فصل سوم: فضایل اهل بیت در قرآن کریم:
الله عزوجل می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ قُل لِّأَزۡوَٰجِكَ إِن كُنتُنَّ تُرِدۡنَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيۡنَ أُمَتِّعۡكُنَّ وَأُسَرِّحۡكُنَّ سَرَاحٗا جَمِيلٗا ٢٨ وَإِن كُنتُنَّ تُرِدۡنَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَٱلدَّارَ ٱلۡأٓخِرَةَ فَإِنَّ ٱللَّهَ أَعَدَّ لِلۡمُحۡسِنَٰتِ مِنكُنَّ أَجۡرًا عَظِيمٗا ٢٩ يَٰنِسَآءَ ٱلنَّبِيِّ مَن يَأۡتِ مِنكُنَّ بِفَٰحِشَةٖ مُّبَيِّنَةٖ يُضَٰعَفۡ لَهَا ٱلۡعَذَابُ ضِعۡفَيۡنِۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٗا ٣٠ ۞وَمَن يَقۡنُتۡ مِنكُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَتَعۡمَلۡ صَٰلِحٗا نُّؤۡتِهَآ أَجۡرَهَا مَرَّتَيۡنِ وَأَعۡتَدۡنَا لَهَا رِزۡقٗا كَرِيمٗا ٣١ يَٰنِسَآءَ ٱلنَّبِيِّ لَسۡتُنَّ كَأَحَدٖ مِّنَ ٱلنِّسَآءِ إِنِ ٱتَّقَيۡتُنَّۚ فَلَا تَخۡضَعۡنَ بِٱلۡقَوۡلِ فَيَطۡمَعَ ٱلَّذِي فِي قَلۡبِهِۦ مَرَضٞ وَقُلۡنَ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا ٣٢ وَقَرۡنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجۡنَ تَبَرُّجَ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِ ٱلۡأُولَىٰۖ وَأَقِمۡنَ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتِينَ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَطِعۡنَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓۚ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُذۡهِبَ عَنكُمُ ٱلرِّجۡسَ أَهۡلَ ٱلۡبَيۡتِ وَيُطَهِّرَكُمۡ تَطۡهِيرٗا ٣٣ وَٱذۡكُرۡنَ مَا يُتۡلَىٰ فِي بُيُوتِكُنَّ مِنۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ وَٱلۡحِكۡمَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا﴾[الأحزاب: ۲۸-۳۴] «اى پیامبر، به همسرانت بگو: اگر زندگى دنیا و زیور آن را مىخواهید، بیایید هدایایى به شما بدهم و شما را به شیوهاى نیکو رها سازم. ۲۸ و اگر مشتاق خدا و رسولش و سراى آخرت هستید، خدا براى نیکوکارانِ شما پاداشى بزرگ آماده کرده است. ۲۹ اى همسرانِ پیامبر، هرکه از شما مرتکب گناه آشکارى گردد، [از آنجا که بازتاب سوئى در اجتماع خواهد داشت] مجازات او دوچندان خواهد بود و این بر خدا آسان است. ۳۰و [متقابلاً] هرکه از شما فرمانبردار خدا و رسولش باشد و به شایستگى عمل کند، پاداش او را [نیز] دوبرابر خواهیم داد، و روزى فاخر برایش فراهم کنیم. ۳۱ اى همسران پیامبر، اگر پروا داشته باشید، [مقام والایى خواهید داشت، به گونهاى که] هم سطح هیچ یک از [سایر] زنان نخواهید بود، پس در گفتار ناز و نرمش به کار نبرید که بیماردل به طمع افتد و به شیوهاى شایسته سخن گویید. ۳۲ در خانههاى خود آرام گیرید و همچون جلوه گرىِ جاهلیتِ پیشین جلوه گرى نکنید و نماز برپا دارید و زکات بدهید و از خدا و رسولش اطاعت کنید؛ ]صدور این دستورات] فقط [از آن جهت است که] خدا مىخواهد پلیدى را از شما خانواده رسالت دور نگاه دارد و شما را [از هر عیبى] پاک و منزّه گرداند؛ ۳۳ و از آیات خدا و دانشِ توأم با بینش که در خانههاى شما خوانده مىشود، یاد کنید؛ که خدا باریک بین و آگاه است»
این سخن خداوند متعال: ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُذۡهِبَ عَنكُمُ ٱلرِّجۡسَ أَهۡلَ ٱلۡبَيۡتِ وَيُطَهِّرَكُمۡ تَطۡهِيرٗا﴾[الاحزاب: ٣٣] «همانا خدا مىخواهد پلیدى را از شما خانواده رسالت دور نگاه دارد و شما را [از هر عیبى] پاک و منزّه گرداند» بیانگر فضیلت خویشاوندی با رسول اللهصاست، یعنی همان کسانی که زکات بر آنها حرام است، به ویژه همسران و فرزندان پیامبرصچنانکه گذشت.
