نمازکسوف (خورشیدگرفتگی) یا خسوف (ماه گرفتگی) - کارهایی که مسلمان در هنگام خورشیدگرفتگی یا ماه گرفتگی باید انجام دهد عبارت است از
ذکر خدا و دعا و استغفار بسیار. از آغاز کسوف نماز بخواند تا وقتی که خورشید آشکار شود. صدقه بدهد، اگر برده دارد آزادش کند و از فتنه‌ی دجال و سختی و عذاب قبر به خدا پناه برد. إن شاء الله دلیل آن خواهد آمد.
و اما امام در رکعت اول پس از فاتحه، سوره‌ای مانند سوره‌ی (بقره) و در رکعت دوم سوره‌ی کوچک‌تری مانند سوره ی(آل عمران) را بخواند و رکوع و سجود را طولانی کند و همچنان در نماز بماند تا اینکه آفتاب یا ماه آشکار شود.
عبدالله بن عباسب گفت: «خَسَفتِ الشمْسُ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللهِج فَصَلّى رَسُولُ اللهِ ج وَالنَّاسُ مَعَهُ، فَقَامَ قِيَاماً طَوِيلاً نَحْواً مِنْ سُورَةِ الْبَقَرَةِ، ثُمَّ رَكَعَ رُكُوعاً طَوِيلاً، ثُمَّ رَفَعَ فَقَامَ قِيَاماً طَوِيلاً، وَهُوَ دُونَ الْقِيامِ الأَوَّلِ..» الحديث [۱۷۸].
«در زمان رسول ج خورشیدگرفتگی روی داد. آن حضرت ج با مردم نماز خواند وقیام طولانی مانند سوره‌ی بقره را ایستاد. سپس رکوع طولانی فرمود، آنگاه بلند شد و قیام طولانی کرد، البته نه طولانی مثل قیام اول بلکه کم‌تر...». تا آخر حدیث.
حضرت رسول ج: فرمود: «هَذِهِ الآيَاتُ الَّتِي يُرْسِلُ اللَّهُ، لا تَكُونُ لِمَوْتِ أَحَدٍ وَلا لِحَيَاتِهِ، وَلَكِنْ يُخَوِّفُ اللَّهُ بِهِ عِبَادَهُ، فَإِذَا رَأَيْتُمْ شَيْئًا مِنْ ذَلِكَ، فافْزَعُوا إِلَي ذِكْرِهِ وَدُعَائِهِ وَاسْتِغْفَارِهِ» [۱۷۹].
«این آیات و نشانه‌ها که خدا آن را می‌فرستد، برای مردن و یا تولد هیچ فردی نیست، بلکه خدا از این طریق بندگان خود را بیم می‌دهد. پس در این مواقع، به ذکر و دعا و استغفار خدا بشتابید و فقط به او متوسل شوید».
همچنین پیامبر علیه الصلاة والسلام فرمودند: «إِنَّ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ آيَتَانِ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ، لا يَنْكَسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ وَلا لِحَيَاتِهِ، فَإِذَا رَأَيْتُمُوهُمَا، فَادْعُوا اللَّهَ وَصَلُّوا حَتَّى [يَنْجَلِيَ]» [۱۸۰].
«آفتاب وماه دو نشانه از نشانه‌های خداست و برای مردن و یا تولد هیچ کس گرفته نمی‌شود، پس اگر چنین اتفاقی روی داد، خداوند را دعا کنید و نماز بخوانید تا وقتی آشکار شود».
و می‌فرماید: «فَإِذَا رَأَيتُمْ ذَلِك، [فَادْعُوا] اللَّهَ، وَكبِّرُوا وَصَلُّوا وَتَصَدَّقُوا» [۱۸۱].
«اگر چنین شد، خداوند را دعا کنید و تکبیر بگویید و نماز بخوانید و صدقه بدهید».
«وقد أَمَرَ رسولُ اللهِ ج بِالْعَتَاقَةِ فِي كُسُوفِ الشَّمْسِ» [۱۸۲].
«و رسول الله ج امر فرمودند تا در موقع آفتاب گرفتگی، برده آزاد شود».
رسول الله ج در خطبه‌ی کسوف فرمودند: «إِنَّهُ قَدْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّكُمْ تُفْتَنُونَ فِي الْقُبُورِ قَرِيبًا أَوْ مِثْلَ فِتْنَةِ الْمَسِيحِ الدَّجَّالِ» [۱۸۳].
«به من وحی شده که نزدیک است در قبرهایتان بر شما فتنه آید یا فتنه‌ای مانند فتنه‌ی دجال».
[۱۷۸] قسمتى ازحدیث، استخراج بخارى، النكاح، باب: كُفران العشير وهو الزوج …، حدیث(۵۱۹۷) از عبد الله بن عباسب. [۱۷۹] قسمتى ازحدیث، استخراج بخارى، النكاح، باب: كُفران العشير وهو الزوج …، حدیث(۵۱۹۷) از عبد الله بن عباسب. [۱۸۰] بخارىّ، همان منبع و همان بابها، حدیث(۱۰۶۰) از مغیرة بن شعبةس. و مسلم، همان منبع و همان بابها، حدیث(۹۱۵) همچنین از اوست، با لفظ «ينكشف» در آخر آن. [۱۸۱] قسمتى ازحدیث، استخراج بخارىّ، الكسوف، باب: الصدقة في الكسوف، حدیث(۱۰۴۴) از عایشهل و در بعضی روایات بخارى، «فاذكروا» بدل از «فادعوا». [۱۸۲] بخارى، الكسوف، باب: من أحب العَتاقة في كسوف الشمس، حدیث(۱۰۵۴) از أسماءل. [۱۸۳] بخارى، الكسوف، باب: التعوذ من عذاب القبر في الكسوف، حدیث(۱۰۵۰). و مسلم، الكسوف، باب: ما عُرض على النبي ج في صلاة الكسوف. و لفظ از مسلم است. و لفظ بخارى این چنین: «ثم أمرهم أن يتعوذوا من عذاب القبر».