هشتم: میزان
میزان، حق است و ایمان آوردن به آن واجب است. و آن ترازویی است که خداوند متعال در روز قیامت برای وزن کردن اعمال بندگان نصب می‌کند تا اینکه بندگان را مطابق اعمالشان پاداش دهد.
میزان یا ترازوی اعمال چیزی است محسوس که دو پله و یک زبان دارد، که اعمال بندگان بوسیله آن وزن می‌شود یا دفتر‌های اعمال و یا خود عمل کننده وزن می‌شود، اما معیار سنگینی و سبکی خود عمل است، نه عمل کننده و نه دفاتر اعمال. لذا خداوند متعال می‌فرماید:
﴿وَنَضَعُ ٱلۡمَوَٰزِينَ ٱلۡقِسۡطَ لِيَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ فَلَا تُظۡلَمُ نَفۡسٞ شَيۡٔٗاۖ وَإِن كَانَ مِثۡقَالَ حَبَّةٖ مِّنۡ خَرۡدَلٍ أَتَيۡنَا بِهَاۗ وَكَفَىٰ بِنَا حَٰسِبِينَ ٤٧﴾[الأنبیاء: ۴۷]. «و در روز قيامت ترازوهاي درست را در ميان نهيم و كسي هيچ ستمي نبيند و اگر (عمل نيك و بد هر شخص) هم وزن دانة خردلي باشد، آن را (درميان) مي‌آوريم و ما حسابرسي را كفايت مي‌كنيم».
و می‌فرماید:
﴿فَمَن ثَقُلَتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡمُفۡلِحُونَ ٨ وَمَنۡ خَفَّتۡ مَوَٰزِينُهُۥ فَأُوْلَٰٓئِكَ ٱلَّذِينَ خَسِرُوٓاْ أَنفُسَهُم بِمَا كَانُواْ بَِٔايَٰتِنَا يَظۡلِمُونَ ٩﴾[الأعراف: ۸-۹].
«پس کسانی که کفّۀ نیکیهایشان گران شود، آنانند که رستگارند و هر کس که کفّۀ نیکی‌هایش سبک باشد، آنانند کسانی که به (سزای) انکار آیات ما به خویشتن زیان زدند».
رسول اللهصمی‌فرمایند:
«الطُّهُورُ شَطْرُ الإِيمَانِ وَالْحَمْدُ لِلَّهِ تَمْلأُ الْمِيزَانَ» [۴۰].
«پاکی و نظافت نصف ایمان است و کلمه «الحمدلله» میزان اعمال را پر می‌کند».
همچنین پیامبرصمی‌فرمایند:
«يوضع الـميزان يوم القيامة فلو وزن فيه السماوات والأرض لوسعت» [۴۱]. «در روز قیامت میزان اعمال نصب می‌شود -آنقدر بزرگ است که- که اگر آسمان و زمین در آن وزن شود ظرفیت آنرا دارد».
[۴۰] روایت مسلم. [۴۱] روایت حاکم.