کشیدن تصویر:
کشیدن تصویر حیوانات بر روی لباس، دیوار، کاغذ و غیره حرام و ناجایز است.
عبدالله بن مسعودسمیگوید: پیامبر جفرمودند: «شدیدترین عذاب روز قیامت از آن صورتگران خواهد بود» [۱۲۷].
ابوهریرهسمیگوید: پیامبر جفرمودند: «خداوند متعال میفرماید: چه کسی ظالمتر است از آن که به ایجاد مخلوقی همانند مخلوق من اقدام نموده است (اگر توانایی دارند) پس حبه و دانهای و یا مورچهای ریز خلق کنند» [۱۲۸].
عبدالله بن عباسسمیگوید، پیامبر جفرمودند: «هر صورتگری در جهنم است، و به ازای هر تصویری که کشیده است، به او جانی داده میشود و همگی در جهنم عذاب میبینند، ابن عباسسفرمودند: اگر چارهای جز تصویر کشیدن نداری، درختان و اشیای بیجان را به تصویر بکش» [۱۲۹].
این حدیث بر حرمت کشیدن تصویر جاندار، انسان و حیوانات دیگر دلالت دارند به تصویرکشیدن حیوانات به هر وجه ممکن اعم از چاپ، ترسیم، کندهکاری و نقشانداختن، تراشکاری و قالبگیری، حرام و ناجیز میباشد، و احادیث وارده این امور را نیز شامل میگردد.
مسلمان باید دستورات شرعی را با جان و دل بپذیرد و در مقابل آن تسلیم باشد، و به مجادله نپردازد، و نگوید که من این تصاویر را نمیپرستم، و سجده نمیکنم! اگر با دیده بصیرت و تأمل به مفاسدی که از رواجیافتن عکس و تصویر در این دوران پدید آمده، بیندیشیم، حکمت و فلسفه تحریم تصویر در شریعت اسلامی را در خواهیم یافت. آری، تصاویر عامل فسادی بزرگ و تحریک غرایز جنسی و برانگیختن شهوت و بلکه سبب ارتکاب جرایمی بیشمار و فحشا و بیعفتی است.
برای هیچ مسلمانی شایسته نیست که در منزل خود عکس و تصاویر انسان و یا حیوانی را نگهداری کند، زیرا این امر سبب میگردد که فرشتگان رحمت از ورود به آن منزل امتناع ورزند، پیامبر جفرمودند: «فرشتگان در خانهای که در آن سگ و تصویر باشد وارد نخواهند شد» [۱۳۰].
در بسیاری از خانههای مسلمانان مجسمهها و تندیسهایی از انسانها و حیوانات و بسا از معبودان کفار یافته میشود که به عنوان عتیقه، اذین و دکور از آنها نگهداری میگردد، حرمت نگهداری این تندیسها و همچنین تصاویر قابشده روی دیوارها نصب شده به مراتب از تصاویر دیگر شدیدتر است، زیرا به آنها تعظیم میشود و گاه و بیگاه غمها و اندوهها و حوادث تلخ و ناگواری را برای ما تازهتر میگردانند و گاه انسان به آنها فخر و مباهات میورزد، و این که برخی میگویند این عکسها و تصاویر را برای یادگاری نگهداری میکنند سخنی منطقی و قابل قبول نیست، زیرا یاد و خاطره حقیقی و صادق عزیران و دوستان از دست رفته، در قلب جای دارد که براساس آن برای گذشتگان دعای مغفرت و رحمت میشود. بنابراین، باید تا حد امکان برای از بینبردن عکسها و مجسمهها کوشید، مگر عکسهایی که محو آنها دشوار باشد مانند تصاویری که در بعضی کتابهای مراجع و قاموسها وجود دارد و تصاویر مورد نیاز برای مدارک شخصی اشکالی ندارد، و برخی از علما تصاویری که بر فرشها نقش شده و پایمال میگردد بلامانع و مباح میدانند، البته تا جایی که ممکن است باید از تصاویر و عکسها پرهیز نمود: ﴿فَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ مَا ٱسۡتَطَعۡتُمۡ﴾[التغابن: ۱۶]. «پس تا [حدی] که میتوانید از خداوند پروا بدارید».
[۱۲۷] فتح الباری: ۱۰/ ۳۸۲. [۱۲۸] فتح الباری: ۱۰/ ۳۸۵. [۱۲۹] مسلم: ۳/ ۱۶۷۱. [۱۳۰] فتح الباری: ۱۰/ ۳۸۰.