا کنیم، بر سیاه کردن روی و شلاق زدن به توافق رسیدیم. رسول الله ج گفتند: «بار الهی همانا من اولین کسی هستم که امر و فرمان تو را بعد از این‌که آن را ترک کرده بودند، احیا می‌کنم.» پیامبر دستور سنگسار دادند و سنگسارش کردند و این آیه نازل شد.

سبب نزول آیه‌ی: ۱۰۱ سوره‌ی مائده: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَسۡ‍َٔلُواْ عَنۡ أَشۡيَآءَ إِن تُبۡدَ لَكُمۡ تَسُؤۡكُمۡ وَإِن تَسۡ‍َٔلُواْ عَنۡهَا حِينَ يُنَزَّلُ ٱلۡقُرۡءَانُ تُبۡدَ لَكُمۡ عَفَا ٱللَّهُ عَنۡهَاۗ وَٱللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٞ١٠١﴾ [۴۱] در مورد چه چیزی نازل شده است؟

در مورد عدم سؤال از پیغمبر در مسائل شخصى که ربطى به دین نداشته باشد و فهمیدنش براى شخص ضرر داشته باشد.

امام بخاری از انس بن مالک روایت می‌کند؛ گفت: پیامبر ج خطبه می‌خواندند، مردی بلند شد و گفت: پدر من کیست؟ فرموند: فلانی. و این آیه نازل شد.

سبب نزول آیه‌ی: ۵۲ سوره‌ی انعام: ﴿وَلَا تَطۡرُدِ ٱلَّذِينَ يَدۡعُونَ رَبَّهُم بِٱلۡغَدَوٰةِ وَٱلۡعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجۡهَهُۥۖ مَا عَلَيۡكَ مِنۡ حِسَابِهِم مِّن شَيۡءٖ وَمَا مِنۡ حِسَابِكَ عَلَيۡهِم مِّن شَيۡءٖ فَتَطۡرُدَهُمۡ فَتَكُونَ مِنَ ٱلظَّٰلِمِينَ٥٢﴾ [۴۲] در مورد چه چیزی نازل شده است؟

[۴۱] ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید! از چیزهایی نپرسید که اگر برای شما آشکار گردد، شما را اندوهگین کند و اگر به هنگام نزول قرآن، از آن‌ها سؤال کنید برای شما آشکار می‌شود الله از آن‌ها عفو کرده است و الله آمرزنده‌ی بردبار است. [۴۲] و کسانی را که صبح و شام پروردگارشان را می‌خوانند (و) خشنودی او را می‌خواهند (از خود) دور مکن، نه چیزی از حساب آن‌ها بر توست و نه چیزی از حساب تو بر آن‌ها؛ پس اگر آن‌ها را طرد کنی از ستمکاران خواهی بود.