خداوند متعال اتخاذ اين معبودان را توسط مشركان با دو دليل عقلی باطل می‌نمايد:
اول: اینکه در این معبودانی که آنها (مشرکان) اتخاذ نموده‌اند هیچ چیزی از خصوصیات الوهیت (عبادت شدن و فرمانروایی) وجود ندارد، آنها (معبودان) آفریدگانی هستند که نمی‌توانند چیزی بیافرینند، و هیچ نفعی را به عبادت‌کنندگانشان نمی‌رسانند، و هیچ ضرری را از آنها دفع نمی‌نمایند، هیچگونه مالکیتی از لحاظ زندگی و حیات، و نیز مردن ندارند، و همچنین مالکیت هیچ چیزی از آسمان‌ها (و زمین) را ندارند و در امر آن مشارکت نداشته‌اند.
خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَٱتَّخَذُواْ مِن دُونِهِۦٓ ءَالِهَةٗ لَّا يَخۡلُقُونَ شَيۡٔٗا وَهُمۡ يُخۡلَقُونَ وَلَا يَمۡلِكُونَ لِأَنفُسِهِمۡ ضَرّٗا وَلَا نَفۡعٗا وَلَا يَمۡلِكُونَ مَوۡتٗا وَلَا حَيَوٰةٗ وَلَا نُشُورٗا ٣﴾[الفرقان: ۳].
«و کافران غیر از خدا معبودهایی را برگرفته‌اند که چیزی را نمی‌آفرینند بلکه خودشان آفریده‌هایی بیش نیستند و مالک سود و زیانی برای خود نبوده و بر مرگ و زندگی و رستاخیز اختیار و توانایی ندارند».
و خداوند متعال می‌فرماید: ﴿قُلِ ٱدۡعُواْ ٱلَّذِينَ زَعَمۡتُم مِّن دُونِ ٱللَّهِ لَا يَمۡلِكُونَ مِثۡقَالَ ذَرَّةٖ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَلَا فِي ٱلۡأَرۡضِ وَمَا لَهُمۡ فِيهِمَا مِن شِرۡكٖ وَمَا لَهُۥ مِنۡهُم مِّن ظَهِيرٖ ٢٢وَلَا تَنفَعُ ٱلشَّفَٰعَةُ عِندَهُۥٓ إِلَّا لِمَنۡ أَذِنَ لَهُ...﴾[سبأ: ۲۲-۲۳].
«(ای پیامبر به مشرکان) بگو کسانی را که بجای خدا (معبودِ خود) می‌پندارید به فریاد بخوانید؛ به اندازه‌ی حتّى یک ذره در آسمان‌ها و زمین مالک چیزی نیستند و آنها در آسمان‌ها و زمین هیچ حق مشارکتی ندارند و خداوند در میان ایشان هیچ یاور و پشتیبانی ندارد (۲۲) و هیچگونه شفاعتی در پیشگاه خدا سودمند واقع نمی‌گردد مگر شفاعت کسی که خدا به او اجازه دهد...».
و خداوند متعال می‌فرماید: ﴿أَيُشۡرِكُونَ مَا لَا يَخۡلُقُ شَيۡٔٗا وَهُمۡ يُخۡلَقُونَ ١٩١ وَلَا يَسۡتَطِيعُونَ لَهُمۡ نَصۡرٗا وَلَآ أَنفُسَهُمۡ يَنصُرُونَ ١٩٢﴾[الأعراف: ۱۹۱-۱۹۲].
«آیا چیزهایی را شریک خدا می‌سازند که نمی‌توانند چیزی را بیافریند و بلکه خودشان هم آفریده می‌شوند؟ (۱۹۱) و نمی‌توانند به آنان (عبادت کنندگانشان) هیچ کمکی برسانند و نمی‌توانند خود را یاری دهند (۱۹۲)».
و هنگامی که این، حال و وضع آن معبودان باشد، پس براستی که اتخاذ معبودان (غیر از خداوند متعال) از جاهلانه‌ترینِ نادانی‌ها و تباه‌ترینِ باطل‌ها است.
و دوم: اینکه این مشرکان، به این اقرار می‌کردند که فقط خداوند متعال پروردگار آفریننده‌ای است که پادشاهی هر چیز بدست اوست، و اوست که پناه می‌دهد و (هیچکس را) از (عذاب او) نتوان پناه داد؛ و این، مستلزم آن است که او را در الوهیت (عبادت‌نمودن) یکتا بدانند، همانگونه که او را در ربوبیت (پروردگار بودنش) یکتا دانستند؛ همانگونه که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّاسُ ٱعۡبُدُواْ رَبَّكُمُ ٱلَّذِي خَلَقَكُمۡ وَٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِكُمۡ لَعَلَّكُمۡ تَتَّقُونَ ٢١ ٱلَّذِي جَعَلَ لَكُمُ ٱلۡأَرۡضَ فِرَٰشٗا وَٱلسَّمَآءَ بِنَآءٗ وَأَنزَلَ مِنَ ٱلسَّمَآءِ مَآءٗ فَأَخۡرَجَ بِهِۦ مِنَ ٱلثَّمَرَٰتِ رِزۡقٗا لَّكُمۡۖ فَلَا تَجۡعَلُواْ لِلَّهِ أَندَادٗا وَأَنتُمۡ تَعۡلَمُونَ ٢٢﴾[البقرة: ۲۱-۲۲].
