رسول اللهصدر خانه‌اش
رفتار خانوادگی هر کس معیار و محکّ حقیقی شخصیت، اخلاق پسندیده، کمال ادب، و معاشرت خوب، و صفا و پاکی اصل و ریشه او بشمار می‌رود زیرا انسان در خانه، در پشت دیوارها و در اتاق‌های خود قرار دارد و هیچ احدی او را نمی‌بیند، هر کس در داخل منزل خود با اعضای خانواده طوری عمل می‌کند که منعکس کنندۀ شخصیت حقیقی او - به دور از تصنع و ساختگی - است چرا که او در خانواده آقا و ارباب، نهی کننده و امر کننده است، و همه اعضای خانواده در دست او ناتوان و ضعیف‌اند، حال ببینیم رسول و پیشوای این امت در داخل خانوادۀ خود چه رفتاری داشته است؟ با این همه منزلت و عظمت و مرتبۀ بلند در داخلِ منزل چگونه رفتار کرده است؟
از عایشهلسؤال شد: رسول اللهصدر خانه چگونه رفتاری داشت؟ گفت: «كان بشراً من البشر، يفلي ثوبهُ ويحلبُ شاتهُ، ويخدم نفسه» [أحمد والترمذي].
«همچون سایر انسان‌ها با دست خود لباس‌های خود را شپش‌زدای می‌کرد، و گوسفند خود را به دست خود می‌دوشید و به خدمت خویش بر می‌خاست».
این نمونۀ تواضع و خودکم‌بینی و عدم تکبر و تکلیف درست نکردن برای دیگران است، او بهنگام مشارکت شریف و محترمانه عمل می‌کرد، و بوقت همکاری بزرگوارانه، هر چند برگزیدۀ اولاد آدم بود، این چنین عمل می‌کرد و در آن خانه مبارک که نور هدایت بر آن تابیده بود آن چنان قانعانه و فقیرانه زندگی می‌کرد که بعضی از اوقات چیزی نمی‌یافت که شکم را خود را بدان سیر کند.
نعمان بن بشیرسمی‌گوید: «لقد رأيت نبيكمصوما يجدُ من الدقل ما يملأ بطنه»[مسلم].
«پیغمبرصرا چنان نادار دیدم که به مقدار سیر کردن شکم، خرمای خراب و کم قیمت در خانه‌اش یافت نمی‌شد».
از عایشهلمنقول است که «إن كنّا آل محمدٍ نمكث شهراً ما نستوقدُ بنارٍ إن هو إلاَّ التمرُ والماء» [البخاري].
«یک ماه تمام بر خانواده و اهل بیـت رسول اللهصسپری می‌گشت در این مدت آتش در خانه ما به قصد پخت غذا روشن نمی‌شد و به خوردن خرما و آشامیدن آب روی آن، قناعت می‌کردیم».
ولی سختی زندگی وضیقت معیشت هرگز او را از عبادت باز نداشت و به محض شنیدن «حيّ على الصّلاة، حيّ على الفلاح» [۳]بسرعت جواب لبیّک می‌داد و مشاغل دنیایی را رها می‌کرد و به سوی مسجد جهت اقامه‌ی نماز می‌رفت.
اسود بن یزید می‌گوید: از عایشهلسؤال کردم رسول اللهصدر خانه چه کارهای می‌کرد؟ فرمود: «كان يكون في مهن أهله، فإذا سمع بالأذان خرج»[مسلم].
«در کارهای منزل به همسرانش کمک می‌کرد و چون صدای اذان می‌شنید همه‌ی کارها را رها می‌کرد و به سوی نماز می‌شتافت».
روایتی دال بر اینکه رسول اللهصنماز واجب و فرض را در منزل خوانده باشد در دست نیست، مگر در زمان شدت گرفتن مرض موتش، آنگاه که تب بر او شدّت گرفت و نتوانست از منزل خارج شود.
علیرغم رحمت و شفقت فراوان رسول اللهصنسبت به امتش، با ترک کنندگان نماز جماعت به شدت برخورد کرد و فرمود: «لقد هممت أن آمر بالصلاة فتُقام ثم آمر رجلاً أن يصلي بالناس، ثم أنطلق معي برجال معهم حُزَمٌ من حطبٍ إلى قومٍ لا يشهدون الصلاة فأحرق عليهم بيوتهم» [متفق عليه].
«قصد کردم که کسی بجای من به امامت نماز جماعت بایستد و من با تعدادی از افراد با هیزم جمع‌آوری شده بروم و منزل کسانی را که در نماز جماعت شرکت نمی‌ورزند بدان بسوزانم».
و این به دلیل اهمیت فراوان نماز جماعت است، رسول اللهصفرمود: «مَنْ سَمِعَ النِداءَ فَلَمْ یُجِبْ فَلا صَلاةَ لَهُ إِلّا عَنْ عُذْرٍ» [ابن ماجه وابن حبان].
«هر کس صدای اذان بشنود و حاضر نماز جماعت نشود نمازش مقبول واقع نمی‌گردد، مگر اینکه عذری (چون مرض یا ترس) داشته باشد.»
نمازگزارانی که امروزه در کنار همسرانشان، در کنج خانه به اقامه نماز می‌ایستند کجایند؟ و عذر ایشان کدام است؟
[۳] بشتابید به سوی نماز، بشتابید به سوی رستگاری.