برخی از نمونههای نفاق اصغر
۱- دروغ.
۲- پیمان شکنی.
۳- خیانت.
۴- خلف وعده.
۵- فجور [۱٧]در دشمنی.
دلیل آن سخن رسول الله ـ جـ که: «نشانۀ منافق سه چیز است: هرگاه سخن گوید دروغ میگوید، و هرگاه وعده دهد خلاف میکند، و هرگاه امین شمرده شود خیانت کند» و در روایت دیگر: «و اگر پیمان بست، پیمان شکنی میکند، و اگر دشمنی ورزید فجور میورزد». [۱۸]
همینطور حضور نیافتن بدون عذر شرعی در نماز جماعتِ صبح و عشاء، زیرا رسول الله ـ جـ میفرماید: «سنگینترین نماز برای منافقان، نماز عشاء و نماز فجر است، و اگر میدانستند در این دو [نماز] چه [پاداش و منزلتی] هست، حتی سینه خیز در آن حاضر میشدند». [۱٩]
[۱٧] فجور در دشمنی یعنی زیر پا گذاشتن حق. منظور فحش و ناسزا و بهتان است. [۱۸] به روایت بخاری در باب «علامات المنافق» (۳۳) و مسلم در کتاب الإیمان، باب «بیان خصال المنافق» (۲۱۹). [۱٩] به روایت بخاری در کتاب الصلاة، باب «فضل العشاء في الجماعة» (۶۵۶) و مسلم در کتاب المساجد و کتاب مواضع الصلاة، باب «فضل صلاة الجماعة وبیان التشدید في التخلف عنها» (۱۰۴۱).