نظر ابن صلاح و برخی علمای دیگر:
امام ابن الصلاح و برخی علمای دیگر مانند: حافظ ابن كثیر، ابن حجر عسقلانی، امام سیوطی و دیگران این است كه اگر خبر واحد حامل برخی قراین باشد مانند موجودیت آن خبر در صحیحین و یا یكی از آنها، و یا اینكه حدیث مورد پذیرش تمام علما قرار گرفته باشد، پس همچو روایت افادۀ علم و یقین را میكند [۴۴].
عدم پذیرفتن اخبار آحاد در باب عقاید موجب رد تعداد زیادی از مسائل اعتقادی میگردد:
انكار از حجیت خبر واحد در باب عقاید سبب رد برخی از مسائل اعتقادی میگردد، طوریكه برخی از گروههای كه خبر واحد را رد نمودهاند، از آن مسائل اعتقادی ذیل انكار نمودهاند:
۱- نبوت و پیامبری آدم ÷و سایر پیامبرانیكه نبوت ایشان در قرآن بصراحت ذكر نشده است.
۲- افضیلت پیامبر جنسبت به سایر پیامبران.
۳- ثبوت و اختصاص شفاعت عظمی برای رسول اكرم محمد ج.
۴- شفاعت پیامبر جدر حق مرتكبین كبائر این امت.
۵- غیر از قرآن سایر معجزاتیكه به پیامبر جنسبت كرده شده است كه تفصیلات شق شدن قمر و مهتاب را نیز شامل میگردد.
۶- صفات بدنی و برخی مشخصات اخلاقی پیامبر ج.
۷- احادیث و روایاتیكه در مورد آغاز خلقت و پیدایش، صفات ملائک، صفات جنها، جنت و دوزخ و مخلوق بودن آنها، و از جنت آمدن سنگ حجر الاسود آمده است.
۸- آن دسته خصوصیات و مشخصاتی كه امام سیوطی در كتاب الخصائص الكبری خود در مورد پیامبر ججمع آوری نموده است، مانند داخل شدن ایشان در جنت و مشاهده نمودن باشندگان آن و مسلمان شدن قرین جنی ایشان.
۹- باور نمودن به بهشتی بودن عشره مبشره.
۱۰- باور و ایمان داشتن به سوال منكر و نكیر در قبر.
۱۱- ایمان و باور به عذاب قبر.
۱۲- ایمان و باور به فشار و تنگ شدن قبر.
۱۳- ایمان و باور به میزان و ترازوی دارای دو پله میباشد.
۱۴- ایمان و باور به پل صراط.
۱۵- ایمان و باور به حوض پیامبر جو اینكه هركس از آن بنوشد هرگز تشنه نمیشود.
۱۶- داخل شدن هفتاد هزاز فرد این امت در بهشت بدون حساب و كتاب.
۱۷- سوال پیامبران در محشر از انجام تبلیغ.
۱۸- ایمان و باور به تمام آنچه كه در مورد صفت قیامت، حشر و نشر آمده است.
۱۹- ایمان و باور به قضا و قدر و اینكه سعادت و شقاوت، رزق و اجل هر انسان مقدر و ثبت میباشد.
۲۰- ایمان و باور به قلمیكه همه چیز توسط آن نوشته شده است.
۲۱- ایمان و باور به عرش و كرسی به شكل حقیقی آن.
۲۲- ایمان و باور به اینكه مرتكبین گناهان كبیره همیشه در دوزخ نمیماند.
۲۳- ایمان و باور به اینكه ارواح شهدا به شكل پرندگان بزرگ در جنت پرواز میكنند.
۲۴- ایمان به اینكه الله تعالی بر زمین خورد ن اجساد انبیا را حرام قرار داده است.
۲۵- ایمان به وجود ملائک و فرشتگانیكه در زمین سیاحت، و رفت و آمد میكنند و درود مردم را به پیامبر جابلاغ مینمایند.
۲۶- ایمان به مجموع علامات قیامت، مانند: ظهور مهدی، نزول عیسی ÷، خروج دجال و دابة الأرض و سایر علامات دیگر كه در احادیث صحیح تذكر رفته است.
۲۷- حدیث متفرق شدن امت به ۷۳ فرقه و گروه، و اینكه تمام گروهها راهی دوزخ میشوند مگر یک گروه و آن همان گروهی است كه اعتقاد و عمل ایشان مانند اعتقاد و عبادت اصحاب باشد.
۲۸- ایمان و باور به تمام اسمای حسنی و صفات برتر خداوند متعال، براساس آن احادیث و روایات صحیح و معتبریكه آن اسماء و صفات را به اثبات میرساند، مانند: نامهای چون: العلی، القدیر، و صفات فوقیت، نزول و غیره.
۲۹- ایمان به عروج و بالا رفتن پیامبرجبطرف آسمان و ملأ أعلی، و مشاهده نمودن آیات بس بزرگ.
اینها اند برخی از اعتقادات صحیح و باورهای درست اسلامی كه توسط احادیث و یا مشهور به اثبات رسیده و مورد پذیرش و قبول امت اسلامی قرار گرفته است.
پس اگر احادیث آحاد را به علت اینكه افادۀ ظن و گمان را میكند رد كرده شود پس پذیرفتن مسائل و باورهای اعتقادی فوق زیر سوال میرود [۴۵].
***
[۳۶] المسودة لآل تیمیة، ص: ۲۴۲. [۳۷] أصل الاعتقاد ص: ۱۶. [۳۸] أصل الاعتقاد، ص: ۱۷. [۳۹] الصواعق المرسلة (۲/۴۷۶). [۴۰] الصواعق المرسلة (۲/۴۷۶). [۴۱] الصواعق المرسلة (۲/۲۷۵)، والإحكام فی أصول الأحكام (۱/۱۰۷). [۴۲] أصول فقه ص: ۱۰۸. [۴۳] إحكام الأحكام (۱/۱۰۷). [۴۴] التقیید والإیضاح ص: ۴۱، مختصر علوم الحدیث، ص: ۳۵، تدریب الراوی (۱/۱۳۴)، شرح نخبة الفكر ص: ۷ – ۸. [۴۵] اصل الاعتقاد، ص: ۷۵ – ۷۸.