۲- آزادسازی سرزمین عقل و اندیشه
آنچه که انسان را از سایر مخلوقات ممتاز میکند، امتیازی است که خداوند به او بخشیده است و به وسیلۀ آن نفع و ضرر را تشخیص میدهد، ولی هرگاه از نیروی عقل استفاده نشود آدمی قدرت تشخیص را از دست داده، و مورد هجوم شرور و مفاسد قرار میگیرد، اما اگر انسان در مقابل حوادث، عقل خود را به کار اندازد، اقدام به معصیت نمیکند، ولی آدمی اغلب به جای عقل هوای نفسانی خود را حاکم و عقل را بیکار میگذارد. در نتیجه مرتکب منهیات میشود. امام ابن القیم در بارۀ چنین انسانهایی میگوید: «اگر عقل و خرد تو از زیر سلطۀ هوای نفس خارج شود، حاکمیت را به دست میگیرد» [۱۶]. و گو این که هوای نفس مملکت عقل را اشغال کرده است و عقل از خواب غفلت بیدار شده و حاضر نیست تن به اسارت و ذلت بدهد و راه قیام و انقلاب بر ضد هوی و هوس را در پیش گرفته و سلطه و استیلای از دسترفتۀ خود را بازمییابد. و هر قوم و ملتی عقل خود را حاکم قرار ندهد، گرفتار انواع فتنه و آشوب خواهد شد.
[۱۶] الإستعداد لیوم الـمعاد: ۱۲.