قرآن در نهج البلاغه

۱۰- قرآن شفیع روز قیامت است

۱۰- قرآن شفیع روز قیامت است

قرآن کریم به هیچ ‌وجه راه نجاتی برای فاسقان و معاندان جز توبه و اصلاح عمل معرفی نمی‌نماید و بیراهه‌هایی چون کمک و یاری فرشتگان مقرّبّ را مردود و توسل و توجّه و التجاء به آنها را «عبادت» و به منزله «رب» و «اله» گرفتن آنان می‌داند که همان طریقه و آئین مشرکان بوده است، و شفاعت الهی در قرآن کریم که به معنی لطف و رحمت و نصرت الهی است نصیب مؤمنین اهل ایمان و عمل می‌گردد که شرط آن رضایت الهی و پذیرش خدای تعالی است. مثلاً شفاعت قرآن کریم که امام ÷در نهج‌البلاغه بدان اشاره دارد به این معنی نیست که بدون عمل، دست به دامن قرآن شده و با گریه و زاری و ذکر قرآن از آن کتاب مقدّس، طلب شفاعت نماییم بلکه دقیقا بدین معنی است که با عمل به احکام و دستورات نورانی آن خود را به خدا نزدیک نموده و مشمول رحمت و غفران الهی گردانیم زیرا که: ﴿...قُل لِّلَّهِ ٱلشَّفَٰعَةُ جَمِيعٗاۖ(شفاعت همگی از آن خداست).

و امام ÷در مورد شفاعت قرآن‌کریم می‌فرماید:

«وَاعْلَمُوا أَنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّعٌ، وَقَائِلٌ مُصَدَّقٌ، وَأَنَّهُ مَنْ شَفَعَ لَهُ الْقُرْآنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ شُفِّعَ فِيهِ») [۳۱](.

(و بدانید که قرآن شفاعت‌کننده‌ای است که شفاعتش پذیرفته گردد؛ و گوینده‌ای است که سخنش مورد پذیرش قرار گیرد. و هر آنکس را که قرآن کریم در روز قیامت شفاعت نماید، شفاعتش مورد قبول واقع شود).

از رسول خدا جنیز شبیه عبارات فوق طیّ خطبه‌ای آمده است که از مطابقت کامل نظر شاگرد و استاد حکایت دارد زیرا که هر دو به حکم ﴿ٱتَّبِعُواْ مَآ أُنزِلَ إِلَيۡكُم مِّن رَّبِّكُمۡتابع قرآن کریم و پیرو کتاب حکیم بوده‌اند.

«عَلَيْكُمْ بِالْقُرْآنِ، فَإنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّعٌ، وَمَا حَلَّ مُصَدَّقٌ، فَمَنْ جَعَلَهُ إِمَامَهُ قَادَهُ إِلَى الْجَنَّةِ، وَمَنْ جَعَلَهُ خَلْفَهُ سَاقَهُ إِلَى النَّارِ...») [۳۲](.

(بر شما باد عمل به قرآن، که آن شفیعی است شفاعتش مورد قبول و سخنگویی است که سخنش مورد پذیرش است؛ هر کس آنرا در مقابل خویش قرار دهد، او را به‌سوی بهشت رهبری نماید؛ و هر کس که آن را پشت سر اندازد او را به‌سوی آتش دوزخ سوق دهد).

[۳۱] نهج‌البلاغه، خطبه ۱۷۵. [۳۲] کنزالعمّال، ج ۲، ص ۲۸۹.