ضد توحید
مقابل توحید شرک است و آن بر سه قسم است:
۱- شرک اکبر که منافی اصل توحید است که خداوند آنرا جز با توبه نمیبخشد، وکسی که با این شرک از دنیا برود برای همیشه در دوزخ خواهد ماند. شرک اکبر این است که بنده در پرستش برای خداوند شریکی قرار دهد، که مثل خدا، او را بخواند و به سوی او قصد کند، بر او توکل کند، از او امید داشته باشد، او را دوست داشته باشد و از او بترسد. خداوند متعال میفرماید:
﴿إِنَّهُۥ مَن يُشۡرِكۡ بِٱللَّهِ فَقَدۡ حَرَّمَ ٱللَّهُ عَلَيۡهِ ٱلۡجَنَّةَ وَمَأۡوَىٰهُ ٱلنَّارُۖ وَمَا لِلظَّٰلِمِينَ مِنۡ أَنصَارٖ ٧٢﴾[المائدة: ۷۲]. «بی گمان کسی که به خداوند شرک آورد خداوند بهشت را بر او حرام میگرداند و جایگاهش آتش (دوزخ) است. و ستمکاران یاورانی ندارند».
۲- شرک اصغرکه منافی کمال توحید است و این شامل هر وسیله و سببی است که منجر به شرک اکبر میگردد و مثل قسم به غیر الله و ریای اندک.
۳- شرک خفی، که به نیتها و مقاصد مربوط میشود، یا همان شرک اصغر، چنانکه در شماره اول و دوم توضیح داده شد.
از محمود بن لبید ÷روایت است که رسول خداصفرمودند:
«إنَّ أَخْوَفَ مَا أَخَافُ عَلَيْكُمُ الشِّرْكُ الأَصْغَرُ. قَالُوا وَمَا الشِّرْكُ الأَصْغَرُ يَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ: الرِّيَاءُ» [۴]. «یقیناً بدترین چیزی که از آن بر شما میترسم شرک اصغر است. صحابه پرسیدند ای رسول خدا شرک اصغر چیست؟ فرمودند: ریا».
[۴] روایت احمد.