حرام بودن همنشینی با اهل بدعت و فسق:
خداوند متعال در قرآن کریم آیه ۱۱٩ سوره توبه ما را سفارش میکند که با صادقین و درستکاران همراه شویم، چرا که او تعالی بیشتر از هرکسی مخلوق خود را میشناسد و میداند که همنشینی و رفاقت با دیگران بسیار بر اخلاق و اعتقاد آدمی تأثیر میگذارد. از اینرو خدا و رسولش ما را به رفاقت و همنشینی با صادقین امر کردهاند. همنشین شدن با افراد صالح و هدایت یافته بر هدایت ما تاثیر مفیدی خواهد گذاشت، و بلعکس؛ همنشینی با اهل فسق و فجور و اهل بدعت و منحرف شده، تاثیر ناگواری بر اخلاق و افکارمان خواهد گذاشت.
سلف صالح ما بر این مسئله بسیار حساس بودند و سعی داشتند که از اهل فسق و بدعت دوری کنند، و بیشترین برائت را از آنها داشتند. شایسته است که ما نیز در برخورد با اهل بدعت و گمراهان همین برخورد را داشته باشیم تا دین و اخلاق خود را از آفت محفوظ کرده باشیم.
قال غالب القطان: رأيت مالك بن دينار في الـمنام، فكأنه قاعد في مسجده الذي كان يجلس فيه، عليه قبطيتان وهو يقول: بأصبعيه هكذا: «صنفان من الناس لا تجالسوهـمـا فإن مـجالستهمـا مفسدة لقلب كل مسلم: صاحب بدعة قد غلا فيها، وصاحب دنيا مترف فيها» [۱۸].
غالب قطان گفت: مالک بن دینار را در خواب دیدم که گویا در مسجد نشسته بود و میفرمود: «دو دسته از مردم هستند که هرگز با آنها منشین، زیرا همنشینی با آنها قلب هر مسلمانی را فاسد میکنند: کسی که اهل بدعت است و در آن غلو کرده، و دیگری کسی که اهل دنیا است و در آن خوش گذارن است».
کیست ظالمتر از اهل بدعت؟ براستی که اهل بدعت از اهل فسق و فجور و گناه بدتر و خطرناکترند.
سلام ابن ابی مطیع فقیه و دانشمند بصره می فرمود: «لأن ألقى الله بصحيفة الحجاج، أَحَبُّ إلي من أن ألقى الله بصحيفة عمرو بن عبيد» [۱٩].
«اگر مرا با نامهی عمل حجاج به نزد پروردگار ببرند، بیشتر دوست دارم تا اینکه با نامهی اعمال عمرو بن عبید».
عمرو بن عبید مردی عابد و زاهد اما اهل بدعت بود و حجاج مردی فاجر و خونخوار و جنایتکار بود.
وقال الحسن /: «لا تجالس صاحب بدعة فإنّه يمرض قلبك» [۲۰].
امام حسن بصری /فرمودند: «با انسان مبتدع و بدعت گزار منشین، چرا که او قلبت را بیمار میکند».
وقال يحيى بن أبي كثير: «اذَا لَقيت صاحب بِدعة في طَريق فَخذ في طَريق آخر» [۲۱].
یحیی بن ابی کثیر فرمود: «هرگاه در راهی انسان بدعت گزاری را ملاقات کردی تو از راه دیگری برو».
وقال ابن تـميم: «هجران أهل البدع كافرهم وفاسقهم والـمتظاهرين بالـمعاصي، وترك السّلام عليهم فرض كفاية، ومكروه لسائر النّاس، ولا يسلّم أحد على فاسق معلن، ولا مبتدع معلن داعية» [۲۲].
ابن تمیم /فرمود: «ترک و دور شدن و سلام نکردن از اهل بدعت چه کافر یا فاسق یا کسانی که آشکارا گناه میکنند، فرض کفایی است و بر دیگر مردم مکروه است، و هیچکس نباید بر فرد فاسقی که فسقش را آشکار میکند و بر مبتدعی که بدعتش را تبلیغ میکند سلام کند».
[۱۸] «الحلیة الأولیاء» أبی نعیم اصفهانی. [۱٩] «سیر اعلام النبلاء» (٧/۴۲۸). [۲۰] «الاعتصام» (۱/ ۸۳). [۲۱] «الاعتصام» (۱/ ۸۳). [۲۲] «الآداب الشرعیة» (۲۳٧).