بعضی از ذکرهای رکوع
مىگوید: «سُبْحَانَ رَبِّيَ الْعَظِيمِ، (ثلاثاً). قالَ عليهِ الصَّلاةُ والسَّلامُ: «إِذَا رَكَعَ أَحَدُكُمْ فَقَالَ فِي رُكُوعِهِ: سُبْحَانَ رَبِّيَ الْعَظِيمِ، (ثَلاثَ مَرَّاتٍ) فَقَدْ تَمَّ رُكُوعُهُ، وذلك أدنَاه» [۱۲۲].
«پاک است پروردگار بزرگ من. این عبارت را سه بار تکرار میکند. رسول الله ج فرمودند: اگر یکی از شما رکوع کند و سه بار بگوید: خدای بزرگ من پاک است، رکوع او به اتمام رسیده است. و این تعداد کمترین دفعاتی است که گفته میشود».
و فرمودند: «فَأَمَّا الرُّكُوعُ فَعَظِّمُوا فِيهِ الرَّبَّ» [۱۲۳].
«اما در رکوع خدا را تعظیم کنید».
یا سه بار میگوید: «سُبْحَانَ رَبِّيَ الْعَظِيمِ وَبِحَمْدِهِ» ثلاثاً [۱۲۴].
«پاک و منزه است پروردگار بزرگ من و ستایش مخصوص اوست».
و اگر بخواهد، میتواند بگوید: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِي» [۱۲۵].
«خدایا! تو را به پاکی یاد میکنم ای پروردگار ما. و تو را ستایش میکنم. خدایا! مرا بیامرز».
و میتواند این را بیفزاید: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِكَةِ وَالرُّوحِ» [۱۲۶].
«پروردگار ملایکه و جبرییل در نهایت پاکی و بدون عیب و نقص است».
یادآوری: قرائت قرآن در رکوع و سجود مکروه است [۱۲۷].
علیس گوید: «نهَانِي رَسُولُ اللَّهِ ج أَنْ أَقْرَأَ رَاكِعًا أَوْ سَاجِدًا» [۱۲۸].
«رسول الله ج مرا از قرائت قرآن در رکوع و سجود نهی فرمود».
آنچه در حال برخاستن از رکوع گفته میشود
مىگوید: «سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ».
«خدا ستایش کسی که او را ستایش نماید، میشنود و میپذیرد».
و در هنگام اعتدال(پس از برخاستن از رکوع و قیام کردن)
مىگوید: «[اللَّهُمَّ] رَبَّنَا [وَ] لَكَ الْحَمْدُ» [۱۲۹].
«ای پروردگار ما! ستایش حقیقی ویژهی توست».
یا اینکه میگوید: «رَبَّنَا وَلَكَ الْحَمْدُ، حَمْدًا كَثِيرًا طَيِّبًا مُبَارَكًا فِيه» [۱۳۰].
«خدایا! ستایش حقیقی ویژهی توست، بیشترین و بهترین و مبارکترین حمد و سپاس».
و در صورت تمایل میتواند اینگونه ادامه دهد: «مِلْءُ السَّمَاوَاتِ، وَمِلْءُ الأرْضِ، وَمِلْءُ مَا شِئْتَ مِنْ شَيْءٍ بَعْدُ» [۱۳۱].
«سپاسی که آسمانها و زمین و آنچه تو خواهی، از آن پر و لبریز شود».
و باز میتواند این طور ادامه دهد: «أَهْلَ الثَّنَاءِ وَالْمَجْدِ، أَحَقُّ مَا قَالَ الْعَبْدُ، - وَكُلُّنَا لَكَ عَبْدٌ - اللَّهُمَّ لا مَانِعَ لِمَا أَعْطَيْتَ، وَلا مُعْطِيَ لِمَا مَنَعْتَ، وَلا يَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْكَ الْجَدُّ» [۱۳۲].
«تو سزاوار مدح و مجدی. تو به آنچه بندهات گفت، سزاواری و ما همه بندهی توییم. خدایا! از آنچه خواهی عطا فرمایی، بازدارندهای نیست و نه عطاکنندهای از آنچه خواهی منع کنی. و سود ندهد توانگری، توانگریاش را نزد تو».
و کمترین چیزی که باید بگوید، چنین است: «رَبَّنَا لَكَ الْحَمْدُ» [۱۳۳].
«پروردگارا! ستایش از آن توست».
[۱۲۲] قسمتى ازحدیث، استخراج شده است از ابوداود، الصلاة، باب: مقدار الركوع والسجود، حدیث(۸۸۶) از عبدالله بن مسعودس مرسلآ وهمچنین ترمذى، الصلاة، باب: ما جاء في التسبيح في الركوع والسجود، حدیث(۲۶۱) و ترمذى پس از بیان این كه حدیث مرسل است گفت: عمل به این حدیث نزد علماء میباشد و مستحب میدانند كه در ركوع و سجود از سه تسبیح كم نشود، ا ﻫ. [۱۲۳] قسمتى ازحدیث، استخراج شده است از مسلم، الصلاة، باب: النهي عن قراءة القرآن في الركوع والسجود، حدیث(۴۷۹) از ابن عباسب. [۱۲۴] ابوداود، الصلاة، باب: ما يقول الرجل في ركوعه وسجوده از عقبة بن عامرس حدیث(۸۷۰). [۱۲۵] بخارى، الأذان، باب: الدعاء في الركوع از عایشهل، رقم (۷۹۴). [۱۲۶] مسلم، الصلاة، باب: ما يقال في الركوع والسجود، حدیث(۴۸۷) از عایشهل. [۱۲۷] نووىّ در «الأذكار» باب: أذكار الركوع، آورده است. [۱۲۸] مسلم، الصلاة، باب: النهي عن قراءة القرآن في الركوع والسجود، حدیث(۴۸۰) از علىس. [۱۲۹] بخارىّ، الأذان، باب: إيجاب التكبير وافتتاح الصلاة، حدیث (۷۳۲) از انسس و در جـاهای دیگر با اثبات و او در قـول: «ولك». و مسلم، الصلاة، باب: ما يقول إذا رفع رأسه من الركوع، حدیث(۴۷۶) با زیادت «اللهم». [۱۳۰] بخارى، الأذان، باب: فضل ربنا ولك الحمد از رفاعة بن رافعس حدیث(۷۹۹). [۱۳۱] قسمتى ازحدیث، استخراج شده است از مسلم، الصلاة، باب: ما يقول إذا رفع رأسه من الركوع، حدیث(۴۷۷) از ابىسعیدس. [۱۳۲] مسلم في الصلاة باب: ما يقول إذا رفع رأسه من الركوع از ابىسعید خدرىس حدیث(۴۷۷). [۱۳۳] امام نووىّ در «الأذكار»، باب: مايقول في رفع رأسه من الركوع وفي اعتداله، آورده است.