اساس مشروعیت حج
نصوص کتاب و سنت دال بر فرض بودن حج است و امت نیز بر آن اجماع کرده‌اند.
از جمله دلایل آن در قرآن این سخن خداوند متعال است که می‌فرماید:
﴿وَلِلَّهِ عَلَى ٱلنَّاسِ حِجُّ ٱلۡبَيۡتِ مَنِ ٱسۡتَطَاعَ إِلَيۡهِ سَبِيلٗاۚ وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ ٩٧﴾[آل عمران: ٩٧].
(و برای الله حج خانه [ی کعبه] بر عهدۀ مردم است [بر] کسی که بتواند به سوی آن راه یابد و هرکه کفر ورزد یقینا الله از جهانیان بی‌نیاز است).
و از جمله ادلۀ آن در سنت، حدیث عبدالله بن عمر ـ بـ است که پیامبر ـ جـ فرمودند: «اسلام بر پنج [اساس] بنا شده است...» و از جملۀ آن حج را نام بردند. [۱٧۰]
همچنین حدیث ابی‌هریره ـ سـ که گفت: رسول خدا ـ جـ برای ما خطبه نمود و فرمود: «ای مردم، همانا الله حج را بر شما فرض نمود، پس حج را به جای آورید». مردی پرسید: آیا هر سال ای پیامبر خدا؟ رسول الله ـ جـ چیزی نگفت، تا آنکه آن مرد سه بار سؤال خود را تکرار کرد؛ پس فرمود: «اگر می‌گفتم بله، واجب می‌شد نمی‌توانستید». [۱٧۱]و ادلۀ کتاب و سنت در این باره بسیار است.
اجماع: اجماع امت بر فرض بودن حج را بسیاری از علما نقل کرده‌اند، از جمله کاشانی در بدائع الصنائع [۱٧۲]و ابن قدامه در مغنی. [۱٧۳]
[۱٧۰] تخریج آن گذشت. [۱٧۱] مسلم در کتاب الحج، باب فرض الحج والعمرة مرة في العمر (۳۳۲۲). [۱٧۲] بدائع الصنائع (۲/ ۱۱۸). [۱٧۳] المغني (۵/ ۶).