اهداف عقيدهی اسلامی
هدف (در لغت): بر چند معنی اطلاق میگردد، از جمله: (مقصود؛- برپاداشته میشود، تا به سوی آن تیراندازی شود؛- و هرچیزی که مورد نظر باشد)
هدفهاى عقیدهى اسلامى: مقاصد آن، و سرانجام اصیل و شریف آن میباشد، که برای تمسکجستن به آن مهیا گشته است، و این مقاصد بسیار است، از جمله:
اول: خالصنمودن نیت، و عبادتنمودن خداوند متعال به یگانگی؛ زیرا او آفریدگاری است که شریک ندارد؛ پس واجب است که قصد، و عبادت و بندگی فقط برای خداوند یگانه باشد.
دوم: رهاساختن عقل و فکر از ناقص و آشفتهماندن که ناشی از خالیبودن دل از این عقیده میباشد؛ زیرا هرکس که قلبش از آن (عقیده) خالی باشد، پس او یا به کلی دارای قلبی تهی و خالی از عقیده است، و فقط بندهای براس احساسات مادی است؛ و یا در گمراهیهای عقاید و خرافات ناقص مانده است.
سوم: راحتی درونی و فکری، پس هیچ آشفتگی و پریشانی در درون و هیچ استرس و اضطرابی در فکر وجود نخواهد داشت؛ زیرا این عقیده، مؤمن را به آفریدگارش متصل میسازد؛ پس بوسیلهی آن پروردگار تدبیرکننده و فرمانروای شریعت گذارش از وی راضی میگردد؛ پس قلبش را با قَدَرش اطمینان میبخشد، و سینهاش را برای اسلام باز میکند، پس درعوض از وی تعدّى نمیکند.
چهارم: سالمبودن هدف و عمل از انحراف در عبادتنمودن خداوند متعال، و در رفتارکردن با آفریدگان؛ زیرا هرکس که ایمان به رسولان را (در درونش) پایهگذاری نماید، (این ایمان) شامل پیروی راه آنان است که در آن سلامتی در هدف و عمل موجود میباشد.
پنجم: استحکام و ثبات و جدیت در کارها، از این حیث که فرصت را برای انجام عمل صالح از دست ندهد تا اینکه از آن بهره ببرد؛ به پاداش امیدوار باشد، و بخاطر ترس از عقوبت گناه، در هر جایی گناهی را دید، از آن دور میشود؛ زیرا کسی که ایمانش را براساس ایمان به برانگیختهشدن دوباره و جزادادن به اعمال بنا نهد اینگونه میباشد.
خداوند متعال میفرماید: ﴿وَلِكُلّٖ دَرَجَٰتٞ مِّمَّا عَمِلُواْۚ وَمَا رَبُّكَ بِغَٰفِلٍ عَمَّا يَعۡمَلُونَ ١٣٢﴾[الأنعام: ۱۳۲].
«و هرکس از (پاداش) آنچه انجام داده است مرتبههایی دارد و پروردگارت از آنچه انجام میدهند، غافل و بیخبر نیست».
و پیامبرصدر این فرمودهاش، بر این سرانجام تحریک فرموده است: «الـْمُؤْمِنُ الْقَوِىُّ خَيْرٌ وَأَحَبُّ إِلَى اللَّهِ مِنَ الْـمُؤْمِنِ الضَّعِيفِ وَفِى كُلٍّ خَيْرٌ احْرِصْ عَلَى مَا يَنْفَعُكَ وَاسْتَعِنْ بِاللَّهِ وَلاَ تَعْجِزْ وَإِنْ أَصَابَكَ شَىْءٌ فَلاَ تَقُلْ لَوْ أَنِّى فَعَلْتُ كَانَ كَذَا وَكَذَا. وَلَكِنْ قُلْ قَدَرُ اللَّهِ وَمَا شَاءَ فَعَلَ فَإِنَّ لَوْ تَفْتَحُ عَمَلَ الشَّيْطَانِ» [۲۴].
«مؤمن قوی و توانا، نزد خداوند بهتر و دوست داشتنیتر از مؤمن ضعیف و ناتوان است، و در هر خیری، بر آنچه که به تو نفع میرساند، آزمند و حریص باش، و از خدا کمک بخواه، و درمانده مباش، و اگر چیزی (ناخوشایند) به تورسید، مگو: اگر من آن کار را میکردم، اینگونه و آنگونه میشد، و بلکه بگو: (قدَّر الله وما شاء فعل)= این را، خداوند مقدّر فرموده است، و آنچه را که بخواهد، به انجام میرساند؛ همانا که (اگر) عمل شیطان را باز میکند».
ششم: به وجودآمدن امتی نیرومند که در آن هر فردِ پرارزش و کمارزشی به استوارنمودن دینش میپردازد، و استوارساختن پایههای دین بدون توجه به اینکه در راه آنچه چیزی بر سر آنها میآید؛ در این مورد خداوند متعال میفرماید: ﴿إِنَّمَا ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِۦ ثُمَّ لَمۡ يَرۡتَابُواْ وَجَٰهَدُواْ بِأَمۡوَٰلِهِمۡ وَأَنفُسِهِمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۚ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلصَّٰدِقُونَ ١٥﴾[الحجرات: ۱۵].
«مؤمنان واقعی، تنها کسانی هستند که به خدا و پیامبرش ایمان راستین آوردند سپس هرگز شک و تردیدی به خود راه ندادند و با مال و جان خود در راه خدا جهاد نمودند هم آنان راستگویند».
هفتم: رسیدن به سعادت و خوشبختی دنیا و آخرت با اصلاح نمودن افراد و گروهها، و نائل شدن به پاداش و شایستگیها؛ در این مورد خداوند متعال میفرماید: ﴿مَنۡ عَمِلَ صَٰلِحٗا مِّن ذَكَرٍ أَوۡ أُنثَىٰ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَلَنُحۡيِيَنَّهُۥ حَيَوٰةٗ طَيِّبَةٗۖ وَلَنَجۡزِيَنَّهُمۡ أَجۡرَهُم بِأَحۡسَنِ مَا كَانُواْ يَعۡمَلُونَ ٩٧﴾[النحل: ۹۷].
«هرکس چه مرد و چه زن، کار شایسته انجام دهد و مؤمن باشد، به او زندگی پاک و خوشایندی میبخشیم و مسلّماً به آنان به حسب نیکوترین آنچه میکردند، پاداش میدهیم».
این، برخی از هدفهای عقیدهی اسلامی است... امیدواریم که خداوند آن را برای ما، و برای همهی مسلمانان تحقق بخشد، همانا که او سخاوتمندِ گرامی قدر است؛ و سپاس خدایی را است که پروردگار جهانیان است.
وصلّى الله وسلّم على نبينا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين.
[۲۴] رواه مسلم، كتاب القدر، باب في الأمر بالقوة و ترك العجز و الإستعانة بالله و تفويض المقادير لله، رقم: (۶۷۱۶).