اغفال شدن به رحمت خداوند جهل است:
برخی مردم به رحمت خداوند اغفال میشوند، و تنها رحمت خداوند را مشاهده میکنند، و فراموش میکنند که خداوند (شدیدالعقاب) است.
ابوعمرو بن العلاء میگوید: فررزدق به نزد جماعتی که باهم درباره رحمت خداوند گفتگو میکردند نشست، و فررزدق از همه آنها امید و رجاء بیشتر داشت، به او گفتند: چرا به زنان پاکدامن تهمت میزنید؟ گفت: به من بگوئید اگر مانند نافرمانی پروردگار با پدر و مادرم انجام دهم آیا فکر میکنید آنها از ته دل دوست داشته باشند مرا به تنور مملو از آتش بیاندازند؟ گفتند: خیر، بلکه تو را عفو میکنند. گفت من به رحمت پروردگار از پدر و مادر بیشتر امیدوارم!
ابن جوزی در تعلیقی بر این قصه میگوید [۹۰]: این نادانی محض است، چون رحمت پروردگار بشیوه لطافت و ملایمت قلبی نیست، و اگر این طور بود پرندهای ذبح نمیگردید، و بچهای نمیمرد، و کسی وارد جهنم نمیشد، اشتباه فررزدق از دو جهت است:
۱- فررزدق فقط به جانب رحمت توجه کرده، و به عقاب و کیفر توجه نکرده است.
۲- فراموش کرده که رحمت فقط برای توبه کنندگان است چنانچه قرآن میفرماید: ﴿وَإِنِّي لَغَفَّارٞ لِّمَن تَابَ﴾[طه: ۸۲].
«و من برای کسی که توبه کند بسیار آمرزنده هستم».
و در آیه دیگر: ﴿وَرَحۡمَتِي وَسِعَتۡ كُلَّ شَيۡءٖۚ فَسَأَكۡتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ﴾[الأعراف: ۱۵۶].
«و رحمت و مهربانی من شامل هر چیزی است و کسانی که تقوا پیشه کنند رحمت من برای آنها حتمی و مخصوص آنهاست».
و امروزه اگر جوانی مرتکب گناهی میشود از برخی مردم شنیده میشود که میگویند: آنها جوان هستند، و خدا آمرزنده و مهربان است، و فراموش میکنند: که خدا شدید العقاب است.
****
[۹۰] تلبىس ابلىس، تألىف ابن جوزى، «ص: ۳۹۱، ۳۹۲».