این آیات بیانگر فضایل دیگری از فضایل همسران پیامبرصمی‌باشد که اولین آنها: این است که آنان میان انتخاب دنیا و زینت‌های آن و انتخاب الله و پیامبرش و سرای واپسین مخیر شدند، و الله و پیامبرش و سرای واپسین را برگزیدند؛ خداوند از آنها راضی باد و آنها را خوشنود سازد.
این سخن خداوند: ﴿وَأَزۡوَٰجُهُۥٓ أُمَّهَٰتُهُمۡۗ﴾[الأحزاب: ٦] «و همسران او مادران آنان هستند» همچنین بیانگر فضیلت و برتری آنها است، چرا که خداوند آنها را مادران مؤمنان توصیف نموده است.
اما قول صحیح دربارهٔ مفهوم این سخن خداوند عزوجل: ﴿قُل لَّآ أَسَۡٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًا إِلَّا ٱلۡمَوَدَّةَ فِي ٱلۡقُرۡبَىٰۗ﴾[الشوری: ٢٣] «بگو: از شما پاداشى بر رسالتم نمىخواهم، جز [رعایتِ] مودّت خویشاوندى » این است که مراد از آن طایفه‌های قریش است، همانگونه که در صحیح بخاری (۴۸۱۸) از عبدالله بن عباسبروایت شده است.
امام بخاری می‌گوید: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَبْدِ الْمَلِك بْنِ مَیسَرَةَ، قَالَ: سَمِعْتُ طَاوُسًا، عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِی اللَّهُ عَنْهُمَا، أَنَّهُ سُئِلَ عَنْ قَوْلِهِ: ﴿إِلَّا ٱلۡمَوَدَّةَ فِي ٱلۡقُرۡبَىٰۗ﴾، فَقَالَ سَعِیدُ بْنُ جُبَیرٍ: قُرْبَى آلِ مُحَمَّدٍ ـ جـ فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: عَجِلْتَ إِنَّ النَّبِی ـ جـ لَمْ یکنْ بَطْنٌ مِنْ قُرَیشٍ إِلَّا کانَ لَهُ فِیهِمْ قَرَابَةٌ، فَقَالَ: «إِلَّا أَنْ تَصِلُوا مَا بَینِی وَبَینَکمْ مِنَ الْقَرَابَةِ»یعنی: محمد بن بشار ما را حدیث گفت که محمد بن جعفر ما را حدیث گفت که شعبه ما را حدیث گفت از عبدالملک بن میسره که گفت: از طاوس شنیدم که از ابن عباس روایت کرده که: او دربارهٔ سخن خداوند: ﴿إِلَّا ٱلۡمَوَدَّةَ فِي ٱلۡقُرۡبَىٰۗ﴾پرسیده شد پس سعید بن جبیر گفت: قربی، آل محمدصاست؛ ابن عباس گفت: شتاب کردی؛ هیچ یک از طایفه‌های قریش نیست مگر اینکه با پیامبر خویشاوندی دارد. پس گفت: (پاداشی از شما نمی‌خواهم) مگر اینکه خویشاوندی میان من و خودتان را پیوسته دارید».
ابن کثیر در تفسیر این آیه می‌گوید: «یعنی ای محمد به مشرکان و کفار قریش بگو: در مقابل این ابلاغ و دلسوزی‌ام نسبت به شما،درخواست مالی ندارم و تنها از شما می‌خواهم که شر خود را از من باز دارید و بگذارید من پیام‌های پروردگارم را ابلاغ کنم، اگر مرا یاری نمی‌کنید به خاطر قرابتی که میان من و شما وجود دارد آزارم نرسانید» سپس روایتی سابق را از ابن عباس می‌آورد.
اما اختصاص دادن ﴿ٱلۡقُرۡبَىٰۗ﴾در این آیه به فاطمه و علیبو خاندان آنها توسط برخی از اهل هوی و هوس، نا درست است؛ زیرا این آیه مکی است و ازدواج علی با فاطمهبدر مدینه بوده است.
ابن کثیر/می‌گوید: «اینکه ذکر شود آیه در مدینه نازل شده، بعید است، زیرا آیه مکی است و در آن هنگام فاطمهلهیچ فرزندی نداشته است؛ زیرا وی پس از غزوهٔ بدر و در سال دوم هجری با علی سازدواج نمود و حقیقت آن تفسیری است که دانشمند این امت و مفسر قرآن، عبدالله بن عباسبنموده است، چنانکه امام بخاری آن را روایت کرده است».
سپس روایاتی از سنت و گفتار ابوبکر و عمربدر بیان فضل اهل بیت پیامبرصرا بیان می‌کند.
***