پیشگفتار
دعا و نیایش یکی از مهمترین وسائل ارتباط بندگان با الله أاست، و روح هر عبادتی قرب به الله متعال و راز و نیاز با او میباشد. دعا آنگاه با اجابت مقرون میگردد که همراه با ایمان و اخلاص بوده و دعا کننده مطیع اوامر الله متعال بگردد، و از صمیم قلب به اجابت دعای خویش ایمان داشته باشد. دعا از هر کس، و در هرکجا، و در هر وقت و زمانی که باشد بویژه اوقاتی و احوالی که پیامبر اکرم جآن را بیان داشتهاند، اگر الله ﻷبخواهد قبول میگردد. دعا کننده در دعای خویش همرنگی تمام عیاری با همۀ جهان هستی میکند. ﴿كُلّٞ لَّهُۥ قَٰنِتُونَ ٢٦﴾[الروم: ۲۶].
«همه به او فرمان بردارند».
اگر ما کمی دقیق در مسألۀ دعا بنگریم میبینیم که همۀ موجودات در حال درخواست از الله جل وعلا شأنه میباشند. ﴿يَسَۡٔلُهُۥ مَن فِي ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلۡأَرۡضِۚ كُلَّ يَوۡمٍ هُوَ فِي شَأۡنٖ ٢٩﴾[الرحمن: ۲٩].
«تمام کسانیکه در آسمانها و زمین است از او [حاجات خود را] میجویند او هر روز در شأنی است».
هیچ فرد مسلمانی از اثرات روانی، اجتماعی، و تربیتی دعا بیخبر نمیباشد زیرا انسان برای تقویت ارادۀ خویش و برطرف ساختن ناراحتیهای خود به تکیه گاهی احتیاج دارد که او را یاری و مدد نماید و آن همان ذات پاک الله ﻷاست. دعا چراغ امید را در انسان روشن میسازد، و انسان بوسیلۀ دعا و تضرع شایستگی بیشتری برای بدست آوردن فیوضات الله أحاصل میکند. وقلب و روحش از طریق دعا پیوند نزدیکی به پروردگار پیدا مینماید.
چنانکه ما امروزه در سراسر جهان شاهد ظهور و توسعه بسیاری از روشهای درمانی طب مکمل در یک دید کل نگر نسبت به جسم، ذهن، روان و روح انسان هستیم. این دیدگاه درسالهای اخیر از پذیرش بالایی برخوردار گشته است. برخی از دانشمندان، با انجام مطالعات علمی، در پی یافتن شواهدی مبنی بر تاثیر دعا بر سلامت جسمی و روحی انسان میباشند.
اگر چه ما مسلمانان که به قدرت و تاثیر دعا اعتقاد داریم، از ارائه این گونه شواهد بینیاز هستیم، اما پرداختن به نتایج برخی از این تحقیقات، خالی از حکمت نخواهد بود.