ب: علامات کبری
یا نشانههای بزرگ، نشانههایی هستند که اندکی پیش از قیام قیامت ظاهر میشود و گویا آژیر خطرند که آغاز قیامت را اعلان میکنند، تعداد این علامات ده تاست که هیچکدام از آنها تاکنون تحقق نیافته است. از جمله:
خروج مهدی، خروج دجال، نزول حضرت عیسی÷از آسمان به عنوان حاکم عادل که صلیب را میشکند و دجال و خنزیر را میکشد، جزیه را منسوخ میکند و به شریعت اسلام حکم میکند. و یأجوج و مأجوج که ظاهر شدند، علیه آنها دعا میکند، و سرانجام آنها میمیرند و سه تا خسوف پدید میآید، یکی در مغرب یکی در مشرق و یکی در جزیره العرب و دخان که عبارت از دودی عظیم است که از آسمان فرود میآید و مردم را میپوشاند و بلند شدن قرآن از زمین به آسمان، طلوع خورشید از مغرب و خروج دابه، و خروج آتش بزرگی از عدن (یمن) که مردم را به سوی شام سوق میدهد. این آخرین علامت از علامات بزرگ قیامت است.
امام مسلم از حذیفه بن أسید الغفاری ÷روایت میکند که گفت: در حالی که ما داشتیم با هم گفتگو میکردیم ناگهان پیامبرصحاضر شدند و فرمودند درباره چه گفتگو میکنید، گفتیم درباره قیامت، فرمودند:
«إِنَّهَا لَنْ تَقُومَ حَتَّى تَرَوْا قَبْلَهَا عَشْرَ آيَاتٍ» [۲۶].
«قیامت بر پا نخواهد شد تا اینکه قبل از آن ده نشانه را ببینید».
از جمله: «دخان»، «دجال»، «دابه»، «طلوع خورشید از مغرب»، « نزول حضرت عیسی»، «یاجوج و ماجوج»، «سه تا خسوف» و «آتش که از یمن بیرون آمده» و مردم را به سوی میدان محشر سوق میدهد، را ذکر فرمودند. همچنین پیامبرصمیفرمایند:
«يخرج في آخر أمتي الـمهدي يُسقيه الله الغيث وتخرج الأرضَ نباتها ويُعطي الـمالُ صِحاحاً وتكثر الـماشية، وتعظم الأمة يعيش سبعاً او ثمانياً يعني حججاً». «درآخر امت من مهدی خواهد آمد، که با آمدن او خداوند باران زیاد خواهد بارانید و مال صحیح و بدون عیب داده میشود و زمین گیاهانش را خواهد رویانید، و حیوانات حلال گوشت زیاد خواهد شد، و امت نیرومند خواهد گردید، او هفت یا هشت سال عمر خواهد کرد».
در روایات آمده است که این علامات همانند دانههای تسبیح که ردیف هستند، پی در پی خواهد آمد، یکی که ظاهر شد دیگری نیز ظاهر خواهد شد، هر گاه تمام این علامات تحقق یافت به مشیت و اجازۀ خدا، قیامت بر پا شده است.
مقصود از قیامت روزی است که مردم با اراده پروردگارشان از قبرهایشان بیرون میآیند تا اینکه محاسبه شوند، نیکوکاران پاداش و بدکاران عذاب میبینند، چنانکه خداوند متعال میفرماید:
﴿يَوۡمَ يَخۡرُجُونَ مِنَ ٱلۡأَجۡدَاثِ سِرَاعٗا كَأَنَّهُمۡ إِلَىٰ نُصُبٖ يُوفِضُونَ ٤٣﴾[المعارج: ۴۳]. «روزی که از گورها شتابان بیرون آیند گویی که آنان به سوی نشانهای میدوند».
روز قیامت در قرآن کریم باچندین نام ذکر گردیده است. از جمله: قیامت – قارعه - يوم الحساب - يوم الدين - الطامّه - الواقعة - الحاقّة - الصاخّة - الغاشية - وغیره. چنانکه خداوند متعال میفرماید:
يوم القيامة:
﴿لَآ أُقۡسِمُ بِيَوۡمِ ٱلۡقِيَٰمَةِ ١﴾[القیامة: ۱]. «به روز قیامت سوگند یاد میکنم».
القارعة:
﴿ٱلۡقَارِعَةُ ١ مَا ٱلۡقَارِعَةُ ٢﴾[القارعة: ۱-۲]. «فروکوبنده (آن) فروکوبنده چیست».
یوم الحساب:
﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ يَضِلُّونَ عَن سَبِيلِ ٱللَّهِ لَهُمۡ عَذَابٞ شَدِيدُۢ بِمَا نَسُواْ يَوۡمَ ٱلۡحِسَابِ ٢٦﴾[ص: ۲۶].
«بیگمان آنان که از راه خدا گمراه میشوند، به (سزای) آنکه روز حساب را فراموش کردند، کیفری سخت (در پیش) دارند».
يوم الدين:
﴿وَإِنَّ ٱلۡفُجَّارَ لَفِي جَحِيمٖ ١٤ يَصۡلَوۡنَهَا يَوۡمَ ٱلدِّينِ ١٥﴾[الانفطار: ۱۴-۱۵].
«و بدکاران در دوزخند. روز جزا به آن درآیند».
الطامة:
﴿فَإِذَا جَآءَتِ ٱلطَّآمَّةُ ٱلۡكُبۡرَىٰ ٣٤﴾[النازعات: ۳۴]. «پس هنگامی که رستاخیز بزرگ فرا رسد».
الواقعة:
﴿إِذَا وَقَعَتِ ٱلۡوَاقِعَةُ ١﴾[الواقعة: ۱]. «(به یاد آر) هنگامی که قیامت واقع شود».
الحاقة:
﴿ٱلۡحَآقَّةُ ١ مَا ٱلۡحَآقَّةُ ٢﴾[الحاقة: ۱-۲]. «حاقه، حاقه چیست؟».
الصاخة:
﴿فَإِذَا جَآءَتِ ٱلصَّآخَّةُ ٣٣﴾[عبس: ۳۳]. «پس هنگامی که آن بانگ گوش فرسا در رسد».
الغاشية:
﴿هَلۡ أَتَىٰكَ حَدِيثُ ٱلۡغَٰشِيَةِ ١﴾[الغاشیة: ۱].
«آیاخبرِ (قیامتِ) فرا گیر به تو رسیده است».
[۲۶] صحیح مسلم.