چه کسی حلول ماه رمضان را اثبات می‌‌کند؟
ماه رمضان با رؤیت هلال از جانب شخصی مسلمان و عادل اثبات می‌‌شود، چنان‌که در حدیث آمده است:
«جاء رجل أعرابي من البادية فأخبر النبي جبأنه رأى الهلال فأمرَ جبلالاً أن يؤذِّن بالصيام».
«شخصی بادیه‌نشین آمد و به پیامبر جخبر دادکه هلال ماه رمضان را دیده است، پیامبر به بلال دستور داد که مردم را به روزه گرفتن فراخواند».
و ابن‌عمرلفرموده است: «مردم برای دیدن هلال به آسمان می‌نگریستند، من به پیامبر جخبر دادم‌که هلال را دیده‌ام، پیامبر جروزه گرفت و به مردم نیز دستور داد که روزه بگیرند» [۹].
با این رؤیت و گواهی از مسلمان عادل (با وجود اختلاف شهرها و دولت‌ها) بر تمام افراد وجوامع‌که از آن مطلع شده‌اند، روزه ثابت می‌‌شود و درحال حاضر به شکرانۀ خداوندأو به سبب فراوانی رسانه‌ها که توانایی پخش اخبار در سراسر جهان را طی چند ثانیه دارند، این امر سهل و ممکن شده است و در نتیجه دولت‌های معاصر عذری ندارند که هر دولتی بر اساس رؤیت خود روزه بگیرد، این، تفرقه افکنی در دین و برخلاف سنت ثابت رسول خدا جمی-باشد. متأسفانه در اکثر اوقات در تعیین چنین احکام و اوقات شرعی، آن‌چه مورد توجه قرار می‌‌گیرد پیروی اهواء و خواستۀ رهبران حکومت‌ها و حکام طاغوت در سرزمین‌های اسلامی می‌‌باشد، به طوری‌که اختلافات سیاسی، حکمرانان را به اختلاف در تعیین شروع و انتهای رمضان و روز عید وادار می‌‌کند تا با این کار، ملت‌های‌شان نیز دچار اختلاف و تفرقه و کینه‌توزی گردند، در حالی‌که اینان دارای حق اطاعت نیستند، و امت اسلامی نیز نباید در مخالفت با سنت و راه صحیح شرعی (که ماه رمضان با آن ثابت می‌‌شود) از آنان پیروی کنند، زیرا در معصیت و نافرمانی از خداوندأ ، اطاعت از هیچ آفریده-ای روا نیست.
ای مردم! اگر حکام طاغوت در سرزمین‌تان به شما بگویند: نماز عصر بعد از غروب آفتاب خوانده می‌‌شود، آیا شما از آنان اطاعت می‌‌کنید؟! اگر بگوئید: نه، و حتماً جواب باید خیر باشد، می‌‌گویم: چگونه در تقدیم و تأخیر روزۀ ماه رمضان از آنان اطاعت می‌‌کنید، حال آن‌که طبق شرع ثابت از پیامبر ج، بر ثابت شدن روزه اطلاع پیدا کرده‌اید؟!!
اگر گفته شود: از معاویةسثابت است که در شام بود و روز جمعه از ماه رمضان روزه بوده، در حالی‌که ابن عباسلو اهل مدینه روز شنبه را روزه گرفتند، پس برای هر کدام رؤیت مخصوص لحاظ شده است؟
در جواب می‌‌گویم: این در حالتی است که به علت گستردگی شهرها و کشورها، اطلاع رسانی ممکن نباشد. اهل شام روز جمعه هلال را دیده‌اند اما به دلیل مسافت طولانی بین شام و مکه و کمبود وسائل اطلاع‌رسانی، توانایی خبر رسانی به اهل مدینه را نداشته‌اند، اما در عصر حاضر این مشکل برطرف شده است و به سادگی در ظرف چند ثانیه با وسائل مختلف می‌‌توان مشاهدۀ هلال ماه را اعلام نمود، در نتیجه استدلال به اثر معاویه و ابن عباسبتنها در صورتی جایز و صحیح است که اطلاع رسانی رؤیت ماه در همان وقت که ماه در آن مشاهده شده است، ممکن نباشد. والله اعلم.
***
[۹] صحیح سنن أبی داود: ۲۰۵۲.