تعدد همسران
رسول اللهصبا یازده تن از زنان ازدواج کرد که به نام مادران مسلمانان شهرت پیدا کردهاند. رسول اللهصدرحالی وفات کرد که (۹) بیوه از خود برجای گذاشت و براستی این زنان از شرافت و کمال بسیار، و رفعت و منزلت بس عظیم برخوردار شدند که به مقام همسری رسول اللهصمشرف گشتند. رسول خدا با بیوههای به سال رفته، و طلاق داده شده، و ضعیفه ازدواج کرد، و در میان همسرانش فقط یک دختر (عایشه) وجود داشت.
رسول اللهصدر کمال عدل و دادگری با همسرانش رفتار میکرد و در زمینۀ رعایت حقوق و تقسیم زمان ماندگاری نزد آنها، الگوی کامل بشر بود. عایشهلگوید: «كان رسول اللهصإذا أراد سفراً أقرع بين نسائه، فأيتهن خرج سهمها خرج بها معه، وكان يقسم لكل امرأة منهن يومها وليلتها» [الترمذی].
«هرگاه رسول اللهصقصد سفر میکرد میان همسرانش قرعه میانداخت قرعه و سهم به نام هر کدام از آنها بیرون میآمد او را با خود به سفر میبرد و زمان تقسیمش برای ماندگاری نزد هر کدام از زنانش یک شبانه روز بود».
از جمله صورتهای رعایت عدالت روایتی است که انس بن مالک آنرا روایت کرده است «پیغمبر (۹) همسر داشت میان آنها براساس تقسیم برنامه میگذاشت، و در منزل همهی آنها طبق نوبت ماندگار میشد، و در زمان نوبت یکی از آنها پا به درون منزل دیگری ـ به قصد اقامت - نمینهاد، همهی آنها در منزل آنکه شب در آنجا ماندگار میشد جمع میشوند، شبی در خانۀ عایشه بود زینب به نزدش آمد پیغمبر خداصدست خود را به سوی او دراز کرد عایشه فرمود زینب است. رسول خدا دست خود را به عقب کشید ...». [مسلم].
اگر توفیق و الهام خداوند به رسول اللهصنمیبود قطعاً این توفیقات نصیب او نمیشد و نمیتوانست آنها را این چنین اداره کند.
بنگر که رسول اللهصچگونه در قول و عمل به شکر خداوند و پروردگارش میپردازد و همسران خود را به عبادت تشویق میکند و از باب امتثال امر خداوند آنها را بر عبادت یاری میکند آنجا که خداوند میفرماید: ﴿وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا لَا نَسْأَلُكَ رِزْقًا نَحْنُ نَرْزُقُكَ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَى١٣٢﴾[طه: ۱۳۲].
«خانواده خود را به نماز فرمان ده; و بر انجام آن شکیبا باش! از تو روزى نمىخواهیم; (بلکه) ما به تو روزى مىدهیم; و عاقبت نیک براى تقواست».
عایشهلگوید: «رسول اللهصنماز میخواند و من بر رختخواب او دراز کشیده بودم چون میخواست نماز وتر بخواند مرا بیدار میکرد» [متفق علیه].
پیغمبر خدا صبر نماز شب و همکاری میان زن و شوهر جهت انجام آن بسیار تأکید میورزید تا آنجا که پاشیدن آب از سوی همسر به روی شوهر یا برعکس را جهت از خواب بیدار شدن و رفع خواب آلودگی بخاطر ادای نماز شب به یک سنت معمول و رویه حسنه در آورده بود. از ابوهریرهسمنقول است که پیامبر صفرمود: «رحمَ اللهُ رجلاً قامَ منَ اللَّيلِ فصلّی وَأيقظَ اِمرأتهُ فصلتْ فإنْ أبتْ نضحَ فِي وَجْهِها الْمِاءَ، وَرَحمَ اللهُ امْرَأةًَ قامتْ منَ الليلِ فصلَّتْ وَأيقظتْ زَوْجَها فَصَلّی فَإِنْ أبَی نَضَحَتْ فِي وَجْهِهِ الماءَ» [متفق عليه].
«رحمت و درود خدا بر مردی باد که شب هنگام به قصد ادای نماز شب از خواب برخیزد و همسر خود را از خواب بیدار کند او هم به نماز شب بایستد، و اگر از خواب برنخیزد آب بصورتش بپاشد. و رحمت و درود خدا بر زنی باد که شب هنگام به قصد ادای نماز شب از خواب برخیزد و شوهر خود را بیدار کند تا نماز بخواند و اگر بیدار نشد آب بصورتش بپاشد. »
یکی از نشانههای کمال مسلمانی و التزام به دین توجه و اعتنای او به شکل و مظهر خارجی است آن چنانکه به صفا و پاکی درونی خویش اعتنا و توجه مینماید.
رسول اللهصهمواره درون پاک و پاکیزه بدن بود، همیشه بوی خوش از او به مشام میرسید، مسواک زدن را دوست میداشت و بدان امر میکرد اوصمیفرماید: «لَولا أنْ أشُقَّ عَلی أُمَّتِي لأمَرْتُهُمْ بِالسِواك عَنْدَ كلِّ صَلاةٍ» [أحمد].
«اگر زحمت و مشقت آفرینی تلقی نمیشد امتم را امر میکردم که به هنگام هر نمازی مسواک بزنند.»
از حذیفهسمنقول است: عادت رسول اللهصچنین بود: «هر گاه از خواب بیدار میشد دهان خود را مسواک میزد» [مسلم].
شریح بن هانی گوید: به عایشهلعرض کردم، اولین کاری که رسول اللهصبعد از ورود به منزل انجام میداد چه بود؟ فرمود: «مسواک زدن» [مسلم].
چه، نظافت و پاکیزگی امری زیبا و پسندیدهای است بویژه اگر آدمی جهت استقبال از خانواده خویش خود را آماده و پاکیزه نماید.
رسول اللهصهرگاه وارد منزل میشد میفرمود: «بِسْمِ اللهِ وَلَجْنا وَبِسْمِ اللهِ خَرَجْنا وَعَلَی رَبِنّا تَوَكلْنا ثُمَّ يسَلِّمْ عَلی أهْلِهِ» [مسلم].
«بنام خدا وارد شدیم و بنام خدا خارج شدیم و بر پروردگار خویش توکل نمودیم، بعد بر اعضای خانواده سلام میکرد.»
بر اعضای خانوادههای مسلمان نیز لازم است با تأسی به رسول اللهصپاک و تمیز، و با شروع به سلام بر اعضای خانواده خود وارد شوند، برادر مسلمان از جملهی کسانی مباش که این سنت حسنه و پسندیده را تبدیل به توبیخ و عتاب و سرزنش نمودهاند!!.