مقدمه
الحمد لله الذي بعث رسوله بالهدى ودين الحق، والصلاة والسلام على إمام المرسلين المبعوث رحمة للعالمين وبعد:
بیشتر مردم این زمان یا اهل غلو زیادهروی هستند، یا اهل جفا و ناسپاسی، برخی از آنان آنچنان در حق رسول اللهصغلو کردهاند که (پناه بر خدا) کارشان به شرک کشیده شده است، از باب دعا بر رسول اللهصبانگ برمیآورند و او را به فریادرسی میطلبند، و در میان آنها کسانی وجود دارند که از پیروی نمودن روش و هدی او کاملاً غفلت ورزیده و آنرا به مثابهی چراغ راهنما فرا راه خود قرار نداده است.
از باب رغبت و تمایل نشان دادن به تقرب نکات دقیق حیات و زندگی مبارک رسول اللهصاز اذهان عامهی مردم، به روش سهل و آسان، اقدام به نگارش این چند صفحه نمودم هرچند میدانم که این صفحات قلیل را توان برآمدن از عهدهی این امر بزرگ نیست، اما میتوان آن را گلچینی از گلزار صفات و شمایل پیغمبر خدا صتلقی کرد. من در این رساله نخواستهام به همهی صفات این پیغمبر بزرگوار اشاره کنم تنها بر آن دسته از صفات اکتفا کردهام که میبینم از میان زندگی انسانها رخت بربسته است.
و به هنگام سخن از هر صفت و منقبهای به استناد به دو یا سه حدیث اکتفا نمودهام، حقیقتاً حیات رسول اللهصحیات یک امت، و جنبش یک دعوت، و برنامه زندگی و...، و رسول اللهصدر طاعت و عبادت و اخلاق کریمه و معامله و رفتار حسنه و شرف مقام و موقعیت یک امت بود، و برای بیان این مطلب همین بس که خداوند در مقام مدح و ثنای او میفرماید: ﴿وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ٤﴾[القلم: ۴].
«و حقیقتاً تو اخلاق عظیم و برجستهاى دارى».
اهل سنت و جماعت رسول اللهصرا در موقعیت و جایگاهی قرار میدهند که خداوندأآنرا به او ارزانی داشته است [و در شأن او از غلو و افراط، تقصیر و تفریط خودداری میورزند] چرا که او بنده و پیغمبر خدا و دوست و برگزیدهی اوست، اهل سنت او را بیشتر از فرزندان، پدر و مادر خویش دوست دارند، بلکه او را بیشتر از جان خویش دوست دارند، در عین حال در شأن او غلو و زیادهروی نمیکنند. زیرا شأن و منزلتی که خداوند متعال به او ارزانی داشته برای او بس و کافی است.
ما اهل سنت بر این عقیده و روش عمل و حرکت میکنیم و از بدعت برگزاری جـشن تـولد، و اقـامـهی مراسم یـادبـود خودداری میورزیم، ما آن چنان به او ابراز ارادت و محبت میورزیم که خود او امر کرده است، در هر چه امر کرده از او اطاعت میورزیم، و او را در هر چه که از آن خبر داده است تصدیق و تأیید مینماییم، و از هر آنچه که نهی فرموده است خودداری میکنیم.
فمَبلَغُ العلمِ فيه أنَّه بشر
وأنَّه خير خلق الله كُلِّهُم
أغرٌ عليه للنبوة خاتم
من نورٍ يَلوحُ ويَشهدُ
وضمَّ الإله اسم النبي إلى اسمه
إذا قال في الخمسِ المؤذنُ أشهدُ
وشق له من اسمه ليُجِلَّهُ
فذو العرشِ محمودٌ وهذا أحمدُ
آنچه که علم (ما انسانها) در مـورد رسول اللهصبدان میرسد این استکه او رسول و فرستاده خدا و بهترین مخلوقات خداوند است.
بزرگوار و ارجمندی است که مُهر نبوت بر او میدرخشد و برای او گواهی میدهد.
خداوند نام او را با نام خویش پیوست کرده آنجا که مؤذن در جملهی پنجم (اذان) أشهد [۱]بر زبان میراند.
خداوند از نام خویش اسمی برای او تراشیده است تا او را بدین وسیله تکریم و احترام نهد، خداوند صاحب عرش محمود و این احمد است.
گرچه در این جهان از رؤیت جمال مبارک حبیب خدا محمد مصطفیصمحروم گشتهایم و روزگار میان ما و رؤیت ایشان فاصله انداخته، ولی از او خواهانیم از جملهی کسانی باشیم که رسول الله در مورد آنان فرموده: «وددتُ أنَّا قد رأینا إخواننا». دوست داشتم که برادران خود را میدیدم. عرض شد ای رسول اللهصمگر ما برادر شما نیستیم؟ فرمود «أنتم أصحابي، وإخواننا الذين لم يأتوا بعد». شما یاران من هستید. برادران ما کسانی هستند که هنوز پا به عرصهی وجود ننهادهاند.
عرض شد ای رسول الله چگونه کسی را میشناسی که هنوز پا به عرصهی وجود ننهاده است فرمود: «أرايت لو أنَّ رجلاً له خيل غرٌ مُحجَّلَةٌ بين ظهري خيلٍ دُهم بُهمٍ ألا يعرف خيله؟».«آیا گمان بردهای اگر مردی اسبی با پیشانی سفید داشته باشد، و این اسب با جمعی از اسبان سیاه رنگ قاطی شود، تصور میکنی که آن را از میان آنها تشخیص ندهد و شناسایی نکند؟، عرض کردند بلی ای رسول الله آنرا از آنان تمییز خواهد داد.»
فرمود: «فإنَّهم يأتون غُراً مُحجلين من الوضوء، وأنا فرطهم على الحوض».[مسلم]. «امت من نیز بر اثر وضو دست و پا و پیشانی سفید میان امتها جلوه خواهند یافت و من طلایهدار آنها بر حوض کوثر هستم».
از خداوند عزوجل خواهانم ما را از جملهی کسانی قرار دهد که پیروی کنندهی آثار او هستند، سیرهی او را دنبال میکنند و از سنت او رفع عطش مینمایند.
چنانکه از خداوند خواهانم همهى ما را همراه با او در بهشت ابدی با او جمع کند و او را جزای شایسته و مناسب عطا فرماید.
وصلی الله علی نبينا محمد وعلی آله وصحبه أجمعين
عبدالملک بن محمد بن عبدالرحمن القاسم
[۱] اشاره به «أشهد أنّ محمداً رسول الله»در اذان است.