ویژگیهای صراط:
از صفات پل صراط این است که از شمشیر تیزتر و از مو باریک تر است، جز کسی که خدا او را ثابت قدم بدارد کسی نمیتواند خودش را حفظ کند، کما اینکه صراط تاریک است، امانت و صله رحم (یعنی باخویشاندان رابطه نیکو داشتن) میآیند و در دو طرف صراط میایستند تا اینکه گواهی دهند که چه کسی آنها را رعایت کرده و چه کسی ضایعشان کرده است. چنانکه خداوند متعال میفرماید:
﴿وَإِن مِّنكُمۡ إِلَّا وَارِدُهَاۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ حَتۡمٗا مَّقۡضِيّٗا ٧١ ثُمَّ نُنَجِّي ٱلَّذِينَ ٱتَّقَواْ وَّنَذَرُ ٱلظَّٰلِمِينَ فِيهَا جِثِيّٗا ٧٢﴾[مریم: ۷۱-۷۲].
«وکسی از شما نیست مگر آنکه بر آن گذر خواهد کرد این (وعده) بر پروردگارت قضای شدنی است. سپس پرهیزگاران را رهایی میبخشیم و ستمگاران را -از پای درآمده- در آنجا واگذاریم».
رسول اللهصمیفرمایند:
«وَيُضْرَبُ الصِّرَاطُ بَيْنَ ظَهْرَىْ جَهَنَّمَ فَأَكُونُ أَنَا وَأُمَّتِى أَوَّلَ مَنْ يُجِيزُ» [۴۳]. «پل صراط در وسط دوزخ نصب میشود من و امتم اولین کسانی خواهیم بود که از آن عبور میکنیم».
همچنین پیامبرصمیفرماید:
«ويضرب جسر جهنم فأكون أول من يجيزه ودعاء الرسل يومئذ اللهم سلم سلم» [۴۴]. «و پل صراط بر روی دوزخ نصب میگردد و من اولین کسی خواهم بود که از آن عبور میکنم دعای پیامبران در آنروز این است که خدایا! حفاظت فرما، حفاظت فرما».
ابو سعید خدری ÷میفرماید:
«بلغني أن الجسر أدق من الشعر وأحدّ من السيف» [۴۵]. «به من چنین رسیده است که پل(یا صراط) از مو باریک تر و از شمشیر تیز تر است».
و رسول گرامیصمیفرمایند:
«وَتُرْسَلُ الأَمَانَةُ وَالرَّحِمُ فَتَقُومَانِ جَنَبَتَىِ الصِّرَاطِ يَمِينًا وَشِمَالاً فَيَمُرُّ أَوَّلُكُمْ كَالْبَرْقِ. قَالَ قُلْتُ بِأَبِى أَنْتَ وَأُمِّى أَىُّ شَىْءٍ كَمَرِّ الْبَرْقِ قَالَ « أَلَمْ تَرَوْا إِلَى الْبَرْقِ كَيْفَ يَمُرُّ وَيَرْجِعُ فِى طَرْفَةِ عَيْنٍ ثُمَّ كَمَرِّ الرِّيحِ ثُمَّ كَمَرِّ الطَّيْرِ وَشَدِّ الرِّجَالِ تَجْرِى بِهِمْ أَعْمَالُهُمْ وَنَبِيُّكُمْ قَائِمٌ عَلَى الصِّرَاطِ يَقُولُ رَبِّ سَلِّمْ سَلِّمْ حَتَّى تَعْجِزَ أَعْمَالُ الْعِبَادِ حَتَّى يَجِىءَ الرَّجُلُ فَلاَ يَسْتَطِيعُ السَّيْرَ إِلاَّ زَحْفًا - قَالَ - وَفِى حَافَتَىِ الصِّرَاطِ كَلاَلِيبُ مُعَلَّقَةٌ مَأْمُورَةٌ بِأَخْذِ مَنْ أُمِرَتْ بِهِ فَمَخْدُوشٌ نَاجٍ وَمَكْدُوسٌ فِى النَّارِ» [۴۶]. «و امانت و صله رحم فرستاده میشوند و بر دو طرف راست و چپ (صراط) میایستند، اولین شما مانند برق عبور میکند، سپس مانند باد، سپس مانند عبور پرنده و پیاده تیز رفتار، هر کسی مطابق عملش پاداش داده میشود و پیامبرتان در حالیکه بر (صراط) ایستاده میفرماید: پروردگارا! سلم سلم (حفاظت بفرما حفاظت بفرما) تا سر انجام اعمال بندگان عاجز میماند (که کسی نمیتواند در روشنی عملش عبور کند) و شخص میآید اما جز با سینه خیز توانایی رفتن ندارد، و فرمودند: در دو طرف صراط چنگکهایی آویزان است که مأمورند هر کسی را که به آنان دستور برسد بگیرند».
[۴۳] صحیح مسلم. [۴۴] متفق علیه. [۴۵] صحیح مسلم. [۴۶] صحیح مسلم : کتاب الإیمان، الحدیث رقم ۳۲۹، (۱۹۵)