راهنمای حفظ قرآن

اذکارِ وارده بعد از سلام در نماز پنجگانه

بر مسلمان است که پس از اتمام نماز فرض، این ذکرها را بگوید [۱۴۸].

۱- «أستغفِرُ اللهَ»، «از خدا آمرزش می‌طلبم» (سه بار).

۲- «اللَّهُمَّ أَنْتَ السَّلامُ، وَمِنْكَ السَّلامُ، تَبَارَكْتَ يا ذَا الْجَلالِ وَالإكْرَامِ» [۱۴۹].

«خدایا! تو سلامی و سلامتی از توست. بسیار بابرکتی ای صاحب بزرگی و بخشش».

۳- «لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، اللَّهُمَّ لا مَانِعَ لِمَا أَعْطَيْتَ، وَلا مُعْطِيَ لِمَا مَنَعْتَ، وَلا يَنْفَعُ ذَا الْجَدِّ مِنْكَ الْجَدُّ» [۱۵۰]، [۱۵۱].

«نیست معبودی به حق مگر خدای یکتا، شریکی ندارد، پادشاهی ازآن اوست وستایش از آن او. و او بر هر چیز تواناست. الهی! از آنچه خواهی عطا فرمایی بازدارنده‌ای نیست و نه دهنده‌ای از آنچه خواهی منع نمایی. و توانگری سود ندهد توانگری‌اش را نزد تو».

۴- «لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ، لا حَوْلَ وَلا قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ، لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ، وَلا نَعْبُدُ إِلاَّ إِيَّاهُ، لَهُ النِّعْمَةُ، وَلَهُ الْفَضْلُ، وَلَهُ الثَّنَاءُ الْحَسَنُ، لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ، مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ، وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ» [۱۵۲].

«معبودی به حق نیست مگر خدای یکتا. یگانه است، شریکی ندارد، پادشاهی از آن اوست و ستایش از آن او. و او بر هر چیز تواناست. توانایی و قدرتی در دوری از گناه و پایداری بر طاعت نیست مگر با یاری خدا. معبودی به حق نیست مگر خدای یکتا. جز او کسی را نمی‌پرستیم و نعمت و احسان و مدح و نیکویی از آن اوست. معبودی به حق نیست مگر خدا. عبادت ما فقط برای اوست، هر چند کفار را خوش نیاید».

۵- سپس ۳۳بار «سبحان الله»، ۳۳بار «الحمدلله» و ۳۳بار «الله أكبر» می‌گوید که روی هم ۹۹بار می‌شود و با گفتن: «لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ» [۱۵۳] به ۱۰۰ می‌رسد.

سپس آیة الکرسی [۱۵۴] و سوره‌های معوذه (اخلاص، فلق، ناس) را تلاوت می‌کند [۱۵۵].

۷- افزون بر آنچه گفته شد، پس از فجر و بعد از مغرب دعای زیر را ده بار تکرار می‌کند: «لا إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، يُحْيِي وَيُمِيتُ، وَهُوَ عَلَي كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ بعدَ الفجرِ، وكذلكَ بعدَ الـمغرِبِ» [۱۵۶].

[۱۴۸] از «تحفة الأخيار» لسماحة الشیخ عبدالعزیز بن عبدالله بن باز/ تعالى، استفاده شده است. [۱۴۹] مسلم، الـمساجد، باب: استحباب، الذِّكر بعد الصلاة وبيان صفته، حدیث(۵۹۱) از ثوبانس و چگونگی استغفار. امام اوزاعى/ در همان روایت بیان كرده است كه می‌گویى: «أستغفر الله، أستغفر الله». [۱۵۰] حسن گوید: الجدُّ: ثروتمندی،، چنان‌كه در روایت بخارى آمده است. [۱۵۱] بخارى، الأذان، باب: الذِّكر بعد الصلاة، حدیث(۸۴۴) از مغیرة بن شعبهس و در بسیاری از جاهای دیگر. و مسلم، الـمساجد، باب: استحباب، الذِّكر بعد الصلاة وبيان صفته، حدیث(۵۹۳) همچنین از او. [۱۵۲] مسلم، الكتاب: والباب السابقان، حدیث(۵۹۴) از عبدالله بن زبیرس. [۱۵۳] مسلم، الكتاب: والباب الأسبقان، حدیث(۵۹۷) از ابى‌هریرةس. [۱۵۴] نّسایى در «الكبري»، حدیث(۹۹۲۸) و در «عمل اليوم والليلة»، حدیث(۱۰۰) و همچنین ابن السنّی، حدیث(۱۲۱). [۱۵۵] ابوداود، الوتر، باب: في الاستغفار، حدیث(۱۵۲۳) از عقبة بن عامر س. و ترمذىّ، فضائل القرآن، باب: ماجاء في الـمعوّذتي، حدیث(۲۹۰۳) همچنین از او فقط با لفظ: «الـمعوّذتين». [۱۵۶] از سنت رسول الله ج ثابت است، چنان‌كه علامه ابن باز در (تحفة الأخيار) آورده است، اما ثابت بودن آن پس از نماز صبح، استـخراج شـده از ترمذى در الدعوات، باب: في ثواب كلمة التوحيد …، حدیث(۳۴۷۴) از ابوذرس. وقال الترمذى: هذا حديث حسن صحيح غريب. و اما ثابت بودن آن در هنگام نماز مغرب، استخراج ترمذى، الدعوات، باب: فی تساقط الذنوب، حدیث(۳۵۳۴) از عمارة بن شبیب السبائیس و قال أبو عيسي الترمذي: هذا حديث حسن غريب.