نشانه های قیامت

احادیث وارد شده در مورد قتل دجال و پیروانش

مسلم از عبدالله بن عمر روایت می‌کند گفت پیامبر خدا فرمود: «يخرج الدجال في أمتي... (وفيه) فيبعث الله عيسى بن مريم كأنه عروة بن مسعود، فيطلبه فيهلكه» [٧۱۶].

«دجال در امت من خارج می‌‌شود... (در ادامه گفت) خداوند عیسى بن مریم (که هم شکل عروه بن مسعود است) را نازل می‌کند. او را صدا می‌زند وهلاکش می‌گرداند».

احمد و ترمذی از مجمع بن جاریه انصاریسروایت می‌کنند او گفت: از پیامبر شنیدم فرمود: «يقتل ابن مريم الدّجال بباب لد» [٧۱٧].

«عیسى ابن مریم دجال را نزد باب لد (شهری در فلسطین نزدیک بیت المقدس) می‌‌کشد».

مسلم از نواس بن سمعان حدیث طولانی را دربارۀ دجال نقل می‌کند (که در آن قصه نزول عیسى و کشته‌شدن دجال بدست او آمده است) و در آن این جمله ذکر شده است: «فلا يحل لكافر يجد ريح نفسه إلا مات ونفسه ينتهي حيث ينتهي طرفه، فيطلبه، حتى يدركه بباب لد فيقتله» [٧۱۸].

«کافر نمی‌تواند هوای نَفَس عیسى÷را دریابد والا می‌میرد و هوای نفس او تا جایی که چشمش کار کند می‌رود پس او دجال را جستجو می‌کند تا زمانیکه در باب له او را می‌یابد وهلاک می‌سازد».

امام احمد از جابر بن عبداللهبروایت می‌کند گفت: پیامبر جفرمود: «دجال زمان ضعف دین واعراض مردم از علم خارج می‌شود... (در ادامه حدیث می‌آید) سپس عیسى نازل می‌شود. هنگام سحر ندا می‌دهد و می‌گوید: ای مردم، چه چیز مانع شده است تا علیه (دجال) کذاب خبیث قیام کنید. مردم می‌گویند: او گناهکار است و به سوی او حرکت می‌کنند متوجه می‌شوند او عیسى بن مریم است. وقت نماز فرا می‌رسد به عیسى گفته می‌شود ای روح‌الله جلو برو (و به امامت نماز را بپادار) عیسى می‌‌گوید: امام خودتان پیش برود و نماز را بپا دارد، وقتی نماز صبح را خواندند به سوی او می‌روند وقتی دجال کذاب، عیسى÷را می‌بیند ذوب می‌شود همانطور که نمک در آب حل می‌شود. عیسى به سمت او می‌رود و او را به قتل می‌رساند تا اینکه سنگ و درخت می‌گویند ای روح‌الله این یهودی اینجاست پس همه پیروانش را از بین می‌برد حتی یک نفر هم باقی نمی‌ماند» [٧۱٩].

و با قتل دجال فتنه به پایان می‌رسد و خداوند مؤمنین را از شرّ او و پیروانش به دست عیسى بن مریم نجات می‌دهد. ولله الحمد والمنة.

