جواهری از سخنان سلف صالح

فهرست کتاب

روش امر به معروف و نهی از منکر:

روش امر به معروف و نهی از منکر:

روش امر به معروف و نهی از منکر، در برخورد با افراد مختلف، متفاوت است. معمولا طبع آدمی بگونه ای است که موافق با نرمی و مدارا است و از آن بیشتر تاثیر می‌پذیرد، اما نرم برخورد کردن با تمامی انسان‌ها مفید واقع نمی‌شود.

قال حافظ ابن رجب: قال بعض السلف: «من وعظ أخاه فيمـا بينه وبينه فهي نصيحة، ومن وعظه على رؤوس الناس فإنمـا وبَّخَه» [۳۴].

حافظ ابن رجب /می‌فرماید: یکی از علمای سلف (پیشینیان ما) گفته است:

«هرکس برادرش را پنهانی وعظ و اندرز دهد این همان نصیحت (واقعی) است، اما هرکس او را نزد مردم و دیگران اندرز دهد در حقیقت او را توبیخ می‌کند».

‏وقال الفضيل بن عياض /: «الـمؤمن يستر وينصح، والفاجر يـهتك ويعيِّر» [۳۵].

و فضیل بن عیاض /فرمودند: «مؤمن خطای مردم را می‌پوشاند و نصیحت می‌کند، اما انسان فاجر خطای مردم را افشاء می‌کند و سرزنش می‌کند».

وقال أحـمد /: «الناس محتاجون إلى مداراة ورفق في الأمر بالـمعروف بلا غلظة إلا رجل معلن بالفسق فلا حرمة له» [۳۶].

و امام احمد /فرمودند: «مردم در هنگام امر به معروف به مدارا و نرمی نیاز دارند نه شدت و تندی، مگر برای مردی که علناً گناه و فسق می‌کند که دیگر حرمتی برایش نیست».

وقال سفيان الثّوريّ /: «لا يأمر بالـمعروف ولا ينهى عن الـمنكر إلّا من كان فيه خصال ثلاث: رفيق بمـا يأمر، رفيق بمـا ينهى، عدل بمـا يأمر، عدل بمـا ينهى، عالـم بمـا يأمر، عالـم بمـا ينهى» [۳٧].

و امام سفیان ثوری /فرمود: «کسی امر به معروف و نهی از منکر نکند مگر آنکه سه ویژگی را دارا باشد: به آنچه که امر و نهی می‌کند با نرم خویی رفتار کند، و به آنچه که امر و نهی می‌کند منصفانه برخورد کند، و به آنچه که امر و نهی می‌کند علم داشته باشد».

[۳۴] ‏«جامع العلوم والحکم» (ص: ٩۱).‏ [۳۵] ‏«جامع العلوم والحکم» ‏‏(ص:٩۱)‏.‏ [۳۶] ‏«جامع العلوم والحکم» (ص: ۳۴۲).‏ [۳٧] ‏«الأمر بالمعروف والنهی عن المنکر للخلّال» (ص: ۴۶).‏