مادر مؤمنان عائشهب:
امام ذهبی/در «سیر أعلام النبلاء» (۲/۱۴۰) دربارهٔ وی میگوید: «... پیامبرصبا دوشیزهای غیر از وی ازدواج نفرمود و هیچ زنی را مانند او دوست نداشت و زنی را در امت محمدصو بلکه در تمامی زنان، عالمتر از او نمیشناسم».
همچنین در سیر أعلام النبلاء (۲/۱۸۱) از علی بن أقمر روایت میکند که گفت: «هر گاه مسروق از عائشهلروایت مینمود میگفت: صدیقه دختر صدیق، محبوبِ حبیب الله، مبرا شده از بالای هفت آسمان مرا حدیث گفت پس سخنش را دروغ نمیپندارم».
ابن قیم در جلاء الأفهام (ص: ۳۵۱ ـ ۳۵۵) تعدادی از ویژگیهای او را ذکر کرده است که خلاصهٔ آن چنین است: «او محبوبترین شخص نزد رسول اللهصبود و با دوشیزهای غیر از او ازدواج نکرد و گاهی وحی بر پیامبر نازل میشد در حالی که در لحاف او بود و هنگامی که آیهٔ تخییر نازل شد از وی آغاز نموده و او را مخیر نمود پس وی الله و رسولش را برگزید و بقیه همسرانش به وی اقتدا کردند و اینکه الله او را از تهمتی که اهل افک بر او زدند مبرا دانست و دربارهٔ پاکی و برائت او وحیای نازل نمود که تا قیامت در محرابها و نمازهای مسلمانان خوانده میشود و گواهی داد که وی از زنان پاک است و به او وعدهٔ آمرزش و روزی گرامی داد.
او با وجودِ این جایگاه بلند در برابر الله فروتنی کرده و میگفت: «خودم را کوچکتر از آن میدانستم که الله دربارهٔ من قرآنی نازل کند که تلاوت شود»؛ هنگامی که برای بزرگان صحابه مشکلی در دین پیش می امد از او درخواست فتوی میکردند و پاسخش را نزد وی مییافتند. از فضایل دیگرش اینکه رسول اللهصدر خانهٔ او و در نوبت او و در آغوش او وفات یافته و در خانهٔ وی دفن شد. پیش از اینکه با وی ازدواج کند فرشته (جبریل) تصویر او را در پارچهای از حریر به وی نمایاند، و پیامبر فرمود: اگر از جانب الله باشد به انجامش میرساند. مردم سعی میکردند روزی که پیامبر در خانهٔ اوست هدیههایشان را برایش ببرند پس هدیههایی که پیامبر آن را دوست داشت، در منزل محبوبترین زنانش -الله از همهٔ آنان خشنود باشد- به وی تقدیم میکردند».