چگونه خود را از فکر گناه محافظت می‌کنید؟
ابن قیم/می‌گوید [۸۵]: موارد زیر شما را از فکر گناه محافظت می‌کند:
۱- یقین داشتن به اینکه خداوند آگاه و ناظر قلب و عمل و فکر شماست.
۲- حیاء و شرم از خدا.
۳- شرم از اینکه پروردگار در - خاکی که برای شناخت و معرفت خویش آفریده - فکر گناه را در آن از شما مشاهده کند.
۴- رس از اینکه چنین فکری تو را از توجه و چشم خدا دور کند.
۵- ترس از اینکه چنین فکری محبت غیر خدا را در قلب ایجاد کند.
۶- ترس از اینکه چنین فکری تولید مثل کند و شراره آن گسترده شود، و هر چه ایمان و محبت خدا در دل است را بسوزاند.
۷- دانستن این که: فکر گناه مانند دانه‌های گندمی است که صیاد برای صید پرندگان روی زمین پخش می‌کند.
۸- دانستن این که: فکر پلید با فکر ایمان در یک قلب جمع نمی‌شوند، مگر اینکه یکی بر دیگری غالب می‌شود.
۹- دانستن این که: چنین فکرهای دریائی از دریای خیال است و ساحلی ندارد، و اگر وارد قلب شد غوطه‌ور و غرق می‌شود.
۱۰- دانستن این که: چنین فکری دره احمقان و آرزوی جاهلان است، و برای صاحبش جز پشیمانی چیزی بدنبال ندارد.
هنگامی که در چنین فکرهای – خدا نکرده –غرق شدی، به این قصه درباره انوشیروان – پادشاه فارس – گوش فرادهید:
روزی انوشیروان به قصد شکار از شهر بیرون رفت و شتابان پیش رفت، و از لشکر دور شد، و سخت تشنه شد، و به باغی رسید و وارد باغ شد، و کودکی آنجا بود به او گفت: ای پسر اناری به من بده، اناری به او داد، و انار را باز کرد و دانه‌های آن را خارج و فشار داد، آب زیادی از آن خارج شد و نوشید، آن انار او را شگفت‌زده کرد، تصمیم گرفت باغ را از صاحب آن بگیرید، سپس به کودک گفت: انار دیگری بده، و اناری دیگر به او داد، انار را فشار داد، آب ناچیزی از آن بیرون آمد و آن را نوشید و مزه تلخی داشت! انوشیروان گفت: ای پسر چرا انار این طور است؟ گفت: شاید پادشاه مملکت تصمیم به ظلم گرفته است و بخاطر شوم بودن ظلم انار این طور شده است، انوشیروان در دل از چنین تصمیمی پشیمان شد و توبه کرد، و به کودک گفت: انار دیگری بده، و اناری به او داد، انوشیروان مشاهده کرد که از انار نخستین بهتر است! گفت: ای پسر این چرا؟ گفت: شاید پادشاه مملکت توبه کرده باشد!
فخر رازی بر این قصه تعلیق گذاشته و گفته است: البته نام انوشیروان در دنیا به عدالت باقی مانده است حتی برخی از پیامبر صروایت می‌کنند که فرموده‌اند: «در زمان پادشاه عادل به دنیا آمده است» [۸۶].
امان! امان از گناه، بخصوص گناه خلوت‌نشینی، ثوبانس از پیامبر صروایت می‌کند که فرمودند: «برخی از امتم را می‌شناسم در روز قیامت اعمالی نیک مانند کوه‌های تهامه را با خود می‌آورند، خداوند آن را نابود می‌کند». ثوبانس گفت: یا رسول الله آن‌ها را معرفی کن؟ کی هستند؟ نکند ما از آن‌ها باشیم و بی‌خبریم، پیامبر صفرمود: «آن‌ها برادران شما و هم جنس شما هستند، و آنچه شما در آشکار انجام می‌دهید آن‌ها نیز انجام می‌دهند، ولی اگر در خلوت قرار می‌گیرند مرتکب گناه و معصیت می‌شوند» [۸۷].
ابودرداءس می‌گوید پیامبر صفرمودند: (انسان باید از نفرین قلبی مؤمنان – در حالی که بی‌خبرست – بیمناک باشد! سپس گفت: آیا می‌دانید چه کسی؟ عرض کردم خیر، فرمود: انسان در خلوتگاه گناه انجام می‌دهد، پروردگار کینه او را – در حالی که بی‌خبر است – در دل مؤمنان قرار می‌دهد) [۸۸].
بدین سبب ابن جوزی/ می‌گوید: «آگاه باش: از جمله بزرگ‌ترین بدبختی‌ها گول خوردن به سلامتی پس از گناه است، چون کیفر واقع می‌شود، و از بزرگ‌ترین کیفر و مجازات این است که انسان بی خبر است: در حالیکه گناه در ریشه دین و دل‌ها اثرگذار است- پناه به خدا -.
****
[۸۵] طریق الهجرتىن و باب السعادتىن، تألىف ابن قىم، «ص: ۱۷۶، ۱۷۵». [۸۶] تفسىر رازى، «۱/۲۴۴». [۸۷] به روایت ابن ماجه، «ج ۲، شماره حدیث ۱۴۱۸». [۸۸] جواب الکافى، تألىف ابن قىم، «ص: ۴۷».