درس ختم بخاری شریف به انضمام زندگی نامه امام بخاری

مذهب امام بخاری/:

علامه تاج الدین سبکی و ابوعاصم عبادی معتقدند که امام بخاری/شافعی‌مذهب بوده اند. چنانچه علامه سبکی ایشان را در ردیف فقهای شافعیه ذکر کرده اند، اما علامه ابوالحسن ندوی فرموده اند که ایشان حنبلی‌مذهب بودند و بعضی از علمای حنفیه نیز ادعا کرده ا ند که امام بخاری/حنفی‌مذهب بوده اند (دلائل این که از چه مذهبی زیاد مستفید گشته اند از اساتید برجسته امام بخاری می‌توان علامه کرابیسی، ابوثور، زعفرانی و علامه حمیدی را در فقه و حدیث نام برد). لذا آنانی که این اساتید را دیده اند، گفته اند: امام بخاری/شافعی‌مذهب هستند و دلیل این که بسیاری دیگر معتقدند که ایشان حنبلی‌مذهبند، ایشان همیشه خدمت احمد بن حنبل حاضر می‌شدند و از ایشان کسب فیض می‌کردند.

علامه ابن قیم در اعلام الموقعین نوشته اند که امام بخاری، مسلم، ابوداود و دیگر بزرگان از اصحاب احمد بن حنبل بیشتر او را اتباع کرده‌اند. لذا ایشان می‌فرمایند که این بزرگان حنبلی هستند، همچنین دلیل بعضی دیگر که می‌فرمایند: امام بخاری/حنفی می‌باشند این است که «الجامع الصحیح» را با مشورت اسحق بن راهویه تألیف کرده‌اند و اسحق بن راهویه حنفی المسلک اند.

بعضی ایشان را مجتهد منتسب الی الشافعی قرار داده‌اند [۱۲]. بعضی می‌گویند: ایشان نه مجتهد بودند نه مقلد، بلکه اهل حدیث می‌باشند. اما حق آن است که امام بخاری مجتهد مطلق اند و بزرگترین شاهد این ادعا (کتاب بخاری) است. علامه ابن تیمه ایشان را جزء مجتهدین مطلق قرار داده‌اند [۱۳]. علامه نفیس الدین سلیمان ابراهیم نیز ایشان را مجتهد مطلق قرارا داده‌اند.

[۱۲] الإنصاف فی أسباب الاختلاف لإمام ولی الله الدهلوی. [۱۳] لامع الدراری.