سخنی با خوانندگان محترم
فهم هر مطلب وابسته به دو چیز است:
۱- آگاهی از حال مؤلف و هدف وی از نگارش.
۲- فهم کلمات و عبارات.
فهم قرآن نیز از این قاعده مستثنا نیست، اما با این تفاوت که هدف اولیه و اساسی نزول کلمات و متن قرآن، شناساندن ذات حقیقی الله است، از این رو دیگر نیازی نیست که برای آگاهی از حال مؤلف، به مراجع دیگری مراجعه نمود. پس وظیفهی هر بنده آن است که در پی فهم حقیقی قرآن باشد و صفات جلال و کمال خداوند را از لابهلای آیات استخراج کند تا به ذهنیتی حقیقی و اعتقادی یقینی نسبت به ذات پروردگار دست یابد. به راستی که اگر چنین شود و بنده بتواند الله را آنگونه که هست بشناسد دیگر هیچگاه در محضر او گناه نمیکند و هیچ کس را به جز ذات یگانهی الله سزاوار رفع نیاز خود نمیبیند.
آنگاه که بنده به قدر والای آفرینندهی خود آگاهی یابد در پی آن به ضعف عمومی خویش نیز مطلع میگردد و بالاترین مرتبهای که برای خود در این جهان قائل میشود همان بندگی الله و عبادت خالصانهی اوست تا به این وسیله مقرّب درگاه او شود و رضایت ذات او را به دست آورد.
آنچه نگارنده در این مختصر سعی بر آن داشته است انتقال برخی مفاهیم و پیامهای قرآنی در حد وُسع و امکان به براداران و خواهران ایمانی است به امید آن که بهرهای معنوی برای نگارنده و خواننده در بر داشته باشد.
اسلوب نگارش بدین ترتیب است که در آغاز هر سوره به اختصار مطالبی دربارهی معرفی سوره، مناسبت سوره با سورهی پیشین، محور اصلی و موضوعات سوره بیان میشود، سپس هر سوره بر اساس موضوعات کلی مورد بحث در آن به به مباحث جداگانهای تقسیمبندی میشود که بر اساس موضوع، برای هر مبحث یک عنوان انتخاب شده است. بعد از ذکر آیات و ترجمهی هر مبحث ،در بخش توضیحات به شرح برخی کلمات و اصطلاحات به کار رفته در آیات پرداخته شده است که تطبیق بعضی اصطلاحات با اصل لغوی آنها میتواند در فهم بهتر و پایدارتر معانی مؤثر باشد. قسمت پایانی هر مبحث نیز به جمعبندی آن محبث تحت عنوان «مفهوم کلی آیات» اختصاص داده شده است که در حقیقت شامل پیامهای اخلاقی و ترسیم فضای موضوعی هر مبحث میباشد. در پایان هر سوره نیز به نکاتی تکمیلی و نقل بعضی روایات تاریخی و اخلاقی مربوط به موضوعات سوره اشاره میشود که تحت عنوان «فواید سوره»، برخی ناگفتههای مربوط به سوره را بیان مینماید.
از تمام اساتید و دوستانی که خالصانه مرا در تألیف این دو جزء یاری نمودهاند کمال تشکر را دارم، مخصوصاً اساتید و برادران محترم سید عبدالرحیم مهجور، شیخ محمد صالح انصاری، شیخ علی جلالی و سید مسعود وخشوری که پیوسته از ارشادات و نکته نظرات این بزرگواران کمال بهره را بردهام.
روشن است که ارشادات استاتید گرامی و خوانندگان محترم، گامی بزرگ در راستای فهم صحیح و مناسب آیات قرآنی است که نگارنده را در ادامه مسیر یاری میدهد، تا بتواند به توفیق الهی سی جزء قرآن کریم را به روشی بهتر به پایان برساند.
در پایان از ناشر و ویراستار نهایی این اثر آقای مجید احمدی که برای هر چه بهتر چاپ شدن این اثر از هیچ کوششی دریغ نداشتند سپاس ویژه دارم و از الله والا مرتبه توفیق روزافزون ایشان را بر تداوم خدمات علمی و فرهنگی مسألت دارم.
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
سید محمد صالح مهجور
مدرس مجتمع علوم دینی بندر عباس