نگاهی به عقاید شیعه

عقیدۀ روافض دربارۀ متعه و فضیلت آن

عقیدۀ روافض دربارۀ متعه و فضیلت آن

متعه نزد شیعه (والعیاذ بالله) فضیلت بزرگی دارد، در کتاب منهج الصادقین آمده که امام صادق فرمود: متعه دین من و دین نیاکان من است، هرکس متعه کند بر دین ما عمل نموده و هرکس انکارش کند، دین ما را انکار کرده، بلکه به دینی غیر از دین ما گرویده، فرزند متعه از فرزند همسر دایمی بهتر است و منکر متعه کافر و مرتد است» [۵۱].

قمی از عبدالله بن سنان نقل کرده که ابوعبدالله فرمود: «خداوند تبارک و تعالی بر شیعۀ ما هر نوشیدنی مست‌کننده‌ای را حرام نموده و بجایش به آن‌ها متعه داده است [۵۲].

شیعیان برای متعه عدد معینی را شرط نکرده‌اند، زُراره گوید: «از ابوعبدالله پرسیده شد آیا متعه با بیش از چهار زن (همزمان) جایز است؟‌وی فرمود: با هزار زن متعه کن، آن‌ها اجاره‌اند». محمد بن مسلم گوید: ابوجعفر دربارۀ متعه فرمود: «متعه بر چهار زن محصور نیست، زیرا (زن صیغه‌ای) نه طلاقی دراد و نه میراثی، بلکه او (زن) اجاره است» [۵۳].

خداوند می‌فرماید: ﴿وَٱلَّذِينَ هُمۡ لِفُرُوجِهِمۡ حَٰفِظُونَ ٥ إِلَّا عَلَىٰٓ أَزۡوَٰجِهِمۡ أَوۡ مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُهُمۡ فَإِنَّهُمۡ غَيۡرُ مَلُومِينَ ٦ فَمَنِ ٱبۡتَغَىٰ وَرَآءَ ذَٰلِكَ فَأُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلۡعَادُونَ ٧[المؤمنون: ۵ – ۷].

«آنان که شرمگاه خود را حفظ می‌کنند مگر بر زنان خود و یا کنیزی که مالک آنانند این افراد ملامت نیستند اما هرکس علاوه از آن طلب کند، آنان تجاوز کارند».

در این آیه بیان شده که همخوابی تنها با همسر و یا کنیز مملوکه جایز است و غیر از این هرچه باشد حرام است و زن متعه شده (صیغه‌ای) اجاره است و همسر نیست نه طلاقی دارد و نه میراثی،‌ یعنی اینکه (والعیاذبالله) زنی فاحشه و زناکار است.

شیخ عبدالله جبرین می‌گوید: روافض برای جواز متعه از این آیه استدلال می‌کنند که خداوند می‌فرماید: ﴿وَٱلۡمُحۡصَنَٰتُ مِنَ ٱلنِّسَآءِ إِلَّا مَا مَلَكَتۡ أَيۡمَٰنُكُمۡۖ كِتَٰبَ ٱللَّهِ عَلَيۡكُمۡۚ وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَآءَ ذَٰلِكُمۡ أَن تَبۡتَغُواْ بِأَمۡوَٰلِكُم مُّحۡصِنِينَ غَيۡرَ مُسَٰفِحِينَۚ فَمَا ٱسۡتَمۡتَعۡتُم بِهِۦ مِنۡهُنَّ فَ‍َٔاتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةٗۚ وَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ فِيمَا تَرَٰضَيۡتُم بِهِۦ مِنۢ بَعۡدِ ٱلۡفَرِيضَةِۚ[النساء: ۲۴].

«و زنان شوهردار بر شما حرام شده است مگر زنانی که اسیر کرده باشید، برای شما حلال می‌باشند، دین خدا را بر شما واجب گردانده است، برای شما ازدواج با زنان دیگری جز اینان حلال گشته است و می‌توانید با اموال خود زنانی را جویا شوید و با ایشان ازدواج کنید، پاکدامن و از زنا خویشتن‌دار باشید پس اگر با زنی از زنان ازدواج کردید و از او کام گرفتید باید که مهریه او را بپردازید و این واجبی از واجبات الهی است و بعد از تعیین مهریه گناهی بر شما نیست بر آنچه میان خود بر آن توافق می‌نمایید».

پاسخ این است که این آیات همه دربارۀ نکاح است،‌ از آیۀ ﴿لَا يَحِلُّ لَكُمۡ أَن تَرِثُواْ ٱلنِّسَآءَ كَرۡهٗاۖگرفته تا آیۀ ﴿وَإِنۡ أَرَدتُّمُ ٱسۡتِبۡدَالَ زَوۡجٖ مَّكَانَ زَوۡجٖو آیۀ ﴿وَلَا تَنكِحُواْ مَا نَكَحَ ءَابَآؤُكُمو آیۀ ﴿حُرِّمَتۡ عَلَيۡكُمۡ أُمَّهَٰتُكُمۡو پس از ذکر محرمات نسبی و سببی فرمود: ﴿وَأُحِلَّ لَكُم مَّا وَرَآءَ ذَٰلِكُمۡیعنی ازدواج با بقیۀ زنان جایز است،‌ پس هر گاه آنان را برای استمتاع که همان مقاربت حلال است، نکاح کردید، مهریه‌هایی که برایشان تعیین کرده‌اید، بپردازید،‌ و اگر مقداری از مهریۀ‌ خود را به شما بخشیدند، اشکالی ندارد و می‌توانید آن را بپذیرید، جمهور صحابه و دیگران آیه را اینگونه تفسیر کرده‌اند» [۵۴].

از این گذشته روافض مقاربت با زن را در دُبُر (راه عقب) نیز جایز می‌دانند، در کتاب الإستبصار از علی بن حکم آمده که می‌گوید: از صفوان شنیدم که گفت: به رضا گفتم مردی از موالی تو،‌ به من امر کرده تا از تو مسأله‌ای بپرسم،‌ چون خودش از تو بیم دارد و شرم می‌کند که بپرسد، فرمود: چه مسأله‌ای؟‌ گفتم: آیا برای مرد جایز است که از راه عقب با همسرش نزدیکی کند؟ فرمود: ‌بلی، این حق را دارد» [۵۵].

[۵۱] ملا فتح الله کاشانی، منهج الصادقین ص ۳۵۶. [۵۲] قمی،‌ من لایحضره الفقیه ص ۳۳۰. [۵۳] فروع کافی ۲/۴۳ ، والتهذیب ۲/۱۸۸. [۵۴] دلیل تحریم متعه از سنت نبوی،‌ حدیث ربیع بن سیره جهنی است که از پدرش روایت مى‌کند که حضرت پیامبرصفرمود: اى مردم! من به شما اجازه داده بودم که از زنان استمتاع کنید،‌ اکنون خداوند آن را تا روز قیامت حرام گردانیده است پس هر کس زن صیغه‌اى دارد،‌ رهایش کند و از آنچه به آنان داده‌اید چیزى پس نگیرید»‌. مسلم حدیث شماره ۱۴۰۶. [۵۵] الإستبصار ۳/۲۴۳.