«ای مردمان پروردگار خویش را بپرستید آنکه شما را و کسانی را آفرید که پیش از شما بوده‌اند تا در پناه شوید تا راه پرهیزگاری گیرید (۲۱) آنکه زمین را برایتان بگسترد و آسمان را برایتان مانند سقفی بیافرید و از آسمان آبی فرو فرستاد و با آن، از انواع ثمرات روزی را برای شما (از زمین) بیرون آورد پس برای خدا همتایان و شریکانی مقرر نکنید درحالی که شما می‌دانید (که او یکتاست) (۲۲)».
و خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَلَئِن سَأَلۡتَهُم مَّنۡ خَلَقَهُمۡ لَيَقُولُنَّ ٱللَّهُۖ فَأَنَّىٰ يُؤۡفَكُونَ ٨٧﴾[الزخرف: ۸۷].
«و اگر از مشرکان بپرسی که چه کسی ایشان را آفریده است، حتماً خواهند گفت: خدا؛ پس چگونه (از عبادت خدا) منحرف می‌گردند؟!».
و خداوند متعال می‌فرماید: ﴿قُلۡ مَن يَرۡزُقُكُم مِّنَ ٱلسَّمَآءِ وَٱلۡأَرۡضِ أَمَّن يَمۡلِكُ ٱلسَّمۡعَ وَٱلۡأَبۡصَٰرَ وَمَن يُخۡرِجُ ٱلۡحَيَّ مِنَ ٱلۡمَيِّتِ وَيُخۡرِجُ ٱلۡمَيِّتَ مِنَ ٱلۡحَيِّ وَمَن يُدَبِّرُ ٱلۡأَمۡرَۚ فَسَيَقُولُونَ ٱللَّهُۚ فَقُلۡ أَفَلَا تَتَّقُونَ ٣١ فَذَٰلِكُمُ ٱللَّهُ رَبُّكُمُ ٱلۡحَقُّۖ فَمَاذَا بَعۡدَ ٱلۡحَقِّ إِلَّا ٱلضَّلَٰلُۖ فَأَنَّىٰ تُصۡرَفُونَ ٣٢﴾[یونس: ۳۱-۳۲].
«بگو چه کسی از آسمان‌ها و زمین به شما روزی می‌رساند؟ یا کیست که مالک گوش‌ها و چشم‌ها باشد؟ (یعنی خالق گوش‌ها و چشم‌ها است) وکیست که زنده را از مرده، و مرده را از زنده بیرون می‌آورد؟ یا چه کسی امور را می‌گرداند؟ خواهند گفت آن خدا است؛ پس بگو آیا نمی‌ترسید و پرهیزگار نمی‌شوید (۳۱) پس خالق این چیزها، خدا است که پروردگار بر حق شما است، آیا بعد از حق جز گمراهی هست؟ پس چگونه باید از راه بدر برده شوید (۳۲)».
مورد چهارم: از آنچه که ایمان به خدا شامل آن می‌شود عبارتست از: ایمان به نام‌ها و صفت‌های خداوند؛ یعنی: ثابت‌نمودن آن نام‌ها و صفت‌هایی که خداوند برای خودش در کتابش(قرآن)، یا در سنّتِ فرستاده‌اش (محمدص) ثابت نموده است، به صورت لایق به او، بدون تحریف، و بدون تعطیل، و بدون تکییف، و بدون تمثیل.
(تحریف) عوض‌نمودن معنای نام‌ها و صفات خداوند با یک معنای جایگزین به جای معنای اصلی آنها.
(تعطیل) عوض‌نمودن نام‌ها و صفت‌های خداوند (حتّى) بدون معنای جایگزین به جای معنای اصلی آنها.
(تکییف) بررسی‌نمودن و سؤال‌کردن در مورد چگونگی نام‌ها و صفت‌های خداوند بدون قراردادن موارد مشابه برای آنها به جای معنای اصلی آنها.
(تمثیل) بررسی‌کردن و سؤال‌کردن در مورد نام‌ها و صفات خداوند با قراردادن موارد مشابه برای آنها به جای معنای اصلی آنها) خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَلِلَّهِ ٱلۡأَسۡمَآءُ ٱلۡحُسۡنَىٰ فَٱدۡعُوهُ بِهَاۖ وَذَرُواْ ٱلَّذِينَ يُلۡحِدُونَ فِيٓ أَسۡمَٰٓئِهِۦۚ سَيُجۡزَوۡنَ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ ١٨٠﴾[الأعراف: ۱۸۰].
«و خدا دارای زیباترین نام‌ها است پس او را به آن نام‌ها بخوانید و فریاد دارید، و آنان را که در نام‌های خدا به تحریف دست می‌زنند، رها سازید، که به سزای آنچه انجام می‌دادند، کیفر داده خواهند شد».
و خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَلَهُ ٱلۡمَثَلُ ٱلۡأَعۡلَىٰ فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ وَهُوَ ٱلۡعَزِيزُ ٱلۡحَكِيمُ﴾[الروم: ۲۷].
«... و وصفِ والاتر در آسمان‌ها و زمین ازآنِ او است و او غالبِ باحکمت است».
و خداوند متعال می‌فرماید: ﴿لَيۡسَ كَمِثۡلِهِۦ شَيۡءٞۖ وَهُوَ ٱلسَّمِيعُ ٱلۡبَصِيرُ﴾[الشورى: ۱۱].
«... هیچ چیزی مانند خدا نیست و او شنوای بینا است».