بیان چند حقیقت (ردی بر تحريفاتی از اهل تصوف)

شبهه‌‌ی بعدی

پیامبر ج زنده است و صدای ما را می‌‌شنود

این است که می‌‌گویند پیامبر ج زنده است و صدای ما را می‌‌شنود، این است که در تشهد با لفظ مخاطب «السلام علیك أیها النبي...» او را مخاطب قرار می‌‌دهیم و سلام سنت است و جواب آن واجب، و پیامبر ج در این امر کوتاهی نمی‌‌کند و جواب ما را می‌‌دهد اما باید بدانیم:

الف ـ اکثر علما بر این باورند که نماز در شب معراج فرض شد (حدیث بخاری) و کلمات تحیات میان الله ﻷ و پیامبرش ج رد و بدل شده است، یعنی خداوند فرمود: «السلام علیك أیها النبي ورحمة ‌‌الله وبرکاته» بعد هم پیامبر ج فرمود: «السلام علینا وعلی عباد الله الصالحین» پس با این دیدگاه‌‌ها فقط نقل قول الله ﻷ را انجام می‌‌دهیم.

ب ـ عده‌‌ای دیگر بر این باورند که این جمله جزء (صفت بلاغت) است، به عنوان مثال هنگامی که اگر از برادری ایمانی یاد می‌‌کنی با وجود اینکه او سال‌ها پیش فوت شده است می‌‌گویی(ای یادت بخیر) و صیغه مخاطب به کار می‌‌بری و معنای سلام در تشهد نیز چنین است.

ج ـ ابن مسعود س بعد از اینکه کیفیت تعلم تشهد را از جانب رسول‌‌الله ج بیان می‌‌کند، در اول می‌‌گوید: تا رسول الله ج در حیات بود می‌‌گفتیم: «السلام علیك أیها النبي» و هنگامی که پیامبر ج فوت نمود می‌‌گفتیم: «السلام علی النبي» و عایشه ل هم با این رأی موافق است. (صحیح بخاری، حدیث: (۶۲۶۵)، صحیح مسلم، حدیث: (۴۰۲) (۵۹)، مسند أحمد حديث (۳۹۳۶)، مصنف ابن ابی شیبه ۱/۲۹۳ - بیهقی ۲/۱۴۴). [۳]

آیه‌‌ی ۱۱۷ و ۱۱۴ سوره‌‌ی مائده که اشاره به داستان حضرت عیسی÷ و روز قیامت دارد نیز دلیلی در عدم آگاه بودن اموات از دنیا می‌‌باشد.

[۳] بلکه درست و صحیح این است که نمازگزار در تشهد بگوید: «السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ = سلام و درود و رحمت و برکات خدا بر تو ای پیامبر»، چون این الفاظ در احادیث صحیح ثابت شده است، اما چیزی که در این مورد از ابن‌مسعودس و دیگر صحابه روایت شده است، اجتهاد شخصی ایشان است و تعارضی با احادیث ثابت و صحیح ندارد، اگر کیفیت خواندن تشهد بعد از وفات آن حضرت ج تغییر می‌کرد یقینًا پیامبر ج در حیات خویش آن را بیان می‌نمودند. [نگا: فتاوى اللجنة الدائمة للبحوث العلمية والإفتاء (۷ / ۱۱ - ۱۳)]. شیخ ابن عثیمین رحمه الله این مسئله را به شکل گسترده‌ای توضیح داده، و شبهۀ کسانی را که ادعا کرده‌اند صیغه شرعی تشهد با ضمیر غائب [السلام على النبي...] می‌باشد، رد کرده و می‌گوید: «آیا عبارت «السلام علیك» خبر است یا دعا؟ یعنی: آیا تو خبر می‌دهی که پیامبر مورد سلام قرار گرفته یا اینکه دعا می‌کنی که خداوند به او سلام کند؟ جواب: این دعائی است که دعا می‌کنی خداوند به او سلام کند. پس این خبری به معنی دعا می‌باشد. دیگر اینکه آیا این خطاب قرار دادنِ پیامبر ج، مثل خطاب قرار دادنِ مردم یکدیگر را، می‌باشد؟ جواب: نه، اگر چنین بود نماز با آن باطل می‌شد؛ چون نمازی که در آن چیزی از سخن بشر باشد، درست نیست؛ اگر چنین می‌بود باید صحابه تشهد را بلند می‌خواندند تا پیامبر خدا ج آن را می‌شنید؛ و پیامبر هم باید سلام آن‌ها را جواب می‌داد چنانکه در هنگام ملاقات با ایشان جواب سلام آنان را می‌دادند، ولی چنانکه شیخ الاسلام ابن تیمیه در کتاب "اقتضاء الصراط المستقيم" گفته: «[علت تشهد با ضمیر مخاطب السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ...] برای این است تا نیروی استحضار خویش را هنگام سلام دادن بر پیامبر ج در تشهد قوی کنی، تا بدانجا که فکر کنی ایشان جلوی رویت و مخاطب تو است. برای همین صحابه می‌گفتند: السلام علیك، و پیامبر ج هم سلام آن‌ها را نمی‌شنید؛ و آنها می‌گفتند: «السلام علیك»، در حالی که آن حضرت ج در شهری بود و آنان در شهر دیگری بودند؛ و ما نیز می‌گویم: «السلام علیك»، در حالیکه ما در شهر و کشور و حتی عصر دیگری از ایشان قرار داریم. اما در مورد آنچه که در صحیح بخاری از عبدالله بن مسعود روایت شده که صحابه بعد از وفات پیامبر ج می‌گفتند: «السَّلامُ على النَّبيِّ ورحمة الله وبركاته»؛ این از اجتهادات فردی عبد الله بن مسعود و دیگر صحابه بود، و کسی که از او داناتر بود آن را رد کرده است؛ عمر بن خطابس مردم را بر روی منبر پیامبر خدا ج مورد خطاب قرار داده و در مورد تشهد گفت: «السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ وَرَحْمَةُ اللهِ» [چنانچه امام مالک آن را با صحیح‌ترین اسناد در الموطأ روایت کرده است، و عمرس این را در محضر صحابه گفت و آنان بدان اقرار نمودند و کسی آن را رد نکرد. و دیگر اینکه پیامبر ج تشهد را به امتش آموخت، حتی ایشان تشهد را به ابن مسعود نیز تعلیم دادند، آنگونه که کف دستش در بین کف دو دست پیامبر اکرم ج قرار گرفته بود تا وی این الفاظ را دقیق بیاموزد. و علاوه بر ایشان، پیامبر اکرم ج آن را به صحابه بگونه‌ای می‌آموخت که گویا سوره‌ای از قرآن را تعلیم می‌دهد، زیرا وی می‌دانست که ایشان به زودی وفات خواهد کرد، چون پروردگار به او گفته بود: ﴿إِنَّكَ مَيِّتٞ وَإِنَّهُم مَّيِّتُونَ٣٠﴾[الزمر: ۳۰] «قطعا تو خواهی مُرد و آنان نیز خواهند مُرد». و پیامبر ج هرگز نگفت: بعد از مرگ من بگویید: «السلام علی النبي»، بلکه تشهد را به آنان بگونه‌ای آموخت که گویا سوره‌ای از قرآن را با لفظ آن می‌آموخت، برای همین نمی‌توان به اجتهاد ابن مسعود اعتماد کرد، بلکه گفته می‌شود: «السَّلَامُ عَلَيْكَ أَيُّهَا النَّبِيُّ». [الشرح الممتع (۳ / ۱۵۰، ۱۵۱)]. (مُصحح)