خطبه

یکماه پیش از وفات همه‏ی یاران را جمع نمود سپس فرمود:

«ای مسلمانان! خداوند شما را سلامتی دهد و شما را حفاظت فرماید و شما را مصون بدارد و مددتان فرماید، و همه‏ی شما را سر بلند کند، هدایت و توفیق دهد و در پناه خودش شما را جای دهد، از بلاها شما را محفوظ دارد و دین‎تان را برایتان حفظ نماید، من همگی شما را به تقوا و خوف خدا وصیت می‏نمایم، شما را به خدا می‎سپارم و شما را جاینشینان خود مقرر می‎نمایم و از عذاب الهی شما را می‎ترسانم. امید است که شما نیز مردم را از عذاب بترسانید، نباید کسی از شما سرکشی و طغیان کند و متکبرانه در میان مردم راه برود، سرای آخرت تنها از آن کسانی است که در دنیا فروتن هستند و در زمین فساد نمی‎کنند.

بدانید که سر انجام نیک از آن پرهیزگاران است، گویا اکنون حکومت‌ها و مقام‌هایی که به آن می‎رسید مشاهده می‎کنم. من بیم آن ندارم که شما مشرک می‎شوید، ولی بیم آن دارم که در دامن دنیا و بلاها بیافتید و هلاک شوید، همانگونه که امت‌های گذشته هلاک شدند».

چند روز پیش از وفات همه‏ی مسلمانان را فرا خواند و درباره‎ی انصار و مهاجرین راهنمای‌هایی و سفارشاتی بیان فرمود.

آنگاه فرمودند: «اگر کسی بر من حقی دارد مطالبه نماید».

شخصی عرض کرد: شما برای مسکینی ۳ درهم از من گرفتید که به من نداده اید.

رسول گرامیص در همانجا ادا کردند. سپس برای مردم دعا فرمود.

در ایام بیماری فرمود: «ای مردم! در مورد غلامان و کنیزان، خدا را در نظر بگیرید؛ آنان را خوب لباس بپوشانید و خوب غذا دهید، با آنان همیشه به نرمی رفتار کنید».

هنگام جان دادن فرمود:«نماز، نماز، حقوق غلامان و کنیزان» [۵].

و آخرین سخنی که چشم به آسمان دوخته بود و فرمودند، این جمله بود:

«اللهم الرفیق الأعلی» [۶].

[۵] صحیح بخاری (۲/۶۳۷)، حدیث صحیح است. (مُصحح) [۶] صحیح بخاری (۲/۶۳۸). (مُصحح)