[۵٧۵] «التذكرة» (ص ۶٧٩). [۵٧۶] «ترتیب القاموس (۴/۲۳٩) و صاحب قاموس می‌گوید: این اقوال را در کتابش «شرق مشارق الانوار» و غیره آورده است. [۵٧٧] «النهایة فی غریب الحدیث» (۴/۳۲۶ – ۳۲٧) و «لسان العرب» (۲/۵٩۴ – ۵٩۵). [۵٧۸] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة باب ذکر الدجال (۱۸/۶۱ – با شرح نووی). [۵٧٩] «لسان العرب» (۱۱/۲۳۶) و «ترتیب القاموس» (۲/۱۵۲). [۵۸۰] «النهایة فی غریب الحدیث» (۲۰/۱۰۲). [۵۸۱] «لسان العرب» (۱۱/۲۳۶). [۵۸۲] «التذكرة» (ص ۶۵۸). [۵۸۳] «صحیح بخاری» کتاب الفتن باب ذکر الدجال (۱۳/٩۰- با شرح فتح الباری) و «صحیح مسلم» کتاب الإیمان باب ذکر المسیح بن مریم (علیهما السلام) و المسیح الدجال (۲/۲۳٧ – با شرح نووی). [۵۸۴] «صحیح بخاری» کتاب الفتن باب ذکر الدجال (۱۳/٩۰ – با شرح فتح‌الباری) و «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة باب ذکر الدجال (۱۸/۵٩ – با شرح نووی). [۵۸۵] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة، باب ذکر الدجال (۱۸/۶۵ – با شرح نووی). [۵۸۶] «سنن ابوداود» (۱۱/۴۴۳ – با شرح عون المعبود). حدیث صحیح است «صحیح جامع الصغیر» (۲/۳۱٧ – ۳۱۸) (حدیث ۲۴۵۵). [۵۸٧] «مسند احمد» (۱۵/۲۸ – ۳۰) شرح احمد شاکر او می‌گوید اسنادش صحیح است و ابن کثیر آن را حسن دانسته است «النهایة / الفتن و الملاحم» (۱/۱۳۰) د. طه زینی. [۵۸۸] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة باب ذکر الدجال (۱۸/۶۰ – ۶۱ – با شرح نووی). [۵۸٩] «صحیح بخاری» کتاب الفتن با ذکر الدجال (۱۳/٩۱ – با شرح فتح الباری) و «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة باب ذکر الدجال (۱۸/۵٩ – با شرح نووی). [۵٩۰] «صحیح مسلم» کتاب الفتن باب ذکر الدجال (۱۸/۵٩ – با شرح نووی). [۵٩۱] «صحیح مسلم» (۱۸/۶۱ – با شرح نووی). [۵٩۲] «فتح الباری» (۱۳/۱۰۰). [۵٩۳] «شرح نووی بر مسلم» (۱۸/۶۰). [۵٩۴] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة باب قصة الجساسة (۱۸/۸۱ – با شرح نووی). [۵٩۵] «صحیح مسلم کتاب الفتن باب فی بقیة من أحادیث الدجال (۱۸/ ۸۶ – ۸٧ – با شرح نووی). [۵٩۶] «صحیح مسلم» کتاب الفتن باب ذکر ابن صیاد (۱۸/۵۰ – با شرح نووی). [۵٩٧] «فتح الباری» (۱۳/٩٧). [۵٩۸] «شرح نووی بر مسلم» (۲/۲۳۵). [۵٩٩] «التذكرة» (ص ۶۶۳). [۶۰۰] «فتح الباری» (۳/۲۲۰ و ۶/۱۶۴) و «عمدة القاری شرح صحیح البخاری» (۸/۱٧۰ و ۱۴/۲٧۸ – ۳۳۰) بدرالدین العینی چاپ دارالفکر و «النهایة / الفتن والملاحم» (۱/۱۲۸) و «شرح نووی لمسلم» (۱۸/۴۶) و «عون المعبود» (۱۱/۴٧۸) و «اتحاف الجماعة» (۲/۶۳ – ۶۴) و «التصریح بما تواتر فی نزول المسیح (ص ۱۸۳ – ۱۸۵) از تعلیق شیخ عبدالفتاح ابوغده. [۶۰۱] «النهایة / الفتن و الملاحم» (۱/۱۲۸) تحقیق د. طه زینی. [۶۰۲] یکی از مفسرین و حفاظ حدیث بغداد است او تصنیفات زیادی دارد. بیشتر آن‌ها درباره، تفسیر و تاریخ است متوفای سال (۳۸۵ ه‍.‌) است. «شذرات الذهب» (۳/۱۱٧) و «الاعلام» (۵/۴۰) زرکلی. [۶۰۳] «تجرید اسماء الصحابة» (۱/۳۱٩) (شماره ۳۳۶۶) ذهبی چاپ دارالمعرفه بیروت. [۶۰۴] «الإصابة فی تمییز الصحابة» القسم الرابع، ممن اسمه عبدالله (۳/۱۳۳) (شماره ۶۶۰٩) ابن حجر عسقلانی چاپ سعادت مصر چاپ اول ۱۳٧۸ ه‍. [۶۰۵] «تهذب التهذیب» (٧/۴۱۸) (شماره ۶۸۱). [۶۰۶] «صحیح بخاری» کتاب الجنائز باب اذا اسلم الصبی فمات هل یصلّی علیه وهل یعرض علی الصّبی الإسلام؟ (۳/۳۱۸ با شرح فتح الباری). [۶۰٧] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة، باب ذکر ابن صیاد (۱۸/۴٩ – ۵۰ – با شرح نووی). [۶۰۸] «صحیح بخاری» کتاب الجنائز، باب اذا اسلم الصبی فمات هل یصلی علیه؟ (۳/۳۱۸ – با شرح فتح الباری). [۶۰٩] «تفسیر ابن کثیر» (٧/۲۳۴). [۶۱۰] «سنن ابوداود» (۱۱/۴٧۶ – با شرح عون المعبود). [۶۱۱] «فتح الباری» (۱۳/۳۲۸). [۶۱۲] عبدالله محمد بن مکندر بن عبدالله بن الهدیر بن عبدالعزی التیمی، او تابعی است و از برخی از صحابه حدیث روایت کرده است و در سال (۱۳۱ ه‍.‌) فوت کرد. «تهذیب التهذیب» (٩/۴٧۳ – ۴٧۵). [۶۱۳] «صحیح بخاری» کتاب الاعتصام بالکتاب و السنة باب من رای ترک النکیر من النبی جحجة لامن غیرالرسول» (۱۳/۲۲۳ – با شرح فتح الباری) و «صحیح مسلم» کتاب الفتن وأشراط الساعة باب ذکر ابن صیاد (۱۸/۵۲ – ۵۳ – با شرح نووی). [۶۱۴] ابوعبدالله فقیه مدینه و مولای ابن عمر بود او از برخی اصحاب حدیث روایت کرده است در سال (۱۱٩ ه‍.‌) فوت کرد «تهذیب التهذیب» (۱۰/۴۱۲ – ۴۱۴). [۶۱۵] «سنن ابوداود» (۱۱/۴۸۳). ابن حجر می‌‌گوید: سند حدیث صحیح است «فتح الباری (۱۳/۳۲۵). [۶۱۶] زید بن وهب جهنی اهل کوفه او از بسیاری از اصحاب حدیث روایت کرده است مانند: عمر، عثمان، علی، ابوذر و... او شخص موثوق به است او در سال (٩۶ ه‍.