رجال شیعه در ترازوی قضاوت

(۴) الاستبصار

این کتاب نیز نوشته طوسی است و چهارمین کتاب آن‌هاست.

و در مورد کتب اربعه، سید محمد صادق الصدر گفته که: «چیزی که شایان توجه می‌باشد و باید مد نظر قرار گیرد، این است که اهل تشیع همگی بر این عقیده‌اند که کتب اربعه کاملاً موثق و معتبر می‌باشند و قائل به صحت تمامی روایات موجود در آن می‌باشند، با این وجود نام «صحاح» را بر کتاب‌هایشان نگذاشته‌اند آنچنان که برادران اهل سنتشان چنین کرده‌اند، چرا که صحیح در نظر اهل تشیع با توجه به اصطلاح اهل حدیث عبارت است از سلسله‌ی رجال حدیثی که همه آن‌ها معتقدند به امامان باشند و عادل باشند و بدین لحاظ برای ما ممکن نیست که از کتب اربعه با عنوان صحاح یاد کنیم، چرا که در آن‌ها هم حدیث صحیح است و هم حسن و هم موثق.

بر اساس گفته‌های این شیعه، ملاحظه می‌کنیم که:

۱) این کتاب‌ها در نظر اهل تشیع کاملاً از احادیث ضعیف و موضوع خالی می‌باشند، چرا که احادیث موجود در آن‌ها بر اساس گفته‌ی صدر به سه دسته تقسیم می‌شوند که عبارتند از: صحیح و حسن و موثق.

۲) اهل تشیع کاملاً پیرو هوا و هوس و گرایشاتی پلید هستند. اگر حدیثی را ببینند که صحیح باشد و راوی آن امامیه باشد، اما مخالف با هوی و هوس آن‌ها باشد، آن حدیث ر حمل بر تقیه می‌کنند و اگر حدیثی را ببینند که موثق است اما مخالف مذهب آنان است، می‌گویند راوی این حدیث از میان عامه‌ی مردم می‌باشد، ولی اگر آن حدیث موثق باشد و موافق هوی و هوس آنان باشد، آن حدیث را قبول می-کنند.

۳) همانا کتاب کافی‌ای که می‌گویند موثق‌ترین و مطمئن‌ترین و بهترین کتاب آنان است، پر است از روایاتی که مؤید وقوع تحریف در قرآن هستند و نیز روایاتی که در مورد امامان به غلو پرداخته است.

اهل تشیع دارای کتاب‌های دیگری هستند که اهمیت آن‌ها کمتر از کتب اربعه نیست، از جمله:

عیون الأخبار ـ معانی الأخبار ـ إکمال الدین ـ الخصال ـ الأمالی ـ التوحید ـ ثواب الأعمال ـ عقاب الأعمال ـ علل الشرایع. تمامی این کتاب‌ها از آن «الصدوق» صاحب کتاب «من لا یحضره الفقیه» است. بصائر الدرجات از محمدبن حسن الصفار ـ الإرشاد ـ الإختصاص ـ أوائل المقالات، که این‌ها نیز نوشته یکی از بزرگان آن‌ها به نام محمدبن محمدبن نعمان، ملقب به المفید است.

المجالس و الأخبار از شیخ فرقه‌ی آن‌ها، طوسی و کتاب‌هایی دارند که در برگیرنده‌ی کتب اربعه می‌باشد، مانند کتاب «الوافی» از محسن فیض کاشانی که هر ۴ کتاب را در خود دارد.

و سائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشیعه از محمدبن حسن حر عاملی که شامل کتب اربعه و کتاب‌های دیگری می‌باشد. مستدرک الوسائل از محمد تقی نوری طبرسی، صاحب کتاب «فصل الخطاب في اثبات تحریف کتاب رب الأرباب».