ریشهى گناه
«اولین گناه و نافرمانی که در آسمان انجام گرفت» [۱].
اولین گناه در آسمان حسادت ابلیس به آدم بود، آنگاه که خداوند به او فرمان داد برای آدم سجده نماید، بخاطر تکبر و غرور و خودخواهی سجده نبرد.
پس از آن، گناه آدم و حوا بود، آنگاه که خداوند به آنها دستور داد از ثمر درخت نخورند بـه تشویـق ابلیس - لعنت خدا بر او باد - از آن خوردند، سپس توبه کردند و خداوند توبه آنها را پذیرفت، و علت آن: «چون گناه، ترک فرمان در نزد خداوند از ارتکاب نهی بزرگتر است، بخاطر این آدم از خوردن درخت نهی شده بود، و خداوند توبه او را پذیرفت، و به ابلیس دستور داده بود برای آدم سجده ببرد و چون امتثال امر نکرد توبهاش مورد پذیرش قرار نگرفت [۲]، چون غالباً منشاء ارتکاب نهی، شهوت و نیار است، و منشاء ترک فرمان و امر، تکبر و خودخواهی است، و کسی که به اندازه ذرهای تکبر در قلبش باشد وارد بهشت نمیشود، اما کسی که بر توحید بمیرد گرچه زنا و دزدی نیز کرده باشد، وارد بهشت میشود» [۳].
پس هر کسی اوامر پروردگار مانند نماز و امثال آن را ترک کند، بیتردید در برابر خطر بزرگی قرار گرفته است.
[۱] کتاب ادب دنىا و دین، «۲۶۰»، تألىف ماوردى. [۲] ابلىس در واقع اصلاً توبه نکرد. وگرنه خداوند تواب و رحىم است، چون مىفرماید: ﴿وَإِنِّي لَغَفَّارٞ لِّمَن تَابَ وَءَامَنَ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا ثُمَّ ٱهۡتَدَىٰ٨٢﴾[طه: ۸۲]. «و من هرکه را توبه کند، و ایمان آورد، و عمل صالح انجام دهد، سپس هدایت شود، مىآمرزم!». [۳] کتاب الفوائد، «۲۵۰»، تألىف ابن قىم.