جایگاه نیت در پذیرش اعمال:
هرآنچه برای رضایت و خشنودی خدای متعال صورت پذیرد، نزد او ارزشمند است و اگر بخواهد برای آن اجر و ثواب درنظر می‌گیرد، پس سعی کنیم تا اعمال خود را به نیت خشنودی خدا انجام دهیم، چرا که خدای متعال به قلب‌ها می‌نگرد نه به ظاهر ما!.
قال مطرف بن عبد الله /: «صلاح القلب بصلاح العمل، وصلاح العمل بصلاح النية» [۶۸]. مطرف بن عبدالله /فرمود: «اصلاح قلب با اصلاح عمل روی می‌دهد، و اصلاح عمل نیز با اصلاح و نیک ساختن نیت روی می‌دهد».
وقال ابن الـمبارک /: «رب عمل صغير تعظمه النية، ورب عمل كبير تصغره النية» [۶٩].
و عبدالله ابن مبارک /فرمود: «گاهی عملی هرچند کوچک است اما نیت (شخص) آنرا بزرگ می‌کند، و گاهی عملی هرچند بزرگ است اما نیت آنرا کوچک می‌گرداند».
البته تنها نیت پاک و خالص شرط کافی نیست، بلکه عملی که انجام می‌دهیم باید آنگونه باشد که خدا و رسولش بدان امر داده‌اند، بعبارتی عمل انجام شده باید موافق شریعت و سنت باشد و هرگاه چنین عملی با اخلاص صورت گیرد، امید است که مشمول رحمت الهی قرار بگیریم.
قال الفضيل بن عیاض /في قوله تعالى: «إن العمل إذا كان خالصاً ولـم يكن صواباً لـم يُقبَل، وإذا كان صواباً ولـم يكن خالصاً لـم يُقبَل، حتى يكون خالصاً صواباً، قال: والخالص إذا كان لله ﻷوالصواب إذا كان على السنة» [٧۰].
فضیل بن عیاض /فرمود: «هرگاه عمل خالصانه برای خدا باشد ولی درست انجام نشود، پذیرفته نمی‌شود. و هرگاه درست انجام شود ولی خالص برای خدا نباشد، باز پذیرفته نمی‌شود، تا آنکه هم خالص باشد و هم درست انجام شود. و فرمود: خالص یعنی آنکه عمل تنها برای خدا باشد و درست یعنی آنکه عمل بر طبق سنت نبوی انجام شود».
وقال شيخ الإسلام ابن تيمية /: «إن النية الـمجردة من العمل يثاب عليها والعمل الـمجرد عن النية لا يثاب عليه» [٧۱].
و شیخ الاسلام /فرمودند: «نیتی که عمل بدنبال نداشته باشد اجر می‌برد، اما عملی که بدون نیت باشد اجر نخواهد برد».
[۶۸] «جامع العلوم والحکم» (ص: ۱۶). [۶٩] «جامع العلوم والحکم» (ص: ۱۶). [٧۰] «جامع العلوم والحکم» (ص: ۱٧). [٧۱] «الفتاوى الکبرى» (ص: ۲۱۱).