حکم ذبایح اهل بدعت و اهل کتاب

الف- دلایل در مورد حلال بودن ذبیحه‌‌ی مسلمان

خداوند متعال می‌‌فرماید: ﴿حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمُ ٱلۡمَيۡتَةُ وَٱلدَّمُ وَلَحۡمُ ٱلۡخِنزِيرِ وَمَآ أُهِلَّ لِغَيۡرِ ٱللَّهِ بِهِۦ وَٱلۡمُنۡخَنِقَةُ وَٱلۡمَوۡقُوذَةُ وَٱلۡمُتَرَدِّيَةُ وَٱلنَّطِيحَةُ وَمَآ أَكَلَ ٱلسَّبُعُ إِلَّا مَا ذَكَّيۡتُمۡ﴾[المائدة: ۳] «حرام شد بر شما، مردار، خون، گوشت خوک، آنچه نام غیر خدا به وقت ذبح بر آن برده شود، آنچه به خفه کردن مرده باشد، آنچه به سنگ یا عصا مرده باشد، آنچه از جای بلند افتاده و بمیرد، آنچه به شاخ زدن مرده، آنچه درنده خورده باشد، مگر آنچه بعد از آفت‌‌ها ذبح کرده باشید».خداوند در این آیه تعدادی از محرمات را ذکر کرده، سپس آنچه را که مسلمان ذبح کرده، جدا انگاشته است. ابن کثیر در مورد این آیه می‌‌فرماید: ﴿إِلَّا مَا ذَكَّيۡتُمۡ﴾یعنی مگر آنچه از این‌‌ها زمانی که روح در آن‌‌ها بوده -قبل از مردن‌‌شان- ذبح کرده‌‌اید. «شیخ عبدالرحمن سعدی نیز همین مطلب را تصریح کرده است.

جصاص می‌‌گوید: ﴿إِلَّا مَا ذَكَّيۡتُمۡ﴾یعنی: «إلا ما أدركتموه حیاً فذكیتموه»«مگر آن حیوانی را که بصورت زنده به دستتان می‌‌رسد و او را می‌‌کشید- قبل از مردن‌‌شان دارای روح باشند-».

جصاص بر خلاف ابن کثیر و عبدالرحمن سعدی این را رابط بین مسلمان بودن و غیر مسلمان بودن شخص مذکی، نداده و فقط گفته که حیوانی که انسان می‌‌کشد باید قبل از کشتنش دارای روح باشد و زنده، ولی ابن کثیر موضع دلیل را در این‌‌جا ضمیری دانسته که در ﴿إِلَّا مَا ذَكَّیۡتُمۡ﴾آمده و آن را بر حسب سیاق و خطابی که در اول این آیات آمده -یا أیها الذین آمنوا-به مسلمانان برمی گرداند. والله اعلم.