‌) وفات یافت «تهذیب التهذیب» (۳/۴۲٧). [۶۱٧] رواه امام احمد (تخرجی حدیث در ص ۲۶۸) گذشت. [۶۱۸] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة باب ذکر ابن صیاد (۱۸/۵٧ – با شرح نووی). [۶۱٩] «صحیح مسلم» (۱۸/ ۵٧ – ۵۸ – با شرح نووی). [۶۲۰] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة باب ذکر ابن صیاد (۱۸/۵۱ – ۵۲ – با شرح نووی). [۶۲۱] «صحیح مسلم» (۱۸/۵۱ – با شرح نووی). [۶۲۲] «النهایة / الفتن و الملاحم» (۱/۱۲٧) د. طه زینی و «فتح الباری» (۱۳/۳۲۶). [۶۲۳] عامر بن عبداله بن شراحیل الشعبی الحمیری در سال ششم خلافت عمر بن خطاب متولد شد. و از بسیاری از اصحاب حدیث روایت کرده است. او می‌گوید هیچ مطلبی را ننوشتم و هیچ مردی حدیثی برایم نقل نکرد مگر آن‌ها را حفظ می‌کردم. او بعد ازنود سال دار فانی را وداع گفت. «تهذب الکمال» للمزی (۲/۶۴۳) و «تهذیب التهذیب» (۵/۶۵ – ۶٩). [۶۲۴] ابورقیه تمیم بن اوس بن خارجه داری از علمای نصرانی بود او به مدینه آمد و در سال ٩ هجری مسلمان شد. از پیامبر أحادیثی روایت کرده واصحاب زیادی از او نیز حدیث روایت کرده‌اند بعد از وفات عثمانسبه شام رفت و در بیت‌المقدس سکنی گزید. او در سال (۴۰ ه‍.‌) جان به جان آفرین بخشید. «تهذیب التهذیب» (۱/۵۱۱ – ۵۱۲). [۶۲۵] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعۀ باب ذکر ابن صیاد (۱۸/٧۸ – ۸۳ – با شرح نووی). [۶۲۶] «فتح الباری» (۱۳/۳۲۸). [۶۲٧] «التذكرة» (ص ٧۰۲). [۶۲۸] «شرح نووی بر مسلم» (۱۸/۴۶ – ۴٧). [۶۲٩] «المصنف» (۱۱/۳٩۶) تحقیق حبیب الرحمن اعظمی. [۶۳۰] «نیل الاوطار شرح منتفی الاخبار» (٧/۲۳۰ – ۲۳۱) شوکانی چاپ مصطفی الحلبی مصر. [۶۳۱] (ص ۲٧۰ – ۲٧۱). [۶۳۲] حافظ ابوبکر احمد بن الحسین بن علی الشافعی. تألیفات او: «سنن الکبری» و «الصغری» و «دلائل النبوة» و «المبسوط» و... او در سال (۴۵۸ ه‍.‌) در نیشابور درگذشت. «شذرات الذهب» (۳/۳۰۴ – ۳۰۵) و «الاعلام» (۱/۱۱۶). [۶۳۳] «فتح الباری» (۱۳/۳۲۶ – ۳۲٧). [۶۳۴] عمر بن ابی‌سلمه بن عبدالرحمن بن عوف الزهری قاضی مدینه در سال (۱۳۲ ه‍.‌) در شام به قتل رسید. [۶۳۵] «سنن ابوداود» کتاب الملاحم باب فی خبر الجساسۀ (۱۱/۴٧۶ – با شرح عون المعبود). [۶۳۶] تخریج آن گذشت. [۶۳٧] حافظ احمد بن عبدالله اصفهانی فوت او در اصفهان در سال (۴۳۰ ه‍.‌) بود. «شذرات الذهب» (۳/۲۴۵) و «الاعلام» (۱/۱۵٧). [۶۳۸] «ذکر اخبار اصبهان» (ص ۲۸٧ – ۲۸۸) ابونعیم چاپ= شهر لیدن، چاپخانه بویل (۱٩۳۴ م). [۶۳٩] «فتح الباری» (۳/۳۲٧ – ۳۲۸). [۶۴۰] «فتح الباری» (۱۳/۳۲۸). [۶۴۱] «الفرقان بین اولیاء الرحمن و اولیاء الشیطان» (ص ٧٧) چاپ دوم سال ۱۳٧۵ ه‍. چاپ ریاض. [۶۴۲] «النهایة / الفتن و الملاحم» (۱/٧۰) تحقیق د. طه زینی. [۶۴۳] «فتح الباری» (۱۳/۳۲۸). [۶۴۴] «النهایة / الفتن و الملاحم (۱/۱۰۴) تحقیق محمد ابوعبیه. [۶۴۵] «النهایة / الفتن و الملاحم» (۱/۸۸). [۶۴۶] «النهایة / الفتن والملاحم» (۱/۱۰۴). [۶۴٧] «صحیح بخاری» کتاب الجهاد، باب کیف یعرض الإسلام علی الصبی (۶/۱٧۱ – با شرح فتح الباری). [۶۴۸] «فتح ربانی» (۲۴/۶۴ – ۶۵) هیثمی می‌گوید: «رجال حدیث صحیح هستند» «مجمع الزوائد» (۸/۳-۴). [۶۴٩] «معالم السنن» (۶/۱۸۲). [۶۵۰] «شرح السنة» (۱۵/۸۰) تحقیق شعیب الارناؤوط. [۶۵۱] «فتح الباری» (۶/۱٧۴). [۶۵۲] «صحیح بخاری» (۶/۱٧۲ - با شرح فتح الباری). [۶۵۳] «شرح النووی لمسلم» (۱۸/۴۸). [۶۵۴] «فتح الباری» (۶/۱٧۴). [۶۵۵] «صحیح مسلم» (۱۸/۸۳ – با شرح نووی). [۶۵۶] «جامع الترمذی» باب ما جاء من این یخرج دجال؟ (۶/۴٩۵ – با شرح تحفة الاحوذی) البانی می‌گوید: حدیث صحیح است «صحیح الجامع الصغیر» (۳/۱۵۰) (حدیث ۳۳٩۸). [۶۵٧] الفتح الربانی ترتیب مسند احمد» (۲۴/٧۳) ابن حجر حدیث را تصحیح می‌کند. «فتح الربانی» (۱۳/۳۲۸). [۶۵۸] «فتح الباری» (۱۳/٩۱). [۶۵٩] «النهایة / الفتن و الملاحم» (۱/۱۲۸) تحقیق د. طه زینی. [۶۶۰] «صحیح مسلم» کتاب الفتن وأشراط الساعة، باب قصة الجساسة (۱۸/۸۳ – با شرح نووی). [۶۶۱] «الفتح الربانی» (۲۴/٧۶ – ترتیب الساعاتی). هیثمی می‌‌گوید که احمد حدیث را روایت کرده و رجال آن صحیح هستند. «مجمع الزوائد» (٧/۳۴۳) ابن حجر می‌گوید: رجال حدیث ثقه هستند. «فتح الباری» (۱۳/۱۰۵). [۶۶۲] «صحیح بخاری» کتاب أحادیث الانبیاء، باب قوله تعالی (واذکر فی الکتاب مریم) (۶/۴٧٧ – با شرح فتح الباری) و «صحیح مسلم» کتاب الإیمان، باب ذکر مسیح بن مریم (علیهما السلام) و المسیح الدجال (۲/۲۳۳ – ۲۳۵ – با شرح نووی). [۶۶۳] «شرح نووی بر مسلم» (۲/۲۳۴) و «فتح الباری» (۶/۴۸۸ – ۴۸٩). [۶۶۴] «شرح نووی بر مسلم» (۲/۲۳۴) و «فتح الباری» (۶/۴۸۸ – ۴۸٩). [۶۶۵] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة باب فی بقیة من أحادیث الدجال (۱۸/۸۵ – ۸۶ – با شرح نووی). [۶۶۶] «الفتح الربانی ترتیب المسند» (۲۴/٧۳) حدیث صحیح است «فتح الباری» (۱۳/۲۳۸). [۶۶٧] روایت از ترمذی تخریج آن گذشت (ص ۲٩۱). [۶۶۸] «النهایة / الفتن و الملاحم» (۱/۱۱٧) تحقیق د. طه زینی. [۶۶٩] «صحیح بخاری» کتاب المناقب، باب علامات النبوة (۶/۶۰۴ – با شرح فتح الباری). [۶٧۰] «سنن ابن ماجه» کتاب الفتن، باب فتنة الدّجال وخروج عیسی بن مریم وخروج یاجوج ومأجوج (۲/۱۳۵٩ – ۱۳۶۳) حدیث صحیح است «صحیح الجامع الصغیر» (۶/۲٧۳ – ۲٧٧) (حدیث ٧٧۵۲). [۶٧۱] «مسند