فرقه۵- معطليه:
معطلیه گویند، عالم از زمانی که بوده، همینطور بوده، و همینطور هست و همینطور خواهد بود و خداوند نه در آن تغییر ایجاد کرده و نه تغییر شکل خواهد کرد و انسان نباید نگران دنیا و سرنوشت در آن باشد.
ما هیچ نه ایم و جمله ماییم
گاهی چوسگیم و گه همائیم
آنها که آنها که طلبکار خدائید
خدائید حاجت به طلب نیست شمائید شمائید
چیزی که کرده ایم گم از بهر چه جوئید
با خویشتن آئید، کجائید کجائید
حرفید و حروفید و کلامید و کتابید
جبرئیل و براقید و رسولید، شمائید
اهل سنت و جماعت گویند امکان ندارد جهان و هستی بدون مدبّر و اداره کننده باشد و اگر چیزی وجود دارد خداوند آن را آفریده و بنابی بانی محال است. و ازلی بودن و ابدی بودن تنها مختص خداست.