احمد» (٧/۱٩۰) (حدیث ۵۳۵۳) تحقیق احمد شاکر می‌گوید: اسناد حدیث صحیح است. [۶٧۲] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة باب ذکر الدجال (۱۸/۶۰ – ۶۱ – با شرح نووی). [۶٧۳] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة باب ذکر الدجال (۱۸/۶۱ – با شرح نووی). [۶٧۴] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة، باب ذکر الدجال (۱۸/۶۵ – ۶۶ – با شرح نووی). [۶٧۵] «صحیح بخاری: کتاب الفتن، باب لایدخل الدجال المدینة (۱۳/۱۰۱ – با شرح فتح الباری). [۶٧۶] تخریج آن گذشت. [۶٧٧] «تفسیر المنار» (۳/۳۱٧). [۶٧۸] «النهایة / الفتن و الملاحمم (۱/۱۱۸ – ۱۱٩) تحقیق محمد فهیم ابوعبیه. [۶٧٩] «النهایة / الفتن و الملاحم» (۱/۱۵۲). [۶۸۰] «النهایة / الفتن و الملاحم» (۱/۸٩). [۶۸۱] «مسند احمد» (۱/۲۲۳) (حدیث ۱۵٧) تحقیق احمد شاکر می‌گوید: اسناد حدیث صحیح است. [۶۸۲] محمد بن عبدالوهاب بن سلام البصری، متوفای سال (۳۰۳ ه‍.‌). «شذرات الذهب» (۲/۲۴۱) و «الاعلام» (۶/۲۵۶). [۶۸۳] «النهایة / الفتن و الملاحم» (۱/۱۲۰) تحقیق د. طه زینی. [۶۸۴] «در تفسیر المناوی» (٩/۴٩۰). [۶۸۵] «صحیح بخاری» کتاب الفتن باب ذکر الدجال (۱۳/۸٩ – با شرح فتح الباری) و «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط ااساعه باب ذکر الدجال (۱۸/٧۴ – با شرح نووی). [۶۸۶] شرح صحیح مسلم» نووی (۱۸/٧۴) و «فتح الباری» (۱۳/۸۳). [۶۸٧] «فتح الباری» (۱۳/۱۰۵). [۶۸۸] (ص ۲٩۸). [۶۸٩] «شرح نووی بر مسلم» (۱۸/۵۸ – ٩) و «فتح الباری» (۱۳/۱۰۵). [۶٩۰] «النهایة / الفتن و الملاحم» (۱/۱۲۱) تحقیق د. طه زینی. [۶٩۱] «فتح الباری» (۱۳/۱۰۳). [۶٩۲] ابوبکر محمد بن عبدالله مالکی اهل کشور مغرب و شهرستان فاس او در سال (۵۴۳ ه‍‌.) در فاس فوت کرد. «الاعلام» (۶/۲۳۰). [۶٩۳] «فتح الباری» (۱۳/۱۰۳). [۶٩۴] «صحیح بخاری» کتاب الاذان، باب الدعاء قبل السلام (۲/۳۱٧ – با شرح فتح الباری) و «صحیح مسلم» کتاب المساجد و مواضع الصلاة، باب التعوذ من عذاب القبر و عذاب جهنم (۵/۸٧ – با شرح نووی). [۶٩۵] مصعب بن سعد ابی وقاص «فتح الباری» (۱۱/۱٧۵). [۶٩۶] «صحیح بخاری» کتاب الدعوات، باب التعوذ من عذاب القبر (۱۱/۱٧۴ – با شرح فتح‌الباری). [۶٩٧] «فتح الباری» (۱۱/۱٧٩). [۶٩۸] «صحیح مسلم» کتاب المساجد و مواضع الصلاة، باب التعوذ من عذاب القبر و عذاب جهنم (۵/۸٧ – با شرح نووی). [۶٩٩] یکی از تابعین بزرگ که حدود پنجاه صحابه را ملاقات کرده و چهل بار حج تمتع به جای آورده است. ابن عینیه می‌گوید: اجتناب‌کننده‌ها از دربار سلاطین سه نفر یعنی ابوذر طاووس وسفیان ثوری بودند او در سال (۱۰۶ ه‍.‌) وفات کرد. «تهذیب التهذیب» (۵/۸-۱۰). [٧۰۰] «صحیح مسلم» کتاب المساجد باب التعوذ من عذاب القبر (۵/۸٩ – با شرح نووی). [٧۰۱] در این زمینه هیثمی حدیث صحیحی را از صعب بن جثامه روایت کرده است او می‌گوید از پیامبر خدا شنید می‌فرمود: «لایخرج الدجال حتی یذهل الناس عن ذكره وحتی تترك الائمة ذكره علی المنابر»«مجمع الزوائد و منبع الفوائد» (٧/۳۳۵). [٧۰۲] «لوامع الانوار البهمه» (۲/۱۰۶ – ۱۰٧). [٧۰۳] «لوامع الانوار البهمه» (۲/۱۰۶ – ۱۰٧). [٧۰۴] «صحیح مسلم» کتاب الفتن باب ذکرالدجال (۱۸/۶۵ – با شرح نووی). [٧۰۵] «صحیح مسلم» = صلاة المسافرین باب فضل سورۀ کهف و آیة الکرسی. (۶/٩۲ – ۶۳ – با شرح نووی). [٧۰۶] «شرح نووی بر مسلم» (۶/٩۳). [٧۰٧] «مستدرک حاکم» (۲/۳۶۸) او می‌گوید: این حدیث صحیح الاسناد است که شیخان آن را استخراج نکرده‌اند. آلبانی این حدیث را تصحیح کرده است. «صحیح الجامع الصغیر». (۵/۳۴۰) (حدیث ۶۳۴۶). [٧۰۸] «الفتح الربانی» (۲۴/٧۴) و «سنن ابوداود» (۱۱/۲۴۲ – با شرح عون المعبود) و «مستدرک حاکم» (۴/۳۵۱) حاکم می‌گوید: این حدیث صحیح الاسناد مطابق شرط مسلم است و در صحیحین نیامده است» ذهبی درباره آن چیزی نگفته است. آلبانی این حدیث را تصحیح کرده است «صحیح الجامع الصغیر» (۵/۳۰۳) (حدیث ۶۱٧٧). [٧۰٩] «صحیح مسلم» کتاب الإیمان باب زمن الذی لایقبل فیه الإیمان (۲/۱٩۵ – با شرح نووی) و «جامع ترمذی» (۸/۴۴٩ – با شرح تحفة الاحودنی). [٧۱۰] «تفسیر القرطبی» (۱۵/۳۲۵). [٧۱۱] «فتح الباری» (۱۳/٩۲). [٧۱۲] «صحیح بخاری» کتاب الفتن، باب لایدخل الدجال المدینة (۱۳/۱۰۱ – با شرح فتح الباری). [٧۱۳] «صحیح مسلم» کتاب الفضائل، باب فضائل ابی بکر الصدیقس(۱۵/۱۵۵ – با شرح نووی). [٧۱۴] «فتح الباری» (۱۳/٩۱- ٩۲ – با شرح فتح الباری). [٧۱۵] «النهایة / الفتن والملاحم» (۱/۱۲۸ – ۱۲٩) تحقیق د. طه زینی. [٧۱۶] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة، باب ذکر الدجال (۱۸/٧۵ – ٧۶ – با شرح نووی). [٧۱٧] «الفتح الربانی ترتیب مسند احمد» (۲۴/۸۳)، و الترمذی (۶/۵۱۳ – ۵۱۴ – با شرح تحفۀ الاحوذی). [٧۱۸] «صحیح مسلم» کتاب الفتن و أشراط الساعة، باب ذکر الدجال (۱۸/۶٧ – ۶۸ – با شرح نووی). [٧۱٩] «الفتح الربانی ترتیب مسند احمد» (۲۴/۸۵ – ۸۶). هیثمی می‌گوید: احمد این حدیث رابا دو سند روایت کرده است رجال یکی از آن دو رجال صحیح هستند «مجمع الزوائد» (٧/۳